#jos van hest | Explore Tumblr Posts and Blogs

dutchjan · 2 months

Text

February 25, 2024

0 notes

jurjenkvanderhoek · 2 years

Text

HET BOEK DAT ZICHZELF DOODGEWOON KAN VERKOPEN

Eigenlijk moet ik er het zwijgen toe doen. Het boek openen, dat wel. Een gedicht lezen, voor mezelf. En dan in stilte wegzakken. Een contemplatieve rust. Een beschouwend niets. Overdenkend peinzen op wat ik net gelezen heb. De zinnen tot me laten komen. Woorden laten dwalen in mijn hoofd. Mezelf bereiken, het diepste eigen ik. Met de woorden die ik las als leidraad. Met de zinnen die ik toonloos ervoer. Zoals de stilte tijdens een kloosterlijk vesper, waarin eerst een Bijbeltekst is gehoord, een gebed beluisterd. En ik dan in een tijdloos niets afdaal, bij mijn hart arriveer. Mijn emotie aanraak, de stemming tast. Zo valt de uitgave "dood gewoon gaan hemelen" te doorvoelen.

Maar ik wil het uitschreeuwen, de pijn het verdriet bij verlies. Roepen en rond bazuinen dat iedereen dit boek moet kopen. Maar door stil te zijn, geen woorden te schrijven, zou ik toch moeiteloos de uitgave kunnen aanprijzen. Ik hoef er echt niet hoog mee van de toren te brallen, want het boekwerk verkoopt zichzelf doodgewoon. Want aan een ieder die troost in smart nodig heeft legt dit boek met tekst en beeld een warme arm om de schouder. Niet iedere tekst zal elke lezer aanspreken, maar er zijn vele bladzijden in dit 224 pagina’s tellende in linnen kaft gevatte boek waarbij ik een traantje wegpink. Gedichten die meteen indalen, omdat ze rijmen met mijn emotie. Poëzie dat meer aandacht nodig heeft, waarbij de woorden overdacht worden en nogmaals gelezen. Het is als in de beeldende kunst; het realisme is meteen zichtbaar, een abstract werk verdient een moment meer.

In “dood gewoon gaan hemelen” zijn gedichten opgenomen voor als je naar woorden zoekt. Gedichten die troosten en waar je iets aan hebt, ook als je ontroostbaar bent of was, lees ik in het voorwoord. Korte gedichten zijn te gebruiken op de rouwkaart of in de rouwadvertentie en langere gezangen om voor te lezen tijdens een afscheid, de uitvaart, een herdenkingsdienst. Er zijn altijd woorden in te vinden voor ieder moment van weemoed. En die titel van het boek vind ik terug in een gedicht van Henk van Zuiden, meteen een goede binnenkomer – de toon van het boek is op de eerste bladzijde al gezet: “Je bent niet naar gene / je bent niet op reis / je bent niet door poort / je bent niet ontslapen / je bent niet met noorderzon / je bent niet het hoekje / je bent niet uit varen / / je bent dood gewoon / gaan hemelen / / je waait / met alle winden / je stroomt met / bergen water / je droomt in / slapende sneeuw.”

De samenstellers hebben bijna 75 dichters uit de Nederlandse literatuur gevonden die wel werk hebben geschreven op het thema ziekte, dood en sterven. Het is een bloemlezing, een soort van krans op de kist of om de urn. Deze gedichten zijn stemmig gecombineerd met schilderijen van drie kunstenaars. Ook hier valt het resultaat uiteen in realistische beelden en abstracte vormgeving. De tastbare leegte in de geziene landschappen van Anke Roder. Ik hoef nergens aan te denken, mijn blik dwaalt over de wadden naar de einder – ik kan er de gelezen woorden in laten bezinken. Of de gedroomde landschappen van Tjibbe Hooghiemstra. Mijn gedachten echoën er tussen geschilderde vlakken en getekende lijnen – de zojuist gelezen woorden verdwalen erin. En dan de abstracte beelden van Arno Kramer, die de werkelijkheid symboliseren. Ik mijmer ermee tot de horizon van mijn gevoel in de houtskolen en het aquarel – ik laat de woorden los.

Het boek is opgedeeld in vier momenten, hoofdstukken waarin gedichten rond eenzelfde thema zijn samen gebracht. ‘Het leven’, met als kernzin “missen is iets wat je voelt als er iets niet is”. In het leven voorvoel ik al dat dit eindig is, dat er een moment komt van loslaten. Het leven vrijlaten, de dag dat ik het niet langer kan vasthouden. Het is de enige zekerheid die ik heb. Een zekerheid die ik nog verzeker, maar het liever buiten beeld houdt.

Daarover lieten diverse schrijvers hun gedachten gaan, nog voor ik steun zocht in dat bodemloze niets van mijn verdriet. ‘Het einde’ betekent een wonderlijke leegte in de wereld zonder die ander, die ik als vermist opgeef voor het leven. Dat einde is voor een ieder van ons onvermijdelijk. Hoe daarmee om te gaan leert de dichter mij. Een derde moment is ‘het afscheid’: weggaan kun je beschrijven als een soort van blijven. Afscheid is zowel een abstracte gedachte als een zuiver realisme. Wat moet ik me voorstellen bij een vertrekken en nooit terug komen. Een lege plek aan de tafel, een eeuwig vaarwel. De dichters in “dood gewoon” vullen die gedachte leegte voor me in met hun woorden. Waar ik geen woorden kan vinden, reiken zij me deze aan. Woorden met waarde. In ‘het later’ mis ik de ander meer dan ik ooit had verwacht. Het later is het doorgaan, het verder leven met dat litteken. De oude wonde is geheeld, maar zal nooit verdwijnen. Het mens verliet het leven, maar gaat nooit weg uit mijn zijn. Hoe zette Bram Vermeulen dat ook al weer zo mooi op toon in zijn Testament? Ik vind het niet terug in de uitgave van Plint. Daarom schrijf ik het hier: “En als ik dood ga, treur maar niet / ik ben niet echt weg moet je weten / het is de heimwee die ik achterliet / dood ben ik pas als jij dat bent vergeten.”

Het is bemoediging in heimwee die de dichters in “dood gewoon gaan hemelen” mij geven. Vertroosting in mijn verdriet. Maar ook verlichting in donkere dagen. Het licht aan het eind van de tunnel. De woorden die geschreven werden zijn een opkikker, ze stellen gerust in de onrust die ik voel. Het is alsof de dichters mijn bezorgdheid over het leven – dat er niet meer is of ooit niet meer zal zijn, aanvoelen en plaats vervangend doorvoelen. Ze hebben de verwarring doorleeft, zelf meegemaakt en er woorden voor gevonden waar ik die niet kan vinden. De dichter is een gids in mijn niemandsland van verdriet. Wijst mij de weg die onbegaanbaar scheen. Waar ik onheil verwachtte achter iedere boom, pijn om elke straathoek.

Het boek “dood gewoon gaan hemelen” vult de leegte op en maakt zwijgzaam. Het vult een leemte in de bibliotheek van de gedachtenis door zoveel heilzame gedichten samen te brengen. Het is een boek dat iedereen eigenlijk in de kast moet hebben. Omdat iedereen ooit een moment van afscheid zal meemaken. En dan kunnen de dichters van “dood gewoon” doodgewoon met woorden de arm om de schouder aanreiken.

dood gewoon gaan hemelen – gedichten voor als je woorden zoekt. Samen gesteld door Mia Goes, Jan ter Heide en Jos van Hest, onder redactie van Lisette Wiegers. Uitgave PLINT – poëzie en beeldende kunst, 2021

https://www.plint.nl/boeken/dood-gewoon-gaan-hemelen.html

#plint #dood gewoon gaan hemelen #mia goes #jan ter heide #jos van hest #lisette wiegers #anke roder #arno kramer #tjibbe hooghiemstra

22 notes · View notes

platt-lehren · 7 years

Text

Birgit Lemmermann - Ut dat Leven van Emil

Dat is Emil sien Huus. Du kannst hum aver nich sehn. Denn dat is Nacht un blot de Maan schient.

Wenn Emil froh an d‘ Mörgen upsteiht, kickt he ut sien Fenster in de Tuun. Kannst Du hum sehn?

Meest kummt Nabers Katt. Denn setten se sük an de Tafel/Disk/Disch un vertellen sük wat. Bi Tee un Hönnig.

Achteran sett Emil sük in sien Blömen/Blööm un denkt na. Of un to mutt he sük daarbi an de Buuk kleien/krabben.

Wenn dat Weer mooi genoog is, kummt Emil sien Fründ un se gahn/gaht wannern. Bit achter de Barg, daar, waar de Himmel anfangt.

Over ‘t Wekenenn geiht Emil mitunner telten. Hier söcht he nett de Seep. Oh Emil! Wo sücht dat bi Di ut!

Eenmaal weer he mit de olle Baalje/Ballje/Wann haast en bietje wied up ‘t Water rutfahren. Is man noch maal good gahn – un wat meenst Du woll, wat de Fisk/Fisch hum alls vertellt hett ...

Klaar mutt Emil ok arbeiden/warken. Anners gifft dat in de Winter nix to bieten/eten. Minsk/Minsch, Emil – pass up de Hark up!

Hier kannst Du Emil dör de Köken krupen sehn. He hett bi ‘t Backen mit Mehl kleit un nu mutt he feideln.

Ehrdat dat avends in ‘t Bedd geiht, steiht Emil noch ‘n bietje/beten in sien Tuun un kickt in de Steerns. An meesten freit he sük over de grote Emil.

Tannen bösseln mutt he ja ok noch. Na, Emil – hest Dien Ohren al schoon?

Nu is Emil al inslapen. Höörst Du hum sagen? Na, gode Nacht, Emil. Bit Mörgen froh!

De Woorden, de neet na Jo Prootwies sünd, könen Ji utstrieken - of Ji laden disse Text as Datei runner unner www.ostfriesischelandschaft.de -> plattdüütsk -> to runnerladen un schrieven hum in Jo Platt um.

#Birgit Lemmermann #platt #plattdüütsch #plattdeutsch #emil #böker #kinnerböker

1 note · View note

dutchjan · 3 months

Text