#تاملی_درباره_ایران

[lhoomanl]

‏‎. 🟢 مخبرالسلطنه، به موردِ دیگری از مناسباتِ دربار و مردم و تباهیِ دوسویهٔ آن‌ها اشاره می‌کند که وجهی از سقوطِ اقتصادِ ملی را نیز توضیح می‌دهد. او به نقل از یادداشتی که پدرش [در اردیبهشت ۱۲۵۳ ه‍ـ.ش] به ناصرالدین‌شاه درباره لزومِ اصلاحات و برقراریِ قانون تقدیم کرده بود، می‌نویسد: . ⚪ «همان‌طور که اجرای قوانین اسبابِ ترقی می‌شود، عدمِ امنیت مایهٔ خرابی خواهد شد، مثلِ اینکه نِیشکرِ مازندران را بدونِ ادای قیمت و اُجرت و کرایه می‌بردند و یک قران از هر باری قُلّوق می‌گرفتند؛ زراعتِ نیشکر متروک شد. هم‌چنین کاغذسازیِ اصفهان به‌علتِ صرفِ تحریرِ دفترخانهٔ آ‌نجا که مجاناً می‌بردند، بسته شد. معادنِ ایران کم نیست، ولی اهلِ محل آنجا را کور کرده‌اند که اسبابِ زحمتِ آن‌ها نشود. همان‌طور که مالِ رعیت تاراج می‌شود، همین‌طور مالِ دیوان به هدر می‌رود. ... ترقیِ مملکت زراعت و استخراجِ معادن است. در بدوِ دولتِ ابدمدت، اندک‌تشویق از صناعت شد، چینی و بلور و بَرَک و چوغا آغری و شال هم ساختند و بافتند، ولی مردمِ بی‌اطلاع دنبالِ مالِ فرنگ را آن‌قدر گرفتند تا آن‌ها رواج گرفت و این‌ها از بین رفت.» . 🔴 اهمیت این یادداشت‌ها در آن است که به‌خلافِ ادعانامه‌های اکثرِ روشنفکران که دولت را مسئولِ همهٔ نابسامانی‌ها و خرابی‌ها می‌دانستند، رفتارهای غیر عقلاییِ مردم را نیز از نظر دور نمی‌دارد، اما آنچه در همه این نوشته‌ها ناگفته مانده، این واقعیتِ تاریخِ ایران است که ایرانیان با رفتارِ غیرِ عقلایی خود راهِ تحميلِ مناسباتِ امپریالیستی را به خود هموار کردند. به عبارتِ دیگر، از سده‌هایی پیش از آنکه موجِ مناسباتِ امپریالیستی به ایران برسد، ایرانیان زمینهٔ ورودِ آن به کشورِ خود را هموار کرده بودند. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . #درباره_اقتصاد_مولد (۴ از ۴) * به مناسبت واپسین روز #سال_رونق_تولید . ۲۹ / #اسفند / ۹۸ . . . #تاملی_درباره_ایران #تولید_ملی #صادرات #واردات #اتاق_واردات #اتاق_بازرگانی #اقتصاد #اقتصاد_مقاومتی #امپریالیسم #روشنفکری #دولت #فرنگ #ایران #اصفهان #نیشکر #مازندران #قوانین #قانون #ناصرالدین_شاه‎‏ https://www.instagram.com/p/B97BDGVjz6S/?igshid=19d71zhqo4kj8

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #درباره_اقتصاد_مولد #سال_رونق_تولید #اسفند #تاملی_درباره_ایران #تولید_ملی #صادرات #واردات #اتاق_واردات #اتاق_بازرگانی #اقتصاد #اقتصاد_مقاومتی #امپریالیسم #روشنفکری #دولت #فرنگ #ایران #اصفهان #نیشکر #مازندران #قوانین #قانون #ناصرالدین_شاه

[lhoomanl]

‏‎. 🟢 زین‌العابدین مراغه‌ای در سیاحت‌نامهٔ ابراهیم‌بیگ [۱۲۷۴ ه‍ـ.ش] بی‌توجهی و خصلت‌های ناپسندِ مردمی را مانعی بزرگ‌تر از عدمِ کارآییِ نهادهای دولتی می‌دانست. . ⚪ ابراهیم‌بیگ در بازارِ تبریز به عیان دید که همه‌جا پر از «امتعهٔ خارجی» بود «و از امتعهٔ داخليه نشانی دیده نمی‌شد» و در این فکر فرو رفت که «شیاطینِ فرنگستان، به قُوّتِ علم‌و‌صنعت، همه‌ساله چه‌قدر پول از این مملکت بیرون می‌کشند.» او از یکی از بازرگانانِ تبریزی سبب را جویا می‌شود و مخاطبِ او می‌گوید: . 🔴 «تبریزیان را شما نمی‌شناسید. اینان تمام، یک "من" هستند. در میانشان هرگز نیم"من" پیدا نمی‌شود که پنج نفری یک‌جا جمع شده، یکی را برای خودشان رئیس قرار داده، به دست‌یاریِ همدیگر، کارِ بزرگی را از پیش ببرند. هیچ‌یک از دیگری تمکین نمی‌کند. این است که از این‌گونه کارهای بزرگ هم خودشان محروم‌اند و هم وطن از ترقیات بازمانده است. پیش‌تر، چند تن، یک‌جا جمع شده شراکتِ بزرگی تأسیس نمودند. بعد داعیهٔ ریاست و صدرطلبی - که هر یک جدا در آن خیال بودند - سببِ حدوثِ اختلاف گردیده، بعد از چهار سال اساسِ آن به‌هم خورد. تنی چند از آن میان مدعی شده تمامی حِصّه‌ها را خود قبول کرد، ولی چندی نمی‌گذرد که آن هم در جای خود خشک می‌شود؛ چه واضح [است] که بارِ ده نفر را یک تن به دوش نمی‌تواند بگیرد.» . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . * نگاره: ماکت‌طور بازار تبریز در #باغ_مینیاتور_تهران #درباره_اقتصاد_مولد (۲ از ۴) * به مناسبت واپسین روزهای #سال_رونق_تولید . ۲۶ / #اسفند / ۹۸ . . . #تبریز #ابراهیم_بیگ #بازار_تبریز #سیاحت_نامه_ابراهیم_بیگ #زین_العابدین_مراغه_ای #تاملی_درباره_ایران #تولید_ملی #صادرات #واردات #اتاق_واردات #اتاق_بازرگانی #اقتصاد #تبریز #آذربایجان #اقتصاد_مقاومتی‎‏ (در ‏‎Miniature Museum Garden باغ موزه مینیاتور‎‏) https://www.instagram.com/p/B9zW4uxDuS1/?igshid=ngori65xhiz4

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #باغ_مینیاتور_تهران #درباره_اقتصاد_مولد #سال_رونق_تولید #اسفند #تبریز #ابراهیم_بیگ #بازار_تبریز #سیاحت_نامه_ابراهیم_بیگ #زین_العابدین_مراغه_ای #تاملی_درباره_ایران #تولید_ملی #صادرات #واردات #اتاق_واردات #اتاق_بازرگانی #اقتصاد #آذربایجان #اقتصاد_مقاومتی

[lhoomanl]

‏‎. 🔵 بارون دو بروتوی، در مقامِ یکی از کارمندانِ بلندپایهٔ دربارِ لوئی چهاردهم، در مدتِ سفارتِ محمدرضابیگ، وظیفهٔ مهمانداریِ او را بر عهده داشت و او را از نزدیک شناخته بود، به نکته‌های جالبِ توجهی دربارهٔ رفتار و کردارِ او اشاره کرده است. . ⚪ او می‌نویسد: «مشکل می‌توان باور کرد که شخصی از کشوری چنان دوردست و متفاوت در همهٔ امور، مانندِ ایران، به کشورِ ما بیاید و پنج ماه را در پاریس سپری کند، بی آنکه برای دیدنی‌های کمیابِ شهر و اطرافِ آن کنجکاوی از خود نشان دهد یا هوشمندیِ آموختن دربارهٔ حکومت و اخلاقیاتِ فرانسوی را داشته باشد. محمدرضابیگ هیچ عجله‌ای برای دیدنِ زیبایی‌های کاخِ ورسای و سایرِ بیوتاتِ سلطنتی و نیز شگفتی‌های دیگری که بسیاری از آنها باید کنجکاویِ بیگانگان را به خود جلب کند، نداشت و در گفت‌وگویی نیز که بتواند دربارهٔ حکومت و اخلاقیاتِ ما چیزی به او بیاموزد، شرکت نکرد.» . 🔴 بارون در ادامه این نکته را نیز از بابِ نتیجه‌گیری می‌افزاید که «اگر دیگر ایرانیان، مانند سفیرشان در پاریس، زندگیِ تن‌آسان و توأم با تنبلی را پیشه کنند، سست‌عنصری و نادانیِ آنان باید بی‌مثال بوده باشد. با این همه، او، چنانکه پیش از این گفتم، اهل ذوق بود، اما گمان می‌کنم که خودخواهیِ او موجب شد تصور کند که کافی‌است تا به کسانی که برای دیدنِ او کنجکاو شده‌اند، نگاهی بیندازد و گاهی نیز در کوچه‌های پاریس، سوار بر اسب به گردش بپردازد تا حکومت، اخلاقیات و شگفتی‌های کاخ‌ها و باغ‌های ما را بشناسد، زیرا چندین بار به من گفت که گوشهٔ چشمی کافی‌است تا او آنچه دیدنی‌است، ببیند.» . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . #مدار_صفر_درجه #حسن_فتحی #شبکه_یک_سیما ی ج.ا.ا . #سرگذشت_آقای_سفیر (۴ از ۴) . ۲۴ / #اسفند / ۹۸ . . . #تاملی_درباره_ایران #صفویه #صفویان #شاه_سلطان_حسین #فرنگ #سفرنامه #شهاب_حسینی #سید_شهاب_الدین_حسینی_تنکابنی #مسعود_رایگان #فردین_خلعتبری #علیرضا_قربانی #ورسای #فرانسه #محمدرضا_بیگ #ایرانشهر #ایران #پاریس #محمدرضابیگ #بارون_دو_بروتوی‎‏ https://www.instagram.com/p/B9uMqTzD8Wh/?igshid=1qouboky4g54a

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #مدار_صفر_درجه #حسن_فتحی #شبکه_یک_سیما #سرگذشت_آقای_سفیر #اسفند #تاملی_درباره_ایران #صفویه #صفویان #شاه_سلطان_حسین #فرنگ #سفرنامه #شهاب_حسینی #سید_شهاب_الدین_حسینی_تنکابنی #مسعود_رایگان #فردین_خلعتبری #علیرضا_قربانی #ورسای #فرانسه #محمدرضا_بیگ #ایرانشهر #ایران #پاریس #محمدرضابیگ #بارون_دو_بروتوی

[lhoomanl]

‏‎. 🔵 موریس اِربِت، در رساله‌ای ماجراهای سفارتِ محمدرضابیگ، عدمِ آشناییِ او با آدابِ دیپلماسی و بی‌توجهیِ او به شیوه‌های اداره و حکومتِ کشوری را که مدتی طولانی در آن زندگی کرده بود، بررسی کرده است. ارزیابیِ نویسندهٔ رسالهٔ يادشده دربارهٔ نظامِ حکومتیِ ایران در پایانِ دورهٔ صفوی و شخصِ شاه، شایانِ توجه است، هرچند که از عصبیتی خاص برخاسته باشد. . ⚪ موریس اربت می‌نویسد: «این جهلِ کامل و کمابیش نامطلوب به وضعِ دیگر ملت‌های جهان را باید معلولِ روحیهٔ ایرانیان دانست. در نظرِ جنابِ سفیر، حکومت و اخلاقیاتِ فرانسویان چه اهمیتی می‌توانست داشته باشد، در حالی که اطلاعِ وزیرانِ ولی‌نعمتِ او و شخصِ شاه از اروپا بیشتر از اطلاعِ آنان از کرهٔ ماه نبود. بر هم زدن عادات برای ارضای کنجکاویِ بیهوده و کسبِ آگاهی‌هایی که اهمیتی برای دربارِ ایران نداشت، به چه کار می‌آمد؟ آیا بهتر، یا عقلایی‌تر نبود که به آسودگی قلیانِ خود را دود کند، دربارهٔ قرآن به تأمل بپردازد و به خریدِ اشیا و منسوجاتی اقدام کند که بتواند با آنها در بازگشت، محبتِ بزرگان را به خود جلب کند؟» . 🔴 این ارزیابی از دربارِ ایران و کارگزارانِ بلندپایهٔ آن به دوره‌ای مربوط می‌شود که در زمانِ لوئی چهاردهم، به دنبال تحولاتِ عظیم در اروپا و دگرگونی‌های بنیادین در آیینِ کشورداری و برآمدنِ رجالی مانند کُلبِر، کشورِ فرانسه به قدرتِ سیاسیِ بزرگی تبدیل می‌شد و این تحولات در خلاف جهت راهی بود که ایران در پایانِ دورهٔ صفوی در سراشیبِ آن افتاده بود. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . ۲۲ / #اسفند / ۹۸ . #سرگذشت_آقای_سفیر (۲ از ۴) . . . #تاملی_درباره_ایران #صفویه #صفویان #شاه_سلطان_حسین #فرنگ #سفرنامه #کلبر #موریس_اربت #شاه #ایرانشهر #محمدرضابیگ #دیپلماسی #لوئی_چهاردهم #اروپا #فرانسه #سفیر #سفارت #ایران‎‏ https://www.instagram.com/p/B9pD8fjjFBK/?igshid=azrgmid0x99w

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #اسفند #سرگذشت_آقای_سفیر #تاملی_درباره_ایران #صفویه #صفویان #شاه_سلطان_حسین #فرنگ #سفرنامه #کلبر #موریس_اربت #شاه #ایرانشهر #محمدرضابیگ #دیپلماسی #لوئی_چهاردهم #اروپا #فرانسه #سفیر #سفارت #ایران

[lhoomanl]

‏‎. ⁦2️⃣⁩⁦1️⃣⁩ نامه‌ی حاجی‌میرزا آقاسی را آجودان‌باشی در لندن به وزیرِ خارجه‌ی انگلستان تسلیم کرد و از آن‌که پالمرستون فرصتِ مناسبی برای تحقیرِ هرچه بیشترِ دولتِ ایران به دست آورده بود، در تذكاریه‌ی مورخِ [۲۸ دی ۱۲۱۸ ه‍ـ.ش 1840م] ، نظرِ حاجی را به این نکته جلب کرد که اگرچه دولتِ ایران همه‌ی موادِ درخواستی را پذیرفته، اما از آنجا که برخی مطالب، «به نهجی که در تذکره ذکر شده»، از نظرِ حاجی «محو شده»، «هر وقت آن مطالب را دولت، درست به جا آوردند، یقین دوستی در میانِ دو مملکت برقرار خواهد شد.» . ⁦3️⃣⁩⁦1️⃣⁩ پالمرستون نوشته بود که باید همه‌ی آن «نُه مطلبی» که در تذكاریه‌ی او آمده بود، «به کلی و تمام به عمل آید» و در ضمنِ عذرخواهی «هیچ مطلبِ نامناسب نباشد. کارگزارانِ دولتِ ایران نباید به هیچ وجهِ من‌الوجوه» متعرض و مزاحمِ کارمندان سفارت انگلستان شوند، اما از آنجا که ابهامی در تعهدِ حاجی وجود داشت، باید فرمانِ مجددی صادر شود که «به‌عينه مطابق با خواهشِ دولتِ انکریز باشد»؛ افزون بر این، آن فرمان باید در ایران «اشتهار يابد»، یعنی در همه‌ی مساجدِ ایران خوانده شود تا مردمِ ایران از درجه‌ی وهنی که به دولت وارد آمده است، آگاه شوند. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . ۲۸ / #دی / ۱۳۹۸ . . ‌. #به_مناسبت_برجام (۶ از ۶) #محمدشاه_و_عهدنامه_ها (۴) #برجام #حافظه_تاریخی #مشهورات_زمانه #حقوق_بین_الملل #منافع_ملی #تاملی_درباره_ایران #سفارت_انگلستان #ایران #ایرانشهر #پالمرستون #انگلستان #لندن #حاجی_میرزا_آقاسی #ایران #ایرانشهر #عهدنامه‎‏ https://www.instagram.com/p/B7eQloNjrwp/?igshid=vzqpjveluvgf

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #دی #به_مناسبت_برجام #محمدشاه_و_عهدنامه_ها #برجام #حافظه_تاریخی #مشهورات_زمانه #حقوق_بین_الملل #منافع_ملی #تاملی_درباره_ایران #سفارت_انگلستان #ایران #ایرانشهر #پالمرستون #انگلستان #لندن #حاجی_میرزا_آقاسی #عهدنامه

[lhoomanl]

‏‎. ... ⁦5️⃣⁩ [محمدشاه در دست‌خطی دیگر به یکی از دولتیان] می‌نویسد که شیطنت‌های مستمرِ اهلِ هرات موجب شده بود قشونِ ایران «جنگ و تلافی» کند، زیرا «ما خودمان دولتی هستیم؛ نه رعیتِ روس و انگلیس هستیم!» وانگهی، اینکه ایران بخواهد حقِ خود را از هرات بگیرد، «این چه دخلی به روس و انگلیس دارد که به حرفِ روس برای ضرر به انگلیس بیایم؟»؛ . ⁦6️⃣⁩ آنگاه، شاه در پاسخ به بهانه‌جویی‌های کارگزارانِ انگلیسی به اساسی‌ترین نکته در مناسبات با انگلستان اشاره می‌کند و می‌نویسد: . ⁦7️⃣⁩ «قشونِ شاهِ مرحوم، یا محمدولی‌میرزا ... هر سال به هرات می‌آمدند. چرا انگلیسی‌ها حرفی نداشتند؟ من خود پیشِ جنگِ نایب‌السلطنه[عباس‌میرزا] بودم. نایب‌السلطنه با هرات جنگ داشت. چرا این حرف‌ها مذکور نمی‌شد؟ چرا با من این قدر می‌پیچند؟» . ⁦8️⃣⁩ شاه، که به احتمالِ بسیار التفاتی به علل و اسبابِ این سقوطِ اعتبارِ دولتِ ایران نداشت، در پایانِ دست‌خطِ خود، در مقایسه‌ای میانِ استیصالِ ایران و اقتدارِ دیگر قدرت‌های بزرگ، این اشاره را نیز می‌آورد که «ایلچیِ انگلیس سگِ کیست که در روس یا فرنسيس یا نَمسه[=اتریش]، آن‌جاها، صد‌ یکِ این حرکات را با امپراطور یا رعیتِ آن ولایت بکند!» . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . 🔺رخشاره‌ها: اولی مربوط به تیرماه ۱۳۹۴، پرسش و پاسخ فؤاد ایزدی و جواد ظریف درباره برجام. آخری هم توصیف ظریف از تحریم‌های آمریکا تحت عنوان «کاغذپاره» است. . ۲۶ / #دی / ۹۸ . . . #محمدشاه_و_عهدنامه_ها (۲) #به_مناسبت_برجام (۴ از ۶) #برجام #حافظه_تاریخی #مشهورات_زمانه #حقوق_بین_الملل #منافع_ملی #تاملی_درباره_ایران #اتریش #عباس_میرزا #انگلستان #شاه #روس #انگلیس #ایران #ایرانشهر #جنگ #هرات #محمدشاه #آمریکا #کاغذپاره #ظریف #جواد_ظریف #فؤاد_ایزدی‎‏ https://www.instagram.com/p/B7ZGr-RjgOw/?igshid=arskbvkal49i

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #دی #محمدشاه_و_عهدنامه_ها #به_مناسبت_برجام #برجام #حافظه_تاریخی #مشهورات_زمانه #حقوق_بین_الملل #منافع_ملی #تاملی_درباره_ایران #اتریش #عباس_میرزا #انگلستان #شاه #روس #انگلیس #ایران #ایرانشهر #جنگ #هرات #محمدشاه #آمریکا #کاغذپاره #ظریف #جواد_ظریف #فؤاد_ایزدی

[lhoomanl]

‏‎. 🔵 در میان نوشته‌های ادبی، منظومه‌ای بلند از شاعری ناشناخته با عنوان مکافات‌نامه موجود است که، به گونه‌ای که ویراستار مجموعه حدس زده، گویا در حدود سال‌های [۱۱۰۵-۱۱۰۶ ه‍ـ.ش 1726-1727 م] به نظم کشیده شده است. آنچه ناظم - که به ظاهر ورودی نیز در کارهای دولتی داشته - درباره خرابی اوضاع کشور همزمان با یورش افغانان در مکافات‌نامه آورده است، نشان از ذهنی علیل و مردی عامی دارد که هر رَطب و یابِسی را به هم بافته تا ناخشنودی خود از اوضاع را در قالب نظمی سخیف بیان کند؛ که نمونه‌ای از هُبوط شعر فارسی در هاویه جهل و بی‌خیالی و زوال اندیشه در ایرانِ واپسین سال‌های فرمانروایی صفویان است. . ⚪ اگر صاحب منظومه، چنانکه خود ادعا می‌کند، از کارگزاران دیوانی می‌بوده و مکافات‌نامه را به قصد تبیین «علل برافتادن صفویان» به نظم کشیده است، آشکارا می‌توان یکی از علل فروپاشی ایران‌زمین - و البته نه تنها فرمانروایی صفویان - را در این منظومه دید، زیرا هبوط در سخافت و یاوه‌بافی که، در واقع، منظومه مكافات‌نامه نمونه‌ای از آن است، به جایی رسیده بوده است که راهی جز فروپاشی وجود نمی‌توانست داشته باشد. . 🔴 یگانه‌دلیلی که بر انحطاط تاریخی کشور در این منظومه آورده شده، چیرگی قومی بی‌تمیز، فاسد و فاسق است و تبیین این دلیل نیز به این باور برمی‌گردد که اگر خداوند بخواهد بر قومی عذاب فرستد، حاکمان فاسدی را بر آنان مسلط می‌کند. این سخن، باوری دینی است، اما توضیح آن در مورد دوره‌های تاریخی نیازمند تبیینی است که شاعر از پرداختن به آن طفره می‌رود و با تکیه بر «دین عَجايِز» سخنانی را تکرار می‌کند که از حد بدگویی‌های عوام فراتر نمی‌رود. در ابیات فوق می‌توان این انتقال از تبیین به تصفیه حساب خصوصی و از اخلاق عمومی به اخلاق فردی را آشکارا دید. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . #سقوط_اصفهان (۴) ۱۳ / #آذر / ۹۸ . . . #تاملی_درباره_ایران #دیباچه_ای_بر_نظریه_انحطاط_ایران #با_ملاحظات_مقدماتی_در_مفهوم_ایران #انحطاط #انحطاط_ایران #صفویه #مکافات_نامه #ادبی #استخدام #افغان #صفویان #ایران_زمین #عوام #دین‎‏ https://www.instagram.com/p/B5qHPrhjuxm/?igshid=1tld50djhe5j0

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #سقوط_اصفهان #آذر #تاملی_درباره_ایران #دیباچه_ای_بر_نظریه_انحطاط_ایران #با_ملاحظات_مقدماتی_در_مفهوم_ایران #انحطاط #انحطاط_ایران #صفویه #مکافات_نامه #ادبی #استخدام #افغان #صفویان #ایران_زمین #عوام #دین

[lhoomanl]

‏‎. 🔷یکی از نکته‌های پراهمیت درباره واپسین سده‌ی فرمانروایی صفویان بالا گرفتن تعصب مذهبی و دین‌مداری قشری شاه و اطرافیان او بدون توجه به مصالح امور کشور و الزامات سیاسی زمان است. . . 🔶رستم‌الحکما می‌نویسد که در واپسین سال‌های فرمانروایی شاه‌سلطان‌حسین «امورِ خَرصالحی و زاهدی ... بالا گرفت و امورِ عقلیه و کارهای موافقِ حکمت و تدبیر در امور نیست و نابود گردید ... در آن وقت، شیعیان با حماقت و رُعونَتِ بی‌معرفت از مطالعه‌ی مُصَنَّفات و مؤلّفاتِ علمای آن زمان چنان می‌دانستند که خونِ سُنّیان و مالشان و زنشان و فرزندشان حلال است، همچنان که سنیان با حماقت و رعونت بی‌معرفت، تلف نمودنِ جان و مال و عِرضِ شیعه را واجب می‌دانند؛ و این دو طایفه در گردابِ گم‌راهی غرقه می‌باشند.» . . 🔷ایران، با نظام شاهنشاهی، سرزمینی گسترده با اقوام مختلف و با آئین‌های دینی متنوع بود و، بنابراین، وحدت دینی و مذهب رسمی - که در زمان برخی از فرمانروایان صفوی با شدت بیشتری اعمال می‌شد - می‌توانست هم چون شمشیرِ دو دَمی عمل کند: . . 🔶از سویی وحدت آئینی ایران، در نخستین سده فرمانروایی صفویان، که تا پس از دهه‌های بنیادگذاری، روح مدارای دینی بر کشور حاکم بود، توانست شالوده‌ی استواری برای نیروی پایداری ایرانیان در برابر گسترش خلافت عثمانی در مرزهای خاوری آن شود. سیاست مدارای دینی در عصر شاه‌عباس این امکان را فراهم آورد که پادشاه ایران، توان و امکانات همه‌ی اقوام ایرانی را که کمابیش به یک چشم دیده می‌شدند، در راه سازندگی کشور، رفاه مردم آن و شکوفایی فرهنگی به کار گیرد. . . 🔷اما دولت مدارای دینی، مانند دیگر نمودهای فرمانروایی صفویان، دولت مُستَعجَل بود و با انحطاطی که در همه‌ی ارکان نظام حکومتی ایران افتاد، در مُحاقِ فراموشی قرار گرفت. مقایسه‌ی اجمالی میان دهه‌های فرمانروایی شاه‌عباس و دوره شاه‌سلطان‌حسین مُبَیِّن این امر است که با ضعفِ «شاهِ نهاد» و قدرت گرفتن دریافتی از دیانت که با دین عَجايِز سازگار بود، «مدارای دینی»، که همچون «سیمانِ» شاهنشاهی ایران عمل می‌کرد، از میان رفت و در یورش افغانان به یکی از نقطه‌های ضعف نظام حکومتی تبدیل شد. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . نگاره: #مسجد_جامع_عباسی اسبق #مسجد_شاه سابق #مسجد_امام لاحق . #سقوط_اصفهان (۲-۱) . ۶ / #آذر / ۹۸ . . . #تاملی_درباره_ایران #اصفهان #انحطاط #شاهنشاهی #شیعه #اهل_سنت #شیعیان #شاه_سلطان_حسین #شاه #رستم_الحکما #تعصب_مذهبی #دیانت #مدارای_دینی #شاه_عباس #عثمانی #ایرانیان #ایران #ایرانشهر #صفوی #مذهب_رسمی‎‏ (در ‏‎Imam Mosque مسجد امام‎‏) https://www.instagram.com/p/B5YLti-jnz8/?igshid=10rfcwwo437jq

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #مسجد_جامع_عباسی #مسجد_شاه #مسجد_امام #سقوط_اصفهان #آذر #تاملی_درباره_ایران #اصفهان #انحطاط #شاهنشاهی #شیعه #اهل_سنت #شیعیان #شاه_سلطان_حسین #شاه #رستم_الحکما #تعصب_مذهبی #دیانت #مدارای_دینی #شاه_عباس #عثمانی #ایرانیان #ایران #ایرانشهر #صفوی #مذهب_رسمی

[lhoomanl]

‏‎#سقوط_اصفهان (۱) . 🟢 در واپسین سَده‌ی فرمانروایی صفویان، «بیشترین رفاه» رو-در-روی «بیشترین فقر» قرار گرفت و نتیجه‌ی ضروریِ این رویاروییِ فقر و رفاه جز این نمی‌توانست باشد که گروهی از مردم، که «جز زنجیرهای خود چیزی برای از دست دادن نداشتند»، بخواهند برای ایجاد دگرگونی در وضع خود، اوضاع را دگرگون کنند. . . ⚪ رستم‌الحكما[نویسنده‌ی کتاب رستم‌التواریخ، زاده‌ی ۱۱۴۵ ه‍ـ.ش 1766م] به خوبی این نکته را دریافته بود که در شرایطِ نامساعدِ نابرابری و بیدادگری، و آنجا که راه بر هر اصلاحی بسته باشد، تنها ماجراجویی می‌تواند حاکم شود. از این رو، در اشاره‌ای به این وضع، به درستی توضیح می‌دهد که «افراطِ عُسرَت» موجب شده بود تا برخی در جست‌وجوی «آقای نوکرپَروَرِ نو و مُطاعِ چاکرنواز» باشند و بخواهند، «به هر قِسم که مقدورشان بشود، فتنه و فسادی ظاهر، و شور و شَر بر پا کنند.» . . 🔴 بارزترین نشانه‌ی گسیختگیِ سامانِ اجتماعی در این دوره آن بود که دیانت و سیاست، به عنوان «نهادهایِ» تأمینِ مصالحِ عمومی، به عواملِ حفظِ منافعِ خصوصیِ گروهی تبدیل شده بود که از آن، جز «فتنه و فساد» نمی‌توانست تولد یابد. رستم‌الحكما در اشاره‌ای به برخی از پیامدهای افراط و تفریط در میان گروه‌های اجتماعی و نابسامانی‌های ناشی آن و از میان رفتن انسجام اجتماعی - که از آن میان، برآمدن گروه‌های اوباش و قدرت گرفتن رَجّاله از همه مضرتر بود - می‌نویسد که «چون عَلَمِ حساب و رایَتِ اِحتِساب و سَنجَقِ عدل را اولیای دولتِ قاهره‌ی سلطانی، از بی‌عقلی و بی‌تَمیزی و شیطان‌خیالی از پای درآوردند، اصفاهان، بلکه همه‌ی ایران مانند طويله و اِصطَبل بی‌مِهتَر شد. خلایق به شیرینی در هم افتادند و هرکس، به پهلوانی و شب‌رَوی که می‌توانست از زن و دختر و پسر و مالِ هر کس مَحظوظ و مُتَلَذِّذ بشود، کوتاهی نمی‌کرد.» . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . نوشته‌ی روی نگاره: «هُوَ، در روزِ ۳شنبه هشتمِ شهرِ شوالِ با اقبالِ سَنه‌ی ۱۰۳۹ به اتمام رسید. رقمِ کمینه، رضا عباسی» که به تاریخ خورشیدی برابر است با ۳۱ اردیبهشت ۱۰۰۹ ه‍ـ.ش 1630 میلادی. . ۴ / #آذر / ۹۸ . ‌. . #تاملی_درباره_ایران #دیباچه_ای_بر_نظریه_انحطاط_ایران #با_ملاحظات_مقدماتی_در_مفهوم_ایران #انحطاط_ایران #مفهوم_ایران #اصفهان #انحطاط #صفویه #شاه_سلطان_حسین #رضا_عباسی #نگارگری #مینیاتور #ایران #اصفاهان #اجتماعی #دیانت #سیاست #فساد#فتنه #ماجراجویی #رستم_التواریخ #فقر #رفاه #صفویان #رستم_الحکما‎‏ (در ‏‎Esfahan, Iran‎‏) https://www.instagram.com/p/B5THoHXjteE/?igshid=1if6jb9gclnfd

#سقوط_اصفهان #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #آذر #تاملی_درباره_ایران #دیباچه_ای_بر_نظریه_انحطاط_ایران #با_ملاحظات_مقدماتی_در_مفهوم_ایران #انحطاط_ایران #مفهوم_ایران #اصفهان #انحطاط #صفویه #شاه_سلطان_حسین #رضا_عباسی #نگارگری #مینیاتور #ایران #اصفاهان #اجتماعی #دیانت #سیاست #فساد #فتنه #ماجراجویی #رستم_التواریخ #فقر #رفاه #صفویان #رستم_الحکما

[lhoomanl]

‏‎. 🟢 ایرانِ سیاسیِ کنونی یک ″کشور″ است. مرزهای سیاسیِ آن همان است که هست، اما مرزهای ایرانِ فرهنگی همان مرزهایی‌ست که به طورِ تاریخی بوده‌اند. از این رو، ایران، به خلافِ بسیاری از کشورها، تنها یک کشور نیست، بلکه یک تمدن با فرهنگی فراگیر است. . ⚪ معنای شَطَحِ آن وزیرمختارِ فرانسه - که نامِ ایران را می‌توان از آن گرفت، اما ایران نخواهد مُرد و ایران، ایران خواهد ماند - این است که ایرانِ سیاسی می‌تواند به صورتی که هست نباشد، ولی تمدنِ ایرانی باقی خواهد ماند. از این رو، برای بسیاری از کشورهایی که ایران را احاطه کرده‌اند، اما از سده‌ها پیش از آن جدا شده یا در بیرونِ قلمروِ سیاسیِ ایران قرار گرفته‌اند، اگر بخواهند تنها یکی از واپسین کشورهایی نباشند که در دهه‌های اخیر به افتخارِ پیوستن به سازمانِ ملل نایل شده و یکی از واپسین رقم‌ها در پایانِ سیاههٔ آن را به دست آورده‌اند، نفیِ ایران نفىِ خویشتنِ خویش است. میراثِ تاریخِ سیاسیِ گذشته، این کشورها را به بخش‌هایی از قلمروِ فرهنگیِ ایران تبدیل کرده است. . 🔴 دفاعِ ما از تاریخِ سیاسیِ ایرانِ کنونی و وحدتِ سرزمینیِ آن در چارچوبِ منافعِ ملی باید دفاعِ همه‌جانبه و تمام‌عیار باشد. به لحاظِ فرهنگی، ایران همچنان کانونِ آفرینشِ ادب و فرهنگِ ایرانی‌ست. کشورهایی که ابن‌سینا و مولانا را مِلکِ طِلقِ خود می‌دانند، می‌توانند به مزایای درآمدِ گردشگریِ آنها دل خوش کنند، اما نه ترکان و نه ازبکان، برای فهمِ سرمایه‌های ″ملیِ″ خود، هرگز از ایرانیان بی‌نیاز نخواهند شد. ابن‌سینا و مولانا هرگز بخشی از ادبِ ترکی - چنان‌که امروزه به آن زبان سخن گفته می‌شود و نه ترکیِ عثمانی که عمدهْ آن برای ترکانِ امروزی قابلِ فهم نیست - نبوده است، در حالی که اگرچه ابونصر فارابی، حتی اگر چنان‌که گفته‌اند، ترک‌تبار می‌بوده، و جز به عربی ننوشته، اما پیوسته جزیی از تاریخِ اندیشیدنِ ایرانی بوده و فصلی مهم از فلسفه‌ای‌ست که به طورِ عمده در ایران بسط پیدا کرده است. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . #تزهایی_درباره_ایران (۴ از ۵) . ۲۴ / #آبان / ۹۹ . . . #ایرانشهر #تاملی_درباره_ایران #پانترکیسم #زبان_فارسی #ناسیونالیسم #تجزیه_طلبی #ترکیه #ترک #عثمانی #ترکی_آذری #تاجیکستان #ازبکستان #ابن_سینا #مولانا #مولوی #اردو #ازبک #فضولی #شاه_اسماعیل #türk #türkçü #türkçülük #türkçüler #mevlana #hazretimevlana‎‏ (در ‏‎Istanbul, Turkey‎‏) https://www.instagram.com/p/CHlVDg0Ddr4/?igshid=chq52yhpqtnn

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #تزهایی_درباره_ایران #آبان #ایرانشهر #تاملی_درباره_ایران #پانترکیسم #زبان_فارسی #ناسیونالیسم #تجزیه_طلبی #ترکیه #ترک #عثمانی #ترکی_آذری #تاجیکستان #ازبکستان #ابن_سینا #مولانا #مولوی #اردو #ازبک #فضولی #شاه_اسماعیل #türk #türkçü #türkçülük #türkçüler #mevlana #hazretimevlana

[lhoomanl]

‏‎. 🟢 ایران‌زمین، در معنای دقیقِ آن، ایرانِ بزرگِ فرهنگی‌ست. ایرانِ بزرگِ فرهنگی تنها از آنِ ایرانیانِ محدودهٔ جغرافیای سیاسیِ امروزِ ایران نیست، میراثِ همهٔ اقوامی‌ست که سهمی در آفریدنِ آن میراثِ مشترک داشته‌اند، اگرچه بسیاری از آن اقوام، به لحاظِ سیاسی، به ملت‌های مستقل تبدیل شده و سرنوشتِ سیاسیِ جدای خود را رقم زده‌اند. . ⚪ به عنوانِ مثال، ملت‌هایی که در آسیای مرکزی و نیز در قفقاز، کشورهایی مستقل ایجاد کرده‌اند، در معنای سیاسیِ کلمه، ایرانی نیستند، اما در میراثی که در ایرانِ بزرگ آفریده شده، به درجاتِ متفاوت، سهیم بوده‌اند و هستند. امروزه، این اقوام به زبان‌های ″ملیِ″ خود سخن می‌گویند، اما بخشِ بزرگی از آنچه در این زبان‌های ″ملیِ″ ناحیه‌ای بیان می‌شود ایرانی‌ست. حتی ترکیه، که از سده‌ها پیش هویتِ قومیِ متمایز از هویتِ قومیِ ایرانی یا به تعبيرِ من ایرانشهری داشته، اما تا گسستی که بنیادگذارِ ترکیهٔ جدید ایجاد کرد، بخشِ مهمی از ادبِ ترکیِ عثمانی، ایرانی و از شاخه‌های فرهنگِ ایرانی بوده است. این بخش از ادب و فرهنگِ عثمانی ناحیه‌ای در ادب و فرهنگِ ایرانی‌ست که به زبانِ ترکیِ عثمانی بیان شده است. . 🔴 این حکم، به طریقِ اولی، در درونِ مرزهای ایرانِ کنونی نیز مصداق دارد. از این حیث، ادبِ کردی به همان اندازه ناحیه‌ای از ادبِ ایرانی‌ست که ادبِ ترکیِ آذری. این زبان‌های محلی، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، نه تنها زبان‌هایی که در درونِ مرزهای کنونیِ ایران به آنها سخن گفته می‌شود، بلکه حتی زبان‌هایی مانند اردو و ترکیِ عثمانی، که زبان‌های ایرانی نیستند، از طریقِ زبانِ فارسی و بر اثرِ جاذبهٔ ادب و فرهنگِ ایرانی به زبان‌های فرهنگی تبدیل شده‌اند. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . #تزهایی_درباره_ایران (۲ از ۵) . ۲۲ / #آبان / ۹۹ . . . #ایران #ایرانشهر #تاملی_درباره_ایران #پانترکیسم #پانفارسیسم #آذربایجان #فارس #زبان_فارسی #فارسی #ملی_گرایی #ناسیونالیسم #تجزیه_طلبی #ایران_زمین #ترکیه #ترک #ترکان #عثمانی #ترکی_آذری #کردی #کرد‎‏ (در ‏‎Samarkand Uzbezkistan‎‏) https://www.instagram.com/p/CHfxhx7j5on/?igshid=d0er5m22zn5g

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #تزهایی_درباره_ایران #آبان #ایران #ایرانشهر #تاملی_درباره_ایران #پانترکیسم #پانفارسیسم #آذربایجان #فارس #زبان_فارسی #فارسی #ملی_گرایی #ناسیونالیسم #تجزیه_طلبی #ایران_زمین #ترکیه #ترک #ترکان #عثمانی #ترکی_آذری #کردی #کرد

[lhoomanl]

‏‎. 🔵علاقه‌ی ایرانیان به خاطره‌ی باستانیِ خود را نباید با حافظه‌ی تاریخی اشتباه کرد، زیرا آنان، پیوسته خاطره‌ای از تاریخِ باستانیِ خود داشته و به نمودهای فرهنگی سده‌های پیش بالیده‌اند؛ اما حافظه‌ی تاریخی، خاطره‌ای ناروشن و پریشان از گذشته نیست، بلکه شالوده‌ی آگاهیِ تاریخی است و می‌تواند به آگاهیِ ملی تبدیل شود. . ⚪پیش از آنکه تاریخ‌نویسی با اسلوبِ جديدِ اروپایی در ایران رواج پیدا کند، تاریخ جزئی از ادبیاتِ تُنُک‌مایه‌ی سده‌های متأخر به شمار می‌آمد و - در بهترین حالت - از محدوده‌ی شرحِ وقایع و گزارشِ حوادث فراتر نمی‌رفت. وابستگیِ تاریخ به این ادب موجب شد حافظه‌ی تاریخی - به گونه‌ای که نطفه‌ی آن در عصرِ زرینِ فرهنگِ ایران[=سده‌های ۳ و ۴ هجری] بسته شده بود - در چاهِ ویلِ خاطره‌ای از گذشته‌ای موهوم سقوط کند و همین سقوط در خاطره‌ی گذشته، هبوط از آگاهیِ خیال‌اندیشانه را به دنبال آورد. . 🔴به نظر نمی‌رسد که هنوز با گذشت بیش از یک سده از پیروزی جنبشِ مشروطه‌خواهی و نزدیک به دو سده از نخستین آشنایی‌ها با اسلوبِ تاریخ‌نویسیِ اروپایی، دگرگونیِ مهمی در دانشِ تاریخ در ایران صورت گرفته باشد: تاریخ‌نویسانِ ما هنوز در بهترین حالت اهلِ ادب‌اند و مهم‌ترین بخشِ پژوهش‌های آنان نیز تصحیحِ متنِ ادبیِ تاریخی است. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد 🔻به مناسبت #روز_کوروش (فتح بابل در 539 ق.م) . ۷ / #آبان / ۹۹ . . . #حافظه_تاریخی #ایران #ایرانشهر #تخت_جمشید #پارسه #شیراز #پرسپولیس #تاریخ #تاریخ_نگاری #مورخ #تاملی_درباره_ایران #باستان_گرایی #باستانی #کوروش #داریوش #هخامنشیان #هخامنشی #ملی_گرایی #ناسیونالیسم #بابل‎‏ (در ‏‎تخت جمشید‎‏) https://www.instagram.com/p/CG5B1piDOQz/?igshid=1079751vpmi40

#تاملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #روز_کوروش #آبان #حافظه_تاریخی #ایران #ایرانشهر #تخت_جمشید #پارسه #شیراز #پرسپولیس #تاریخ #تاریخ_نگاری #مورخ #باستان_گرایی #باستانی #کوروش #داریوش #هخامنشیان #هخامنشی #ملی_گرایی #ناسیونالیسم #بابل

[lhoomanl]

‏‎. . 🔶«قرینه‌ای در دست نیست که نشان دهد در دوره گذار، حسِ وهنِ بزرگِ فروپاشیِ ایران‌زمین در پایانِ فرمانرواییِ صفویان، به آگاهی از نفاق، نادانی و تباهی تبدیل شده باشد، اما در مکتب #تبریز، این آگاهی، نخست در ذهن عباس‌میرزا و اطرافیان او، و آنگاه در همه #تبریزیان پدیدار شد و سده‌ای پس از آن [در انقلاب مشروطه] همه عرصه‌های حیات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران را در بر گرفت. . 🔷در نوشته‌های دوره گذار عبارتی همسان با آنچه عباس‌میرزا خطاب به فرستاده ناپلئون -اَمِده ژوبِر- گفت نمی‌توان یافت[۱۱۸۷ هـ.ش]: . 🔹″بیگانه! تو این ارتش، این دربار و تمامِ دستگاهِ قدرت را می‌بینی. مبادا گمان کنی من مرد خوشبختی باشم! ... 🔹به‌سان موج‌های خروشان دریا که در برابر صخره‌های بی‌حرکتِ ساحل در هم می‌شکنند، دلاوری‌های من در برابر سپاه روس شکست خورده است. مردم کارهای مرا می‌ستایند، اما تنها خودم از ضعف‌های خود خبر دارم. ... 🔹آوازه پیروزی‌های ارتش فرانسه به گوش من رسیده است و نیز دانسته‌ام که دلاوری روس‌ها در برابر آنان جز یک پایداریِ بیهوده نمی‌تواند باشد. با این همه، مشتی سرباز اروپایی همه دسته‌های سپاه مرا با ناکامی روبرو کرده و با پیشرفت‌های دیگرِ خود ما را تهدید می‌کند. ... 🔹چه قدرتی این‌چنین شما را بر ما برتری داده است؟ سبب پیشرفت‌های شما و ضعف همیشگی ما چیست؟ شما با فن فرمانروایی، فن پیروزی و هنر به کار گرفتنِ همه توانایی‌های انسانی آشنایی دارید، درحالی‌که ما در جهلی شرمناک محکوم به زندگی گیاهی هستیم و کمتر به آینده می‌اندیشیم. . 🔹آیا قابلیت سکونت، باروری و ثروت خاکِ مشرق‌زمین از اروپای شما کمتر است؟ . 🔹آیا شعاع‌های آفتاب، که پیش از آنکه به شما برسد نخست بر روی کشور ما پرتو می‌افکند، خیر کمتری به ما می‌رساند تا آنگاه که بالای سر شما قرار دارد؟ . 🔹آیا اراده آفریدگارِ نیکی‌دِه، که مائده‌های گوناگونی خلق کرده است، بر این قرار گرفته است که لطفش به شما بیش از ما شامل شود؟ . 🔹من که چنین گمان نمی‌کنم!″ . 🔶در این عبارات ولیعهد #ایران، می توان ژرفای بحرانی که در وجدان ایرانی ایجاد شده بود دریافت.» پرسش‌هایی که توسط یکی از بزرگ‌مردان تاریخ معاصر ایران مطرح شده و تاکنون بی‌پاسخ مانده! . . . #تاملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد . 🔻امروز ۲۰۶مین سالگرد انعقاد #عهدنامه_گلستان (۱۱۹۲ هـ.ش) و ۱۸۶مین سالمرگ #عباس_میرزا ست(۱۱۶۸-۱۲۱۲ هـ.ش) . 🔴خطوط سرخ: مرز ایران پیش از عهدنامه گلستان ⚫خطوط کلفت سیاه: مرز ایران پیش از #عهدنامه_ترکمنچای ◾خطوط نازک سیاه: مرزهای کنونی . ۳ / آبان / ۱۳۹۸ https://www.instagram.com/p/B4C2NWMFsja/?igshid=155uiao2rrwbq

#تبریز #تبریزیان #ایران #تاملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #عهدنامه_گلستان #عباس_میرزا #عهدنامه_ترکمنچای

[lhoomanl]

‏‎. 🔶طالبوف تبریزی [زادهٔ ۱۲۱۳ ه‍ـ.ش] بر این نکتهٔ اساسی از دیدگاهِ زبان‌شناسی تأکید دارد که هیچ زبانِ سره‌ای وجود ندارد و همهٔ زبان‌های مهم در دوره‌ای از تاریخِ خود با زبان‌های دیگری آمیخته شده و بر غنای نخستینِ خود افزوده‌اند. . 🔷ما می‌توانیم برای نمونه به زبانِ انگلیسی اشاره کنیم که در دوره‌ای از تحولِ خود، ده‌ها هزار از واژگانِ لاتینی - به طورِ مستقیم یا از مجرای زبان فرانسه - در آن وارد شده و اهلِ ادبِ انگلستان نیز پالایشِ انگلیسی از واژگانِ لاتینی و فرانسه را طیرهٔ عقل دانسته‌اند. . 🔶جالبِ توجه است که فیشته - فیلسوفِ آلمانیِ آغازِ سدهٔ نوزدهم - در خطابه‌هایی به ملتِ آلمان پیشنهاد کرد که همهٔ واژگانِ لاتینی را از زبان آلمانی خارج کنند، اما هیچ اهلِ ذوقی سخنِ او را جدی نگرفت. اگر چه در دوره‌هایی اهلِ ادبِ آلمانی معادل‌هایی از ریشهٔ زبان آلمانی برای واژه‌های لاتینی و فرانسوی برساختند، اما امروزه زبان آلمانی یکی از معدود زبان‌هایی‌ست که بیش‌ترین واژهٔ دخیل در آن وجود دارد و این امر مانع از آن نشده است که آلمانی یکی از مهم‌ترین زبان‌های ادبی، فکری، فرهنگی و علمی باشد. . 🔷طالبوف به درستی با پذیرفتنِ این نکته که در زبانِ هر قوم «بخشِ طبیعیِ آن است» می‌نویسد که «اما زبان فارسی، حَلاوَتِ حالیهٔ خود را از ترکیبِ الفاظِ عربی پیدا کرده» است. آنچه از زبان عربی در جریانِ تحولِ ادبِ فارسی واردِ این زبان شده است اگر با حفظِ استقلالِ زبان فارسی تحتِ قواعدِ آن درآید، آن را باید بخشی از گنجینهٔ واژگانِ زبان فارسی دانست. . . . #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد 🔻به مناسبت ۳۲مین سالمرگ و روز بزرگ‌داشت #شهریار (۱۲۸۵-۱۳۶۷ ه‍ـ.ش) و روز شعر و ادب فارسی . ۲۷ / #شهریور / ۹۹ . . . #زبان #زبان_مادری #سره_نویسی #پانترکیسم #زبان_فارسی #زبان_پارسی #طالبوف_تبریزی #طالبوف #عبدالرحیم_طالبوف #زبان_شناسی #فیشته #آلمان #آلمانی #زبان_آلمانی #عربی #زبان_عربی #فارسی #پارسی #روز_شعر_و_ادب_فارسی #روز_بزرگداشت_شهریار #آذربایجان #تبریز #محمدحسین_شهریار #بهجت_تبریزی #تاملی_درباره_ایران‎‏ https://www.instagram.com/p/CFPNNWijenf/?igshid=1t2fj9yw6ngcb

#تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد #شهریار #شهریور #زبان #زبان_مادری #سره_نویسی #پانترکیسم #زبان_فارسی #زبان_پارسی #طالبوف_تبریزی #طالبوف #عبدالرحیم_طالبوف #زبان_شناسی #فیشته #آلمان #آلمانی #زبان_آلمانی #عربی #زبان_عربی #فارسی #پارسی #روز_شعر_و_ادب_فارسی #روز_بزرگداشت_شهریار #آذربایجان #تبریز #محمدحسین_شهریار #بهجت_تبریزی #تاملی_درباره_ایران

[lhoomanl]

‏‎. 🔷[ناصرالدین‌شاه در سال ۱۲۶۸ ه‍ـ.ش] ، به‌رغم وخامت اوضاع کشور، برای سومین بار عازم فرنگستان شد و این بار - به گفته امین‌الدوله - شاه بی‌پرده گفته بود که در این سفر هدفی جز سیاحت ندارد و «دیگر، فی‌الحقيقه، به هوس اصلاحات و تنظیمات یا فریب و سرگرمی مردم نبود»، اما پس از بازگشت از سفر به امین‌الدوله دستور داد تا اعضا و اركان شورای دولتی را به حضور شاه ببرد. 🔶شاه خطاب به اعضای شورای دولتی، بار دیگر، درباره ضرورت وضع قانون سخن گفت و یادآور شد که در جریان دومین سفر به حومه شهر ورشو و بازدید از کارخانه‌ای، از حاکم آنجا پرسیده بود که چند سال پیش‌تر در آن ناحیه هیچ کارخانه‌ای وجود نداشت. ژنرال حاکم ورشو در پاسخ شاه سخنی گفته بود که به اعتراف شاه «به من خیلی سنگین و ناگوار آمد و مثل فحش و دشنام در من اثر کرد.» 🔷امین‌الدوله آن پاسخ را به نقل از ناصرالدین شاه چنین می‌آورد: «ترقیات و آبادی‌ها لازمه امنیت مُلک است؛ و در سایه قانون، وجود و ظهور این چیزها لازم و طبیعی است.» آنگاه، شاه، به دنبال نقل سخن حاکم ورشو، می افزاید: «چه داعی شده است که ایران به عدم امنیت و بی‌قانونی مشهور آفاق شود و از این نقص و ننگ در پیش بیگانه و خویش سرافکنده و شرمگین باشیم، فریضه ذمت شماست که در قواعد و قوانین هر دولت و مملکت غور فَحص کنید. آنچه را که ملایم طبع و موافق مزاج این مملکت می‌بینید، بنویسید و به اجرای آن متفق‌الكلمه و مجتمع‌الهمه باشید، پیش‌تر هم به وزرای سابقين گفته بودم؛ محض طفره و بهانه‌جویی گفتند با وجود شرع اسلام به قانون چه حاجت است، در صورتی که قانون دولت به امور مذهب ربط و شباهت ندارد.» 🔶عیب شاه را جمله گفته‌ایم، اما این هنر او را نیز نمی‌توان نادیده گرفت که وسوسه اصلاحات ناصرالدین را آسوده نمی‌گذاشت. در واقع، روان‌شناسی شاه پیچیده‌تر از آن بود که موافقان و بیش‌تر از آن، مخالفان او توضیح داده‌اند. 🔷عباس‌میرزا ملک‌آرا، برادر کِهتر شاه، که در آن نشست‌ها شرکت داشت، در خاطرات خود، در گزارشی از همین جلسات، به سخنی که ناصرالدین شاه از حاکم ورشو نقل کرده بود، اشاره‌ای نمی‌کند؛ او می‌نویسد که شاه گفته بود : «در این سفر آنچه ملاحظه کردیم تمام نظم و ترقی اروپ به جهت این است که قانون دارند. ما هم عزم خود را جزم نموده‌ایم که در ایران قانونی ایجاد نموده، از روی قانون رفتار نماییم. شما بنشینید و قانونی بنویسید.»؛ 🔶آنگاه، ملک‌آرا می‌افزاید: «هیچ یک از ماها که چیزی می‌فهمیدیم، نتوانستیم عرض کنیم که بند اول قانون، سلب امتیاز و خودسری از شخص همایون است و شما هرگز تمکین نخواهید فرمود. لاعلاج، همه، بلی بلی گفتیم.» 🔷عباس‌میرزا ملک‌آرا، از مدعیان سلطنت بود و برخی از داوری‌های او خالی از شائبه عَصَبیَّت نیست. این ارزیابی ملک‌آرا، به رغم درست بودن آن، سخنی سیاسی و، بنابراین، سطحی است، زیرا تدوین قانون و اجرای آن امری پیچیده‌تر از صِرفِ محدود کردن قدرت شاه در ایران بود. ملک‌آرا نیز مانند بسیاری از هواداران اصلاحات در ایران، از مخالفان سیاسی ناصرالدین‌شاه بود، اما او دریافت روشنی از رابطه نیروها در نظامی که شاه تنها یکی از عاملان آن بود، نداشت. #تأملی_درباره_ایران #جواد_طباطبایی #نشر_مینوی_خرد 🔺نگاره: گزارش روزنامه فرانسوی از ترور #سلطان_صاحب_قران به دست #میرزا_رضا_کرمانی در جریان جشن پنجاهمین سال‌گرد قمری آغاز سلطنت #ناصرالدین_شاه 🔻به مناسبت ۱۲۴مین سالگرد اعدام میرزا رضا کرمانی (۱۲۷۵ ه‍ـ.ش | 1896 م) ۲۱ / #مرداد / ۱۳۹۹ #ناصر_الدین_شاه #اصلاحات #شاه #عباس_میرزا_ملک_آرا #ورشو #قانون #امین_الدوله #ناصرالدین_شاه_قاجار #قاجار #قاجاریه #توسعه #پیشرفت #شاه_شهید #تاملی_درباره_ایران #ایران .‎‏ (در ‏‎حرم مطهر شاه عبدالعظیم حسنی‎‏) https://www.instagram.com/p/CDwIQ-2D6Wj/?igshid=1vmdjvucb4esw