Tumgik
#cwestiwn
llyfrenfys · 8 months
Note
Do you know any free and/or online resources to learn Welsh?
Hello @runin-reads Just getting round to this ask now but there's a few things I know of which might help. Followers feel free to add on any more as well!
Resources:
Free Welsh coursebooks from DysguCymraeg available to download on their website
Free collection of Welsh dictionaries available to view on The Internet Archive
Cysill and Cysgeir are free to download here. Cysill is a Welsh grammar checker that checks for correct spelling, mutations etc. Cysgeir is a Welsh dictionary app. Both were developed by Bangor University and are free to download on Windows.
Gweiadur is a free online Welsh dictionary which not only has a comprehensive guide to Welsh words, but also provides example sentences, idioms and conjugation tables.
Followers add on any more if you can think of any!
574 notes · View notes
Cwestiwn Cymraeg, if you fancy it:
Why do place names do treiglo but people’s names don’t?
Ah! Classical names do! Consider: Brân in the second branch of the Mabinogi is also known as Bendigeidfran. If I were to give something to my sibling in law I would say 'rhoi i Gwydion', but if I were to give it to the ancient mythical mage in the fourth branch, I would 'rhoi i Wydion'. You would do treiglo on Blodeuwedd.
In modern Welsh, if you do treiglo on someone's name, it indicates that you're talking about like... a random person of that name. In modern Welsh if I 'rhoi i Wydion' I am giving the thing to a Gwydion of unknown providence, rather than the specific member of my family that I know and am trying to give a thing.
"Fi'n mynd i weld Steffan a Cerys" - I am going to see Steffan and Cerys, my treasured friends
"Fi'n mynd i weld Steffan a Cherys" - I am going to see my treasured friend Steffan, and also a random woman called Cerys, any Cerys will do
I personally do this all the time because I find it very funny
135 notes · View notes
adlamu · 5 months
Note
15: A song that is a cover by another artist
two different anons sent me the same cwestiwn so i shall answer you both using this one (i hope the other anon doesn't mind!!) and give you two:
No Letting Go (originally by Wayne Wonder, covered) by Childcare
it's no secret that i absolutely love childcare as a band (rip because they're not together anymore x) but i do love this cover - i don't like the original very much but their version is very good, very danceable and fun!
2. Faith Healer (originally by The Sensational Alex Harvey Band, covered) by Recoil
i've never heard the original literally ever but i do like alan's version a lot (and the seemingly endless remixes, particularly conspiracy (double bullet) theory). i really, really like the way he messes with music and atmosphere to make it sound way more ominous and threatening but also... weirdly danceable? like,, i could happily shake my lil foxtail to the recoil version all day long - but it also lowkey-highkey reminds me of scenes in the jeff wayne musical war of the worlds (the nathaniel bit mixed with the return of the artilleryman underground) and i like that!
3 notes · View notes
ioantalfryn · 1 year
Text
Trechaf Treisied, Gwannaf Gwaedded - Bwlio a’r Iaith Gymraeg
Tumblr media
Deugain mlynedd a mwy yn ôl, ar ôl i mi symud i Ogledd Cymru, dechreuais weithio am gyfnod gyda chwmni preifat ar Ynys Môn.  Wna i ddim enwi’r cwmni.  Y cyfan wna i ddweud oedd mai Saeson cefnog oedd y perchnogion ac mai Cymru dosbarth gweithiol oedd y gweithwyr.   Yn gyffredinol roedd y berthynas rhwng y cyflogwyr a’r gweithwyr yn un bur ormesol ac ymdeimlad eithaf cryf o ‘ni a nhw’ yn y lle.  
Yn fy naïfrwydd ifanc roeddwn i’n credu na fyddai’r math o berthynas ormesol wedi bodoli yn y cwmni petai’r perchnogion a’r gweithwyr fel ei gilydd yn siaradwyr Cymraeg.  Wedi’r cyfan, mewn sefyllfa felly oni fyddem i gyd yn Gymry Cymraeg oedd yn rhannu’r un Iaith a’r un hanes?  Oni fyddem i gyd yn rhan o’r un teulu Cymraeg?
Mae fy mhrofiad o fywyd ers hynny wedi newid fy meddwl yn llwyr ar y mater hwn ac rwyf wedi sylweddoli’r hyn y dylwn i fod wedi’i ddeall o’r cychwyn cyntaf sef mai yr un yw anian dyn (neu ddynes) ar chwe cyfandir, er gwaethaf gwahaniaethau diwylliannol.  Yn fwy na hynny rwyf wedi dod i’r casgliad efallai fod ymddygiad gormesol (bwlio, bychanu a thrin yn ddirmygus) yn waeth o fewn y byd Cymraeg gan fod sefydliadau Cymraeg, yn amlach na pheidio, yn gyndyn o weithredu i ddelio ag o rhag ofn i hynny niweidio’r fuwch sanctaidd honno, y Gymraeg.  
Yn hyn o beth mae’r rheiny sy’n ceisio claddu unrhyw gwynion neu feirniadaeth am ymddygiad gormesol y tu fewn i sefydliadau Cymraeg yn debyg i arweinwyr yr eglwys Gatholig ac Eglwys Loegr (neu’r Met yn Llundain) a fabwysiadodd strategaethau tebyg i’w gilydd i i amddiffyn eu buchod sanctaidd hwythau.  Fel arfer, gyda’r cyrff hyn, byddai’r cŵynion yn cael eu hanwybyddu cyn belled ag yr oedd modd.  Os na fyddai hynny’n gweithio byddai’r sawl a gyhuddwyd yn cael ei symud yn ddistaw bach i rywle arall a byddai’r camymddygiad gwreiddiol yn parhau.  Petai unigolion yn mynnu parhau i dynnu sylw at y camymddygiad, fodd bynnag, (boed hynny’n ymyrraeth rywiol, hiliaeth neu fisogynistiaeth) byddai’r cyrff hyn wedyn yn mynd am y dewis niwclear gan ddefnyddio holl rym eu sefydliadau i geisio tanseilio ac erlid y sawl oedd yn cynhyrfu’r dyfroedd.
O fewn y Gymru Gymraeg gallem feddwl am achos John Owen fel yr un mwyaf eithafol o beidio â gweithredu yn erbyn unigolyn carismataidd oedd yn denu sylw mawr i’r Gymraeg. Roedd ei aflonyddu rhywiol yn cael ei amau am flynyddoedd cyn iddo ddod yn destun archwiliad gan yr heddlu ond wnaethpwyd dim byd amdano.  
Dw i’n cofio wedyn achos o fewn fy nheulu estynedig i o bennaeth un ysgol Gymraeg a oedd yn dwyn arian o’r ysgol.  Pan aeth aelodau o’r staff at eu cynrychiolydd undeb i fynegi eu pryderon cawson nhw eu cynghori i gadw’r peth yn ddistaw rhag niweidio addysg Gymraeg.
Dydy’r ddwy stori a gyrhaeddodd y penawdau’n ddiweddar ynglŷn ag ymddygiad gormesol a bwlio (a misogynistiaeth ac ymyrraeth rywiol!) tu fewn i Blaid Cymru ac S4C, er yn ofidus iawn, ddim yn sioc i lawer ohonom sydd wedi gweithio yn y byd Cymraeg ers blynyddoedd. Yn aml iawn mae’r diwylliant gwaith mewn ambell sefydliad neu faes Cymraeg yn medru ymdebygu i rifyn o A Game Of Thrones, ond heb y rhyw (wel, mae hynny’n dibynnu ar ba straeon dych chi’n fodlon eu credu)
Y cwestiwn ydy, pa gorff fydd yr un nesaf i gael ei gyhuddo o nid yn unig o oddef ymddygiad gormesol o fewn y sefydliad ond o fynd ati’n gwbl fwriadol i danseilio ac erlid unrhyw un a geisiodd dynnu sylw at y camymddygiad?  A wneith y datgeliadau hyn droi’n gaseg eira fel y digwyddodd gyda’r ffenomenwm Me Too? Ac o ba le y daw’r stori nesaf?  O Bontanna, o Ben-y-Bont, o Ben Llŷn?  
Fasai hi ddim yn anodd iawn canfod enghreifftiau lluosog o ‘Gymry da’, hoelion wyth y byd diwylliannol Cymraeg, sy’n waradwyddus o euog o roi buddiannau sefydliadol a buddiannau (tybiedig) y Gymraeg uwchlaw buddiannau’r bobl sy’n gweithio i ryw sefydliad neu’i gilydd.  Efallai eu bod nhw’n twyllo’u hunain trwy ddweud eu bod yn gyfeillion i’r Gymraeg trwy wneud hyn.  Ond gyda chyfeillion felly does dim angen gelynion ar y Gymraeg.
Ychydig flynyddoedd yn ôl, yn dilyn achos o gamymddygiad go ddifrifol gan rai siaradwyr Cymraeg tuag at siaradwyr Cymraeg eraill, gofynnodd un cyfaill o ddysgwr o Sais i mi (yn dorcalonnus braidd). “Os mai dyma sut mae Cymry Cymraeg yn trin ei gilydd pam wnes i drafferthu dysgu Cymraeg?”.  Doedd gen i ddim ateb iddo ar y pryd.  
A dweud y gwir rwyf wedi gofyn yr un cwestiwn i mi fy hun dros y blynyddoedd, serch mai dysgu Cymraeg i eraill fel athro y bu hi yn fy achos i.  Ond yr un yw’r emosiwn, teimlo eich bod chi wedi ymroi i rywbeth dim ond i weld camymddygiad ar bob llaw sy’n gwneud i chi amau gwerth yr hyn y dewisioch ei wneud.  
Mi wnaeth hynny gyrraedd penllanw i mi ychydig flynyddoedd yn ôl ac rwy’n cofio ble’r oeddwn i.  Yn sefyll yn fy nghegin ac yn meddwl – mae’r plant i gyd wedi hedfan y nyth (dros dro, fel y digwyddodd), yn byw dramor neu wedi gadael i’r brifysgol gyda’r bwriad o fynd tramor.  A wnes i feddwl “Jest peidiwch â dod nôl i Gymru.  Ewch i unrhyw le arall yn y byd i wneud bywyd newydd i chi’ch hunain yn hytrach na dychwelyd i’r twll yma ble mae Cymry Cymraeg uchelgeisiol yn aml yn ymddwyn yn y modd gwaethaf posib, yn gormesu eu cydwladwyr ac yn trywanu’i gilydd yn eu cefnau.”
Ond ys dywedodd T.H. Parry-Willams un tro “Ymollwng a wneuthum.  Rwy’n tynnu fy ngeiriau yn ôl”.  Oherwydd mae’n amlwg i mi erbyn hyn fod y math uchod o ymddygiad annerbyniol yn digwydd ble bynnag yn y byd y bydd gan rai unigolion bŵer dros eraill, yn enwedig os yw’r diwylliant ehangach yn ei oddef fel rhan o fywyd na ellir ei newid.  A dyna’r allwedd : os yw’r diwylliant ehangach yn ei oddef.
Mae nifer o astudiaethau diweddar gan arbenigwyr ym maes paleontoleg ac anthropoleg  megis Richard Wrangham, Brian Hare a Christopher Ryan wedi tanlinellu’r faith fod gwahaniaeth sylfaenol rhwng y ffordd yr oeddem yn arfer byw cyn y chwyldro amaethyddol a sut yr ydym yn byw o fewn cymunedau hierarchaidd trefniedig.  Gweler, er enghraifft :
https://skeptics.stackexchange.com/questions/43350/were-hunter-gatherers-peaceful-egalitarians 
Am ddegau o filoedd o flynyddoedd cyn y chwyldro amaethyddol a ddigwyddodd ryw 10,000 o flynyddoedd yn ôl roeddem yn byw mewn bandiau bach crwydrol, egalitaraidd.  Ac roedd uchelgais personol, chwennych awdurdod dros eraill o fewn y band a’u trin yn amharchus yn cael ei ystyried yn rhywbeth peryglus i undod y band.  Yr hyn fyddai’n digwydd i unigolyn oedd yn amlygu tueddiadau felly oedd yn y lle cyntaf cael ei watwar a’i fychanu gan weddill y band (yn ddynion a merched).  Os nad oedd hynny’n llwyddo i newid yr ymddygiad yna byddai’r ‘cefndryd’ neu’r hynafgwyr (sef casgliad o ddynion priod y band) yn penderfynu cael gwared ar yr unigolyn peryglus ac yn trefnu i’w ladd (gweler : The Goodness Paradox gan y preimatolegydd Richard Wrangham sy'n casglu ynghyd dystoliaeth hanesyddol yn ogystal â thystiolaeth anthropolegol fwy cyfoes o bobloedd brodorol modern).
Am ddegau o filoedd o flynyddoedd felly roedd diwylliant egalitaraidd y grwpiau crwydrol cyn amaethyddol yn rhwystr i ymdrechion unigolion uchelgeisiol rhag codi uwchben eu stâd.  Ond unwaith i’r chwyldro amaethyddol ddigwydd (The Worst Mistake in the History of the Human Race chwedl yr anthropolegydd a’r biolegydd Jared Diamond) dechreuodd rhai unigolion a grwpiau reoli adnoddau megis bwyd ac adeiladu stwythurau mwy hierarchaidd.  Yn y pen draw esblygodd y cymdeithasau amaethyddol cynnar hyn yn deyrnasoedd ac ymerodraethau hierarchaidd gyda’r Brenin yn ben ar y cyfan.  
Os ydym am weld diwedd ar y math o fwlio a chamdrin a amlygwyd yn adroddiad Plaid Cymru ac yn y cyhuddiadau ynglŷn â diwylliant gwaith S4C mae’n rhaid i ni greu diwylliant ehangach sy’n ymwrthod yn llwyr â breintiau hierarchaidd cyffredinol, diwylliant mwy egalitaraidd, diwylliant mwy agored, diwylliant sydd ar un ystyr yn fwy fel diwyllaint grwpiau cyn-amethyddol o ran eu hagwedd tuag at uchelgais personol. Mae angen i ni ddechrau amau cymhelliant a gwerth pobl uchelgeisiol gan fod unigolion felly yn tueddu i’n harwain i gorsydd peryglus. Meddylier am y llanast a grewyd gan Tony Blair a Boris Johnson.  
Ydy, mae democratiaeth yn beth gwych.  Ond efallai y dylem osgoi pleidleisio dros unigolion sy’n dymuno cael eu hethol (ac efallai y dylem ymatal rhag penodi unigolion sy’n ymgesisio am swyddi bras).  Onid yw’r ffaith eu bod yn chwennych pŵer yn y lle cyntaf yn eu gwneud yn anaddas i’w dderbyn?  Efallai fod hynny’n swnio fel jôc sy’n debyg i un o’r posau annatrysadwy Zen hynny megis Beth oedd eich wyneb gwreiddiol cyn i chi gael eich geni? Ond o ddarllen am helynt mewnol Plaid Cymru efallai fod mwy o wirionedd paradocsaidd iddo nag a welir ar yr olwg gyntaf.
Ond i ni yng Nghymru, ac yn benodol i ni Gymry Cymraeg, y prif angen ydy sicrhau nad yw’r ‘Cymry da’ hynny sydd wedi cael eu hunain i safleoedd o awdurdod (ac yn byw’m fras yno) yn cael camddefnyddio’r awdurdod hwnnw.  Mae angen sicrhau nad ydynt yn medru amddiffyn eu sefydliadau neu’r fuwch sanctaidd haniaethol honno Y Gymraeg ar draul y bobl gyffredin (ac yn amlwg, y merched) sy’n ei siarad neu, yn achos y cyfaill o Sais y cyfeiriais ato uchod, a wnaeth ymdrech i’w dysgu.  Cenedl heb Iaith, cenedl heb galon.  Efallai.  Ond cenedl heb gyfiawnder?  Pa werth sydd i honno?  
2 notes · View notes
ansicred · 9 months
Note
Idk owo
Just here to keep ya company uwu
Well, I appreciate it uwu
Do you... Perchance have any cwestiwns about Frames (or anyone)?
Tumblr media
1 note · View note
bitter-sweet-coffee · 2 years
Text
“faint yw baileys yn ormod?” yn a cwestiwn na ddylai neb ei ofyn cyn gwaith
(jk ni allaf feddwi lol)
1 note · View note
Photo
Tumblr media
Cwestiwn: popped (at Dunraven Bay) https://www.instagram.com/p/Chj1claM0Ix/?igshid=NGJjMDIxMWI=
0 notes
queerwelsh · 2 years
Note
Haia! I'm a non-welsh speaker writing about a welsh speaking nonbinary character. I want to say they are the child of another character. Is there a gender-neutral equivalent of 'ferch/ap'? Could I use plentyn? Diolch!
Haia, diolch am y cwestiwn! (Hi, thanks for the question!) If you want to say it in their name, like the names Dafydd ap Gwilym or Marged ferch Ifan (as examples) then there probably had not ever been a gender-neutral version of that. Though, you are writing fiction and could possibly create one, like plentyn. If you mean outside of a name, then plentyn probably would work yes. Interestingly, there are some variations of ap/ferch, like Marged ferch Ifan's name was also written as Marged uch Ifan and Marged ach Ifan. So maybe there is space to create a gender neutral one also but they're quite old fashioned names now, though a minority of Welsh speakers do still use! There is also of course the patriarchal nature of those names - they are son of, daughter of (or child of) their father, but there could also of course be space for someone to change that too. I hope that helps at all!
8 notes · View notes
psychoetheric · 3 years
Text
cwestiwn: does cold & flu medicine relieve the symptoms you get after a covid vax, in anyone's experience?
3 notes · View notes
rhywbethcymraeg · 3 years
Link
Beth yw ffurf amhersonol y ferf?
Os nad wyt ti eisiau enwi, neu os nad wyt ti angen enwi rhywun yn benodol mewn brawddeg, mae modd cyfleu hyn drwy ddweud:
Mae'r llyfr yn cael ei ddarllen.
Cafodd y dyn ei weld.
Ond er mwyn cyfleu yn union yr un ystyr mewn ffordd fwy ffurfiol, gelli di ddefnyddio ffurf amhersonol y ferf.
Sut i ffurfio berf amhersonol
Galli di ddefnyddio ffurf amhersonol y ferf pan nad wyt ti’n gwybod pwy wnaeth y weithred, neu os nad wyt ti eisiau enwi’r person sy'n gwneud y weithred.
Rwyt ti'n ffurfio berf amhersonol, drwy ychwanegu'r terfyniadau hyn at ddiwedd bôn y berfenw:
-ir - os wyt ti'n cyfeirio at rywbeth yn yr amser presennol
-wyd - os wyt ti'n cyfeirio at rywbeth yn yr amser gorffennol
Edrycha ar yr enghreifftiau hyn:
Mae'r llyfr yn cael ei ddarllen. > Darllenir y llyfr.
Pwy sy'n darllen y llyfr yn y frawddeg hon? Does dim ateb i’r cwestiwn hwn yn y frawddeg, felly’r amhersonol sydd yma.
Cafodd y dyn ei weld. > Gwelwyd y dyn
Pwy welodd y dyn yn y frawddeg hon? Eto, does dim ateb i’r cwestiwn yma, ac felly mae’r frawddeg yn amhersonol.
Mae'r ffurf amhersonol yn yr amser gorffennol (-wyd) yn tueddu i gael ei defnyddio'n amlach na'r ffurf amhersonol yn yr amser presennol/dyfodol (-ir).
Weithiau, pan wyt ti'n defnyddio'r terfyniad -ir, bydd y llythyren 'a' ym môn y ferf yn troi’n 'e', er enghraifft:
caru > cerir
gallu > gellir
siarad > siaredir
Dydy'r 'a' ddim yn newid yn ffurf amhersonol yr amser gorffennol:
caru > carwyd
gallu > gallwyd
siarad > siaradwyd
Ond mae hyn i'r gwrthwyneb gyda'r berfenw 'geni':
geni > genir
geni > ganwyd
Gyda berf fel 'cynnal', mae'r pwyslais yn yn gair yn newid drwy ychwanegu'r terfyniad -ir neu -wyd, felly mae'n rhaid ychwanegu'r llythyren 'h' hefyd. Serch hynny, mae'n dal angen i ti newid 'a' > 'e' yn ffurf amhersonol amser presennol y ferf:
cynnal > cynhelir
cynnal > cynhalwyd
Mae hi felly yn bwysig i ddysgu a chofio'r gwahanol ffurfiau.
Dyma enghreifftiau o ffurfiau amhersonol y ferf:
Presennol/dyfodolBerfenwAmhersonol (presennol)Ystyr
agoragorirmae'n cael ei agor
anfonanfonirmae'n cael ei anfon
cyhoeddicyhoeddirmae'n cael ei gyhoeddi
daldelirmae'n cael ei ddal
darllendarllenirmae'n cael ei ddarllen
galwgelwirmae'n cael ei alw
penderfynupenderfynirmae'n cael ei benderfynu
prynuprynirmae'n cael ei brynu
rhoirhoddirmae'n cael ei roi
sônsonnirmae'n cael ei sôn
GorffennolBerfenwAmhersonol (gorffennol)Ystyr
agoragorwydcafodd ei agor
anfonanfonwydcafodd ei anfon
cyhoeddicyhoeddwydcafodd ei gyhoeddi
daldalwydcafodd ei ddal
darllendarllenwydcafodd ei ddarllen
galwgalwydcafodd ei alw
penderfynupenderfynwydcafodd ei benderfynu
prynuprynwydcafodd ei brynu
rhoirhoddwydcafodd ei roi
sônsonwydcafodd ei sôn
Berfau afreolaidd
Cofia fod y berfau 'cael' a 'mynd' yn afreolaidd, felly mae'r ffurfiau amhersonol ychydig yn annisgwyl.
BerfenwAmhersonol (presennol)Amhersonol (gorffennol)
caelceircafwyd
myndeiraethpwyd
Er enghraifft:
Ceir pump o bobl yn y teulu.
Aethpwyd â nhw i'r ysbyty ar frys.
Dylet ti geisio dysgu'r ffurfiau ar dy gof.
Defnyddio'r ffurf amhersonol mewn brawddeg
Pan wyt ti'n defnyddio’r ferf amhersonol, cofia na ddylai goddrych fod yn y frawddeg, oherwydd does dim person penodol yn gwneud y weithred yn uniongyrchol. Cofia mai gwrthrych y ferf sy'n ateb 'beth' i'r ferf.
Yn yr enghraifft isod, sy'n defnyddio ffurf amhersonol y berfenw 'gweld', rydym yn gwybod bod ceffyl du yn cael ei weld, ond nid ydym yn gwybod pwy yn union sy'n gwneud y 'gweld'.
gwelir ceffyl du
Ni ddylet ysgrifennu hyn felly:
gwelir Mair geffyl du = X
Dylet ti ddweud:
gwelodd Mair geffyl du
Felly i grynhoi:
'gwelodd' yw'r ferf
'Mair' yw'r goddrych (sef yr un sy'n gwneud y weithred)
'ceffyl' yw'r gwrthrych (sef yr hyn sy'n ateb 'beth' i'r ferf).
Rhaid cofio’r rheol yma pan wyt ti’n defnyddio ffurf amhersonol y ferf ar gyfer unrhyw amser o'r ferf.
Nid yw gwrthrych berf amhersonol yn treiglo.
Gwelwyd damwain ar y stryd.
Ysgrifennwyd llyfr gan y fenyw.
Plannwyd blodau gan yr ysgol.
Coginiwyd cinio blasus gan fy nhad.
Gwelwyd drama yn y theatr.
Cafwyd parti da neithiwr.
1 note · View note
llyfrenfys · 8 months
Note
i must admit i know nothing of welsh history or language. im reclaiming learning the irish language bc i know the history of it and bc i think it's essential to protect native languages of various places. but as someone who doesn't know welsh history, i see "its not like welsh people were beaten for speaking it" and i recoil in a sense of distaste. because while i may not know the history, i very much doubt no one ever in the world has been beaten for speaking welsh, that's a pretty huge assumption to make even if a language isn't being legally oppressed (assuming thats what op really meant). but also, i just loathe the idea that only minority languages are worth saving or caring about if they're being beaten out of people. genocide happens in many ways and only some of them are actually active violence/assault, most are subversive, and purposefully so
idk if i should even be speaking on this bc i dont know the history of welsh but i feel like you literally dont need to know the history behind it to see something very wrong with "speakers of a minority language should shut up if they're not actively being killed for it"
Sorry I took so long in getting to this ask (post anon is referring to) but yeah- that post was gobsmacking to me as a Welsh speaker. I've studied language loss and revitalisation and I can name several endangered languages in which children (and adults) were beaten and abused for speaking their native tongue. For example, we covered the Tlingit language in Alaska (one of the few North American languages I've studied) which is subject to a revival- some Tlingit wanted to learn the language, while others (usually older people) had an aversion to the language. One man said that whenever he speaks Tlingit he can taste soap because he was punished as a boy for speaking Tlingit by having a bar of soap put in his mouth. Language loss via abuse is real and prevalent in many, many endangered languages. The audacity to assume Welsh is somehow immune to that was astounding.
But even if Welsh *was* immune to that somehow (it wasn't) you're right in that we should care about the decline of a language even if it doesn't involve overt suppression. More surreptitious kinds of linguistic genocide lie within the state apparatus. For example, when Wales was merged into the Kingdom of England (see: the Laws in Wales Acts 1535 and 1542) the language of the legal system in Wales was changed to English-only, depriving monolingual Welsh speakers (Welsh was spoken in pretty much every part of Wales at this point) of legal services. This meant that Welsh speakers were effectively pressured indirectly to learn English in order to have a chance at any legal services in court. Over time, the privileging of English over Welsh created a pressure to abandon Welsh in favour of English, because there were 'more opportunities' in English than in Welsh.
Similarly, the true Treachery of the Blue Books wasn't that the British Government in 1847 had ordered a review into Welsh schools and found that too many people were speaking Welsh- but that Welsh-speaking parents began to forbid their children from learning Welsh and supported the findings of the inquiry because they too had felt that pressure of English-language supremacy. Believing that there's more opportunities in English than in Welsh. It's an unfortunate legacy and attitude which still persists today- and none of the Commissioners of the Blue Book Inquiry shed any blood in doing so. But the impact was nonetheless dire. It's also a self-creating cycle: There are no opportunities in Welsh -> People learn English instead of Welsh for opportunities -> There's fewer Welsh speakers to create more opportunities in Welsh ->There are no opportunities in Welsh.
But yeah, I have no idea what the OP of that other post was thinking but it was offensively ignorant in any case. I'm glad though that Welsh's struggles are seen by others at least, in this day and age.
97 notes · View notes
Haia ga i ofyn cwestiwn, I hope you don't mind! I'm learning Welsh at the moment and wondered if you knew any resources for finding out about dialectical things like you post about? Is that just something you're aware of as a Welsh speaker, or are there books/websites etc? I just wondered as I'm originally from South East Wales and you mentioned that dialect is very uncommonly spoken now, but it would be nice to actually learn a bit about it! Diolch yn fawr
I think the short answer is probably 'not really'. But there are ways? If you look at the Say Something in Welsh course, they split that by two broad northern and southern dialects, so that helps (I know Duolingo has whole 'modules' that introduce a bunch of dialects later, but in typical Duolingo fashion, it doesn't actually tell you which is which, so that's not much use here).
The other big thing is Geiriadur yr Academi, a.k.a. Bruce. That thing is the biggest and most comprehensive English-Welsh dictionary in existence; the physical copy is the approximate weight and density of a car. It took decades to compile, so it only exists in one direction - it doesn't have a Welsh-English half. But by gods it is Thorough, and it includes a note on dialect for each entry.
For example, inspired by my recent polls, here is the entry for 'Butterfly':
Tumblr media
(I did tell you all at the time that I didn't include all of the options. Tumblr only allows ten poll entries...)
The first two are general terms; I'm pretty sure that little "Ent" at the start means "entire country". But then gloefyn byw gets M.W. for mid-west, pili-pala and plufyn bach yr haf get S:occ for southern occasional... "A" is archaic, I think. N.W. is north west.
So, it indicates which part of the country each term comes from. Which isn't to say you don't hear them in other parts of the country as well, of course - dialects move and interbreed, and there's a butterfly house in Anglesey called the Pili-Palas. But it's good for an indication.
As for the south east, my knowledge of that comes from a lecture I attended at the Eisteddfod a few years back. They like doing lectures on the local dialect of the host region, and that year it was in Monmouthshire. Absolutely fascinating. A linguist explained the differences, and then they brought out this ancient little old lady, one of the last speakers of it, and chatted to her about her life so we could hear it in practice, except she was so ancient she was still getting to grips with the move from horses to cars and didn't understand that she needed to hold the microphone to her mouth, so she kept trying to put it down on the table. She was lush
73 notes · View notes
adlamu · 7 months
Note
I see yer bored >.>
Wot can I offer u in this time of need < . <
whatever you got: cwestiwns, fun factsTM, anythink
Tumblr media
2 notes · View notes
pippastrelle · 6 years
Photo
Tumblr media Tumblr media Tumblr media
Croeso i fy Conscript newydd i Gymraeg Welcome to my new conscript for Welsh
I’ve been working on a conscript for Welsh which incorporates the mutations and makes them easier to learn and read.
Here are the main sets of consonants and how they look when mutated (Green = Soft mutation, Red = Nasal mutation, Black = Aspirate mutation)
Velar (C) consonants all come from the < direction
Dental/Alveolar (T) consonants comes from the > direction
Labial (M) consonants come from the ^ direction
And
Voiced plosives (G/D/B) start with an inwards stroke
Voiced fricatives (Dd/F) start with an outwards stroke
Nasals (Ng/N/M) end with an inwards stroke
Unvoiced fricatives (Ch/Th/Ff) end with an outwards stroke
This is the basis for remembering all the mutations. Although, an extra stroke is added when this would cause confusion.
Tumblr media
Here are the other consonants. The ones in brackets (Sh/J/Z) aren’t in the proper Welsh Alphabet.
‘W’ doesn’t mutate into ‘Y’ in the usual sense but it’s common in plurals (’Cwestiwn ~> Cwestiynau’) so I made them related.
Tumblr media
And here are the diacritic marks for the rest of the vowels. This conscript is written as an abjad but the diacritics are generally mandatory. When a word begins with one of these vowels, you use the ‘silent’ letter (the soft mutation of ‘g’)
To imitate ‘â’ and such, you write the vowel twice.
Tumblr media Tumblr media
“Wales” / “I am” / “Valley” / “Valleys”
You connect the consonants as you write them downwards. This means that while the shapes themselves must be written in the appropriate direction, the outwards flick on ‘Dd’ etc won’t always be written on the left.
There aren’t apostrophes. Instead, you write the letters next to each other without the space and without connecting them.
Tumblr media
“I would like to travel with my dad and cat in Wales.”
Here is an example of a sentence and the mutations. It is written top-to-bottom and left-to-right. Two horizontal bars stand for the ‘.’ while one stands for a ‘,’. The speech marks are two ‘^’ either end of the text.
16 notes · View notes
meddwlyngymraeg · 2 years
Text
Prepositions: Idiomatic use
dod â -> to bring mynd â -> to take
Dod gyda/efo -> Come with (in a strictly literal sense) Mynd gyda/efo -> Go with (ditto)
Dod i -> to come to (a place, or to do something) Mynd i -> to go to (ditto)
Mynd at -> to go to (a person) Mynd at y nyrs ysgol. To go to the school nurse.
Ysgrifennu at (rywun) -> to write to (someone) am rywbeth (about/for something) Ysgrifennwch at eich AS lleol! Write to your local MP!
dweud rhywbeth -> to say something dweud wrth rywun -> to tell someone Hoffai dweud wrthi hi, hey cariad, plîs gwena
Dod yn -> to become Mae hi wedi dod yn arwr lleol yn ddiweddar! She has become a local hero of late!
Gofyn i rywun (am rywbeth) -> to ask someone (for something) Gofyn (rywbeth) i (rywun) -> ask something to someone Gofyn (rhywbeth) wrth (rywun) -> also used, in the north
(Rwyt) Ti'n gofyn i fi ble dwi'n mynd. You are asking me where I am going. Ti wedi gofyn (i fi) am fy nghefnogaeth. You have asked (me) for my support. Wyt ti'n mynd i ofyn cwestiwn wrtha(f) i? Are you going to ask me a question? Ydw, dwi'n mynd i ofyn cwestiwn wrthot ti. Yes, I am going to ask you a question.
Notes: AS(au), Aelod(au) Seneddol -> MP gwena (gwenu) -> to smile (cariad -> love (noun)) cefnogaeth -> support arwr -> hero lleol -> local (lle -> place) yn ddiweddar -> of late/lately/recently (adverb) (diwedd (noun) -> end, closing)
am, at, i, wrth cause a soft mutation. â, gyda (but not efo!) cause an aspirate mutation.
1 note · View note
ioantalfryn · 2 years
Text
Crefydd - er gwell, er gwaeth?
Tumblr media
Munud i Feddwl Rhagfyr 13eg 2021
A ydy crefydd yn rym er daioni neu er drygioni?  Mae’r cwestiwn hwn yn whanol i’r cwestiwn ‘A ydy rhyw grefydd benodol neu’i gilydd yn llythrennol wir ai peidio?’. Efo’r cwestiwn hwnnw mae modd defnyddio gwyddoniaeth i bwyso a mesur dilysrwydd honiadau crefyddol.  Nid fod pawb, wrth gwrs, yn fodlon derbyn dadleuon gwyddonol pan ddaw hi at fater crefydd.  
Y broblem gyda chrefyddau yn gyffredinol yw eu bod nhw’n amrywio’n fawr hyd yn oed yn fewnol ac yn tueddu i weithredu fel uchelseinyddion sy’n rhoi llais i dueddiadau sy’n rhan o bersonoliaethau unigolion eisioes.  Oherwydd hynny dydy dweud bod unigolion yn Gristnogion, yn Fwslemiaid, yn Hindŵiaid, yn Iddewon neu’n Fwdistiaid argyhoeddedig – neu hyd yn oed yn anffyddwyr argyhoeddedig – yn dweud dim wrthon ni am y math o bobl ydyn nhw.  
Gan anwybyddu am rwan hanes gwaedlyd lledaeniad Cristnogaeth ar draws yr Iwerydd ystyriwch y sefyllfa mewn gwledydd modern sy’n cael eu hysyried yn rhai Cristnogol megis Yr Unol Daleithiau, Brasil a Hwngari.  Mae’r rhain yn wledydd sydd wedi gweld symudiadau cryf tuag at annemocratiaeth, hiliaeth ac eithafiaeth wleidyddol dros y blynyddoedd diwethaf ac er bod’na grefyddwyr egwyddorol iawn wedi gwrthwynebu’r tueddiadau hyn y gwirionedd ydy na fyddai unigolion megis Trump, Bolsonaro ac Orban wedi llwyddo i gipio grym heb gefnogaeth Cristnogion Asgell Dde.  Mae hyd yn oed Putin wedi sicrhau cefnogaeth yr Eglwys Uniongred trwy ei gwneud yn ganolog i’w genedlaetholdeb Rwsaidd ymerodrol.
A ydy crefydd felly yn rym er daioni neu er drygioni?   Dw i’n ofni fod yr ateb i’r cwestiwn hwnnw yn gorfod bod yn un amwys.  Mae’n dibynnu. Neu, ar y gorau, ‘Ydy a Nac’dy’.
0 notes