#Dečan

[profesors]

◾The interior of the Visoki Dechani Monastery (Serbian: Манастир Високи Дечани, romanized: Manastir Visoki Dečani) is a medieval Serbian Orthodox Christian monastery located in Metohia region, Southern Serbia. It was founded in the first half of the 14th century by Stefan Dechanski(srb. Стефан Дечански/lat. Stefan Dečanski), King of Serbia.

◾Dechani Monastery is one of four World Heritage medieval monuments in Kosovo and Metohia(Southern Serbia) designated as a heritage site in danger. Since the arrival of KFOR peacekeepers in the region in 1999, attacks on the Monastery have increased. Since 1999 there have been five significant attacks and near miss attacks on the monastery, by Albanians:

1️⃣27 February 2000 – Six grenades hit the Dechani Monastery.

2️⃣22 June 2000 – Nine grenades hit the Dechani Monastery.

3️⃣17 March 2004 – Seven grenades fell around the monastery walls.

4️⃣30 March 2007 – One grenade hit the wall behind the church.

5️⃣1 February 2016 – Four armed suspects in a motor vehicle were detained at the gates of the monastery. A search of their car found an assault rifle, pistol, ammunition and extremist Islamist printed material.

◾Dushan Kozarev, member of government of Serbia had claimed a year earlier that the monastery gates were painted with graffiti that read "ISIS", "Caliphate is coming" and "UCK"(The terrorist organization that was responsible for the ethnic cleansing of Serbs in Kosovo and Metohia. Members of the UČK are many prominent Albanian figures. including Hashim Thaci).

Dečani Monastery is currently under 24/7 guard from KFOR. Of the four medieval monuments in K&M that are designated as a heritage site in danger, Dechani is the only one under direct guard from KFOR. In 2021, Europa Nostra has listed Visoki Dechani as one of the seven most endangered cultural heritage sites in Europe. Despite all of the above, the Albanians claim that the Monastery is theirs and that they built it, although they tried to destroy it on several occasions and caused great damage to this Serbian cultural monument from the 14th century.

#Manastir #Dečani #Dečan #nemanjići #Nemanyitsh dynasty #Serbian #serbian #balkan #europe #serbian traditional clothes #serbian folklor #Serbian tradition #serbian architecture #Serbian aesthetics #Serbian Orthodox #Orthodoxy #Srbija

[zoranphoto]

NA KOSOVU USTOLIČAVALI PATRIJARHA PORFIRIJA, A ONDA… Obred završio u mraku, Porfirije poručio: ‘Kad god dođemo ovdje, vraćamo se kao bludni sin’

Poglavar Srpske pravoslavne crkve Porfirije, 46. po redu patrijarh, danas je uveden u tron patrijarha srpskih u Pećkoj patrijaršiji – povijesnom sjedištu poglavara Srpske pravoslavne crkve. U drevni sveti tron arhiepiskopa pećkih i patrijaraha srpskih uveli su ga najstariji arhijereji – mitropolit dabrobosanski Hrizostom i mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije. Inače, Porfirije je ustoličen prije godinu i pol u Sabornoj crkvi u Beogradu kao poglavar SPC-a, a u Peći je obavljen završni obred. Ovime se upotpunjuje njegova titula koja glasi arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski. Mitropoliti su uručili patrijarhu simbole patrijarha – panagiju, odnosno ikonu koju episkop nosi na prsima, a na kojoj je predstavljena Bogorodica s malim Kristom na rukama, dok je na drugoj strani Isus Krist ili Sveta Trojica u vidu tri anđela, zatim štap i svečanu odjeću.    

Uslijedila je tama

Zanimljivo, za vrijeme ustoličenja dogodila se neobična situacija. Naime, nestalo je struje pa je dio obreda obavljen u mraku. Porfirije je održao i govor, tzv. “besedu”, iz koje se izdvaja apel upućen Srbima i Albancima. “Sa ovoga svetoga mjesta pozivam da se molimo za sve ljude, naše braću i sestre, ali i sve sunarodnjake s kojima živimo na ovom prostoru, za braću Albance. Da gradimo zajedno mir, kao što su je gradile čestite albanske obitelji, koje su čuvale ovu svetinju, kao i visoke Dečane. Iako su oni bili muslimani, znali su da je tamo gdje je prisutna molitva prisutan i Bog. I da Bog kao apsolutna ljubav ne gleda tko je tko. Danas u čitavom svijetu nameću nemir, a program naše crkve i ovoga patrijarha jeste mir. I to prvo pomirenje praštanje i mir s onima koji su nam najbliži. Mir koji nam je najpotrebniji, nama i našoj djeci. Mir koji dolazi kao dar Božji je istovremeno i naš unutrašnji mir sa samim sobom, ali i vanjski sa svim ljudima i nama samima. Mir je ono što Bog očekuje od nas ali i naši sveti arhiepiskopi i patrijarsi.     Pećki tron je najbliži tron Bogu koji je naš narod sagradio. I zato je Pećka partijaršija najveća i najvažnija kuća. I kada smo daleko odavde za nas važe stihovi: Ako te zaboravim Peći, neka me zaboravi desnica moja, jer odavde dolazi blagoslov Svetog Save i svetih patrijaraha. Taj blagoslov čuva sve naše svetinje na KiM. Ovdje smo se rodili za Krista. Stekli smo vjeru. I kad god dođemo na Kosovo, vraćamo se kao bludni sin koji se vraća ocu iz stranih zemalja“, poručio je Porfirije. Dnevno.hr Read the full article

[cgvijesti]

Kosovo: U pucnjavi na autobus stradala dva učenika i vozač

Tri osobe su nastradale, a jedna osoba je ranjena u pucnjavi na autobus sa učenicima večeras oko 19.00, potvrdili su Hitna pomoć i Osnovno tužilaštvo u Peći, prenosi RTS. Kako je rečeno, u autobusu koji se kretao iz Đakovice prema Glođanu u opštini Dečane i koji je prevozio učenike, pucalo se iz kalašnikova i tom prilikom su ubijeni vozač autobusa i dva učenika. „Prema tvrdnji portparola…

View On WordPress

#kosovo #poginuli učenici #pucnjava na Kosovu #vozač autobusa

[duskomijatovic]

Život i smrt vojvode Koste Pećanca

Kosta Milovanović rođen je 1879. godine od majke Perside i oca Milovana, u selu Dečani, u blizini manastira Visoki Dečani. U našoj istoriografiji bilo je prihvaćeno da je godina rođenja Koste Milovanovića 1871. Pregledajući izvore, pronašli smo suštinski saglasne podatke da je zapravo rođen osam godina kasnije, odnosno 1879, što nam daje za pravo da posumnjamo u tačnost dosadašnjih podataka. U dnevniku vođenom za vreme Prvog svetskog rata (od septembra 1916), Pećanac je u martu 1917. zabeležio da ima 38 godina.

Po okončanju rata, četnički vojvoda je, dva puta u dvema različitim prilikama, pomenuo broj svojih godina. U izjavi datoj avgusta 1919. Anketnom odboru Narodne skupštine rekao je da ima 40 godina. U pismu regentu Aleksandru Karađorđeviću iz juna 1920, nije konkretno naveo godinu rođenja, ali se posredno može doći do nje. Pećanac je napisao da je izgubio roditelje 1883. kada mu je bilo četiri godine.

Tragedija porodice

Oca Milovana, izuzetno hrabrog čoveka koji je štitio manastir, zadužbinu srpskog kralja Stefana Dečanskog, i majku, pobila je grupa obesnih Arbanasa pri napadu na Visoke Dečane. Zna se da je Milovan Milovanović, zajedno sa bratom Milosavom, učestvovao kao dobrovoljac u ratovima koje je Srbija vodila protiv Turskog carstva 1877-1878. godine. Na osnovu podataka koje pružaju neki narativni izvori, vidi se da je Kostu prihvatio i o njemu se brinuo ujak, koji je živeo u Đurakovcu kod Peći.

O svom detinjstvu u Dečanima Kosta Milovanović piše: "Rođen sam u mraku i odrastao sam u mraku, jer se nije smelo srpski ni misliti, a kamoli govoriti i učiti..."1 Slično je bilo i u Đurakovcu. Ujak nije hteo da njegova deca i sestrić pohađaju tursku školu, pa je, kako je zabeležio Pećanac, "kao mališan, a sin pravog Srbina ostao nepismen."2

Kosta Pećanac je odrastao u specifičnim uslovima, lišen roditeljske ljubavi, topline i zaštite. To se višestruko odrazilo na njega. Bio je prinuđen da ranije sazri, da vrlo mlad postane samostalan i vodi brigu o sebi.

Hrabar i surov

Izrastao je u mladića čeličnih osećanja, željan osvete zbog ubistva majke i oca. Istovremeno, hteo je da bude akter u velikim događajima, jer, kako drugačije osvetiti svoje najmilije? U detinjstvu su mu uskraćeni obrazovanje i kućno vaspitanje koje se stiče, razvija i neguje u porodičnom krugu. Zbog svega što mu je nedostajalo, Pećanac je postao nepoverljiv, oprezan, povučen i podozriv. Kao dečak, više je voleo da se druži sa starijima, nego sa vršnjacima. Od starijih je najviše voleo da sluša priče iz "slavne prošlosti". Još onda je mladi Kosta počeo da mašta o tome da učini nešto veliko za čast svoje države i slobodu naroda kojem pripada. U vojničkom pozivu je konačno pronašao sebe.

Na fotografiji je visok, lepo građen momak, sa tajanstvenim i oštrim pogledom. U očima mu se primećuje nepoverljivost, a i lukavost. U četničkoj akciji se pokazao kao dobar borac. Uživao je u ugledu i poštovanju koje je stekao kod Srba pod osmanlijskom vlašću. Voleo je svoje saborce, druženja sa njima i okupljanja radi očuvanja tradicija.

Na fotografijama je u svečanoj varijanti četničkog odela, okićen oružjem, sa puškom preko kolena, u dubokim, kožnim čizmama. Čak se i sa svojom verenicom, Sofijom Milosavljević, slikao u tim čizmama. Umeo je stići i uteći, a i valjano vojevati, kada su prilike zahtevale. Poštovao je neprijatelje, a i oni njega. Bio je strog i prema sebi i prema drugima, često i nemilosrdan. Nije čudno, skoro ceo život proživeo je po četničkim pravilima.

U duši je bio hajduk, junak, tipa Starine Novaka. Sam je sebe poredio sa hajduk Stankom. Sa suprugom Sofijom imao je četvoro dece, od kojih je samo sin Milan preživeo Prvi svetski rat. Vojvoda nikada nije imao vremena za svoju decu, a pogotovu za troje rano umrle dece. Četovanje i ratovanje imali su prioritet.

I suprugu je voleo na čudan način. Interesi srpstva imali su prednost, Sofija je mogla da sačeka. Izuzetan je bio jedino period udvaranja, kada se Kosta Pećanac vrlo trudio da osvoji buduću suprugu. Takav čovek ostavljao je različit utisak na savremenike. Neki su smatrali da je prost i divalj, a neki, da su, zahvaljujući njemu, preživeli rat.

Bio je surovi realista, uglavnom pravedan. U starijim godinama, usled životnog iskustva, postao je još lukaviji, pomalo i zlurad i zloban. U ustaničkim danima, februara i marta 1917, Kosta Pećanac je, kao profesionalni vojnik, izvršavao naredbe koje je dobio od nadređenih. Kao čoveka u biti vojnika, njega je zanimalo ratovanje, dok se u politiku mešao samo po naređenju. Borio se sjajno, ali nije bio vizionar. Zbog toga mu istoričari pripisuju rezervisanost, uskogrudost gledišta i osobinu da uži interes uzima kao odlučujući.

Izvori se ne podudaraju, pa se ne može tačno utvrditi koliko je godina Milovanović živeo u ujakovoj kući u Đurakovcu. U pismu regentu Aleksandru, Pećanac je napisao da je uhapšen kada je imao deset godina i odveden u zatvor. Neki Turci, čiji su rođaci poginuli pri napadu na manastir, želeli su da naplate krv.

Pošto je Kosta bio jedini preživeli iz porodice "smrt bi mi bila neminovna, da me neki prijatelji moga oca iz zatvora ne spasoše i ne prebaciše u Srbiju." Po podacima iz dnevnika koji je pisao za vreme Prvog svetskog rata, doselio se u Srbiju 1892, kada mu je bilo četrnaest godina. Živeo je kod seljaka u Kosaničkom srezu i radio kao najamnik. Najpre je boravio u selu Krtok kod Kuršumlijske banje, a potom u Mehanama, iz kojih je otišao 1894.

Kosta Milovanović je u Srbiju došao sa grupom ljudi koji su napustili sela oko Peći zbog arbanaškog zuluma. U toj grupi bilo je nekoliko dečaka, sa kojima će kasnije Kosta drugovati, i njegov brat od strica Ilija, koji je već bio porodičan čovek. Ilija se sa ženom Savkom i decom naselio u selu Mehane kod Kuršumlije. Njegov brat od strica morao je da kao najamnik radi kod imućnijih seljaka. Čuvajući stada u selima Kosaničkog sreza za dukat godišnje, Kosta Milovanović je sazrevao i formirao se kao ličnost.

Četovanje 1903-1912

Svoju želju za obrazovanjem, bez kojeg je ostao u ranom detinjstvu, ispunio je tako što je uzgred "izučio bukvar, čitati i pisati i upoznao se sa istorijom našega naroda i delima naših dičnih predaka." Njegovi "učitelji" bili su stariji pismeni ljudi, koji su ponešto znali iz ranije i bliske prošlosti srpskog naroda.

Mladić je pažljivo slušao i učesnike ranijih ratova i upijao njihove reči. Pošto je stekao elementarnu pismenost i donekle se upoznao sa prošlošću srpskog naroda kod njega se javila želja da stupi u vojsku "da bih se mogao i ja bar koliko odužiti našoj otadžbini". Moguće je u toj želji vraćanja duga otadžbini prepoznati i želju za osvetom zbog ubistva roditelja. Dečak, koji je vrlo mlad ostao bez majčine i očeve ljubavi, rastao je i izrastao u mladića čeličnih osećanja, koji je hteo da postane ratnik. Možda bi njegov životni put bio sasvim drugačiji da mu se u detinjstvu nije desila porodična tragedija.

Želje osamnaestogodišnjeg Koste Milovanovića ostvarene su na početku 20. veka. U 21. godini otišao je na odsluženje redovnog kadrovskog vojnog roka. Regrutovan je za vojsku istovremeno sa svojim drugom iz detinjstva Jovanom Đorđevićem iz sela Goraždevca kod Peći, sa kojim je došao u Srbiju. Kosta Milovanović je služio u inžinjeriji i po odsluženju roka izašao iz kadra kao rezervni podoficir. Potom je službovao u graničnoj žandarmeriji u karauli Kitka kod Vranja kao starešina straže u činu kaplara.

Njegovu vojničku karijeru prekinuo je neprijatan događaj, koji Milovanović u svojim naknadnim spisima nikada nije objasnio. Pisao je samo da je posle izvesnog vremena provedenog u karauli bio otpušten iz službe, kako je sam obrazložio, "po nekoj grešci". Da nije došlo do te "greške" , Kosta Milovanović bi verovatno kao profesionalni vojnik gradio karijeru u srpskoj vojsci. Posle otpuštanja iz vojske, on se "priključio četnicima" i postao poznat kao četnički vojvoda Pećanac.

Krajem 19. i prvih godina 20. veka, na području Makedonije je započelo četovanje, koje su organizovale balkanske države: Bugarska od 1897. godine, a za njom i Grčka. U Srbiji je od 1902. na organizovanju četovanja počela da radi prvo grupa vodećih privrednika (Milorad Gođevac, Luka Ćelović, Golub Janjić i Živojin Rafajlović).

Šifra za vojvode

Posle ubistva kralja Aleksandra I Obrenovića 29. maja 1903. godine i promene režima, u tu aktivnost su se sve više uključivala vojna lica (general Jovan Atanacković, generalštabni major Petar Pešić i kapetan Dragutin Dimitrijević-Apis). Od 1904. u organizovanje četovanja uključili su se i državni organi - ministarstva unutrašnjih i spoljnih poslova i Ministarstvo vojno, koji su vrlo brzo postali najvažniji faktori u ovom radu.

Četnička organizacija bila je centralizovana, a pripadnici su prihvatali stroga pravila ponašanja. Najviši organ bio je Centralni ili Glavni odbor. Proces formiranja organizacije bio je u potpunosti završen 1905. godine. U Ministarstvu inostranih dela Kraljevine Srbije obrazovana je Vrhovna uprava odnosno Vrhovni odbor, kao najvažniji politički organ koji je nadgledao celokupnu aktivnost srpske gerile. Ovaj odbor imao je ograničenu samostalnost.

Njegovi članovi bile su mnoge ličnosti iz vojnog (general Nikodije Stefanović, major Dušan Tufegdžić, poručnik Panta Radosavljević-Dunavski i penzionisani potpukovnik Jovan Popović) i političkog života (Ljubomir Jovanović, tadašnji potpredsednik Narodne skupštine, Ljubomir Davidović). Osim novih članova, i dalje su istaknutu ulogu imali prvi organizatori četovanja u Makedoniji: Golub Janjić, Milorad Gođevac i Živojin Rafajlović. Na terenu četovanja postojali su odbori i pododbori, od kojih je najvažniji bio Izvršni odbor sa sedištem u Vranju. Čete su bile male, najviše do tridesetak boraca, lako pokretljive, naoružane puškama, bombama i noževima. Većina starešina četa imali su zvanje vojvoda. Vojvode su zbog tajnosti obično dobijale drugo (četničko) ime.

Nekada su ime dobijale po rodnom kraju, na primer: Jovan Stojković-Babunski, Jovan Stanojković-Dovezenski, Krsta Kovačević-Trgoviški, Kosta Milovanović-Pećanac. Kao četničko ime mogao je da posluži i raniji nadimak: Jovan Grković-Gapon, Vasilije Trbić-Vasa Hilandarac, Aksentije Rujanac-Baceta, Lazar Kujundžić-Klempa, ili da bude izvedeno iz ličnog imena: Branivoj Jovanović-Vojvoda Brana, Dušan Dimitrijević-Vojvoda Dule, Pavle Mladenović-Čiča Pavle.

Na terenu dejstva je prvo trebalo pripremiti stanovništvo. Savremenik Stevan Simić je zapisao zašto se to radilo: "Da bi se obezbedio opstanak i kretanje srpskih četničkih četa po bilo kome terenu, narod prethodno mora biti za to pripremljen, a to je revolucionarna ili četnička organizacija. Mi smo je izveli po uzoru na bugarsku organizaciju".

Područje dejstva srpskih četa bila je prevashodno teritorija Makedonije. Na današnjem Kosovu i Metohiji, odnosno tadašnjim severnim krajevima vilajeta sa sedištem u Skoplju, koji su po administrativno-upravnoj podeli Turskog carstva bili organizovani u prištinski i pećki sandžak, čete su uglavnom samo povremeno prolazile na putu ka Makedoniji.

Češći put srpskih četa bio je preko planinskih venaca koji su se prostirali južnije od Vranja (Rujan-Peren-Straža-Dukat) ili preko Skopske Crne Gore. Vranje, pogranična varoš u Srbiji sa blizu 12.000 stanovnika, bilo je polazno mesto srpskih četa, a i mesto povratka posle dužih ili kraćih četovanja. Iz ove varoši ubacivani su u susednu Carevinu oružje, poverljivi ljudi i nalozi. Vojni organi na granici sarađivali su sa Izvršnim odborom u gradu Vranju i sa osobljem srpskih konzulata u Prištini i Skoplju.

Srpske čete

Četnička akcija u Makedoniji imala je dva perioda. Prvi period trajao je od 1903. do mladoturske revolucije (leto 1908). Kosta Pećanac zabeležio je značajnije bitke između srpskih četa i turske vojske, potpomognute arnautskim bašibozukom: kod Šuplje stene u blizini Pčinje, na Tabanovcima, kod sela Beljakovca, dve bitke na Čelopeku, na Vuksanu kod manastira Matejče, na položaju Kitka, na Gugljinu, kod Drenovca, Maleša, Kurtovog kamena, na Velikoj Hoči, Petraljici i Bailovačkoj kosi.

Stevan Simić zapisao je da su se između srpskih četa i turskih potera odigrale sledeće bitke: u 1905. godini 5. marta u Tabanovcima kod Kumanova, 6. aprila na Čelopeku, 17. aprila na Vuksanu, 31. maja na Petralici, Kitki i Kozjaku, 3. juna na Beljakovcu, 29. avgusta na Guglinu, 30. avgusta na Stracinu i kod Murgaša. Sledeće, 1906. godine vođene su bitke: 19. januara na Paklištu, 25. januara na Čelopeku, 19. aprila kod Berova, 3. maja kod Štalkovca i 16. jula na Bailovcu.

Tokom 1907. sukobi su počeli da jenjavaju, pa je Simić zabeležio samo dva sukoba: 23. februara kod Jačinca i 24. februara kod Strnovca.7 U Makedoniji su srpske čete vojevale protiv bugarskih. Okršaji između srpskih i bugarskih četnika tokom 1905. godine odigrali su se: 17. aprila kod Nebregova, 27. aprila na Oreškim livadama, 5. juna na Maviatanu, a zatim su u toku te i sledeće godine usledile bitke na Orešju, Taovskom polju, Zlom dolu, Smiljevcu, Vladimircu, Nežilovu, Krunovom kamenu, Drenovu... Drugi period četovanja trajao je od 1910. do 1912. godine.

Prva srpska četa koja je otišla u Makedoniju bila je četa vojvode Anđelka Aleksića, od 24 borca. Vojvoda i njegovi četnici okupili su se 29. aprila 1904. u kući Luke Ćelovića u Beogradu. Prisutni su bili general Jovan Atanacković, Milorad Gođevac, Vasilije Jovanović, Živojin Rafajlović i prota Nikola Stefanović.

Zakletva

Četnike je pozdravio general Atanacković koji im je, između ostalog, rekao: "... Kao dobri Srbi vi ćete visoko uzdići srpsku zastavu slobode, časti, poštenja i visokog morala. Neka vam to bude najsvetija dužnost u vašem rodoljubivom radu...". Potom su vojvoda Anđelko Aleksić i njegovi četnici položili zakletvu: "Na sredini sobe stajao je veliki sto zastrt belim čaršafom. Na sredini stola stajalo je Jevanđelje sa čije je desne strane bio položen srebrni krst. Kada je general završio svoj govor, dr Milorad Gođevac sa desne strane stavio je kamu preko koje je ukrstio pištolj.

U tom trenutku Luka Ćelović je doneo hlebac i postavio ga iznad Jevanđelja. Tada prota Nikola Stefanović prebaci preko vrata epitrahilj, prekrsti se, očita kratku molitvu, a onda poče da poziva one koji su stajali bliže stolu da na krstu i Jevanđelju postave po tri sklopljena prsta desne ruke. A oni koji su stajali iza njih položiše svoje prste na njihova ramena. U sobi zavlada pobožna tišina. Tada prota poče da izgovara zakletvu koju su svi ponavljali glasno i razgovetno:

"Vo imja Oca i Sina i Svjatago Duha, amin! Ja, ___________ zaklinjem se u Gospoda Boga i Gospoda Sina Isusa Hrista i Gospoda Duha Svetoga, zaklinjem se u hleb ovaj i revolver da ću tačno i savesno i bezuslovno ispunjavati sve naredbe Centralnog odbora koje mi se budu dale, a koje idu u korist našeg oslobođenja i ujedinjenja sa majkom Srbijom, a pod upravom odbora. Ako bi se namerno ogrešio o datu zakletvu da me Bog, krst, ime, slava i hleb kazne, a nož i revolver kaznu izvrše. Amin! Potom su se svi prekrstili i celivali Jevanđelje, krst i revolver ukršten kamom".

Kosta Milovanović se vrlo brzo uključio u bitke koje su vođene na teritoriji današnje Makedonije, pa se može smatrati da je bio među prvim borcima četničke organizacije. Službujući kao starešina straže na Kitki on je bio svedok početka četovanja i odlaska srpskih četa u Makedoniju. Vranje, granično mesto u blizini karaule, postalo je centar iz kojeg se delovalo.

Nije, međutim, samo blizina granice uticala na odluku kaplara Milovanovića da napusti dotadašnju službu. On je u svojim naknadnim beleškama objasnio razloge zbog kojih se uključio u četničke redove: "Avgusta meseca 1903. god/ine/ na vapaj našega življa u Staroj Srbiji i Maćedoniji, jer su Turci, Arnauti i Bugari, radili svim silama, da sve, što misli srpski i oseća, unište - obrazovale su se prve komitske čete koje će otići svojoj braći u pomoć, te sam i ja sa najvećim oduševljenjem pošao sa njima i posle tromesečnog četovanja, budem po želji srpskoga naroda iz Stare Srbije i Maćedonije i želji svojih drugova četnika, proglašen za četničkog vojvodu u svojoj dvadeset četvrtoj godini."

Kosta Pećanac nije u svojim beleškama opisao pristupanje četnicima, polaganje zakletve i odlazak sa četom u Makedoniju. Podatke o tome nalazimo u beleškama veleškog vojvode Vasilija Trbića. Po pisanju vojvode Vase Hilandarca, Kosta Milovanović se u novembru 1904. godine priključio četi vojvode Jovana Stanojkovića-Dovezenskog, koji je boravio u Vranju i tu prikupljao borce. Dovezenski je sa četom uskoro prešao granicu i otišao u kumanovski kraj. Među njegovim četnicima bila su i dvojica rodom iz Peći, jedan kaplar graničar (potonji vojvoda Pećanac) a drugi podnarednik iz podoficirske škole (docniji vojvoda Skopljanče).

Sukobi

Tokom 1904. godine na području Skopske Crne Gore došlo je do nekoliko sukoba srpskih četnika sa turskom vojskom i tada je ubijen vojvoda Spasa Prizrenac, koji je predvodio četu. Drugi vojvoda Vlada Kovačević morao je iz nekog razloga da se vrati u Srbiju. Nepovoljne prilike nametnule su potrebu da se na planini Kozjaku održi četničko veće, kojem su prisustvovali vojvode, četnici, kuriri i jataci. Članovi odbora u Skoplju Bogdan Radenković i Lazar Božović došli su sa naređenjem da se odredi novi skopski vojvoda.

Nekadašnji đakon vladike žičkog, vojvoda Jovan Grković-Gapon predložio je za vojvodu Kostu Milovanovića, koga su zbog mladosti i rodne pećke nahije u četi zvali Pećanče. Obrazlažući svoj predlog, Gapon je naglasio da su "Pećančetovu porodicu poklali Arnauti, sve i oca i majku i brata i sestru, i samo je on, tada dete od dvanaest godina pobegao u Srbiju, željan osvete". Gapon je takođe rekao da je Pećanče izuzetno mlad ("još dečko") postao graničar, a potom otišao da četuje. I drugi četnici prihvatili su sa oduševljenjem Gaponov predlog, a posebno su Đorđe Popović i Todor Božidarac hvalili njegovu smelost i lukavstvo.

Takođe prisutni vojvoda Jovan Stanojković-Dovezenski imao je poverenja u sposobnosti svog nekadašnjeg četnika Pećančeta. Pošto su ga izabrali za vojvodu, ostale vojvode i oficiri su sišli sa njim u manastir Prohor Pčinjski. U igumanovoj sobi, na svetlosti voštanice pokazivali su novoizabranom vojvodi geografske karte, upoznali ga sa jatacima, vezama, čitali pisma članova skopskog odbora, pisma Lazara Božovića iz Kumanova i objasnili mu gde se nalaze skloništa.

Titula

Pećanac je titulu vojvode dobio na sastanku o Božiću 1904. godine. Tada je imao 25 godina. Njegova četa brojala je 15 boraca. Na Tucindan 1904. krenuo je sa svojim borcima iz manastira svetog Prohora. Zima 1905. godine bila je izuzetno teška. Četa se skrivala po Skopskoj Crnoj Gori, odolevajući snežnim olujama. Meštani sela Bulačane, Pobužje, Brodac, Banjane, Čučer i Gornjane primali su četu i pomagali joj u hrani. Dešavalo se da je četa ostajala po nekoliko dana bez hrane.

U takvim uslovima, Pećanac je savetovao svojim borcima da uvek u džepovima nose po parče voska, koje su mrvili i žvakali i na taj način zavaravali glad. Kada je postojala opasnost da svojim odlaskom u selo ugroze bezbednost meštana, vojvoda bi sa četnicima spavao u šumi, tako što bi se ogrnuli šatorskim krilom. Na ovom području protivnik vojvode Koste Pećanca bio je bugarski vojvoda Jordan Sofijanče, sa kojim se nekoliko puta sukobio. Sudeći po beleškama savremenika, Pećanac je u većini slučajeva izašao kao pobednik i prinudio Sofijančeta da napusti teren Skopske Crne Gore i prepusti mu ga.

U periodu od 1905. do 1907. godine, dok je predvodio četu u skopskoj oblasti vojvoda, Pećanac je vodio nekoliko velikih borbi protiv turske vojske. Od njih je sigurno najznačajnija bitka na Vuksanu, kod manastira Matejče, na Vaskrs 1905. godine. Književnik Stanislav Krakov opisao je ovu bitku u svom delu Plamen četništva: "U zoru na prvi dan velikog praznika sa Vuksana više Mateiča, /.../, ugledao je Pećanac pod sobom kroz proletnja stabla još tanka i nepokrivena, vojsku koja ih je opkolila. Borba je morala početi.

Nije se moglo spasti. Sa svih strana pojas vatreni ih je opasao. Oko podne Turci su dovukli i brdske topove. Pod eksplozijama stene su se cepale i prskale. Sedam četnika u očajnom prkosu pošlo je napred, napolje iz ognjenog zatvora. Poveo ih je vojvodin drug iz detinjstva Jovan Đorđević iz Peći." Od sedmorice hrabrih, četvorica su poginula, a trojica teško ranjena. Na položaju Crna stena kod manastira Matejče, poginuli su Jovan Đorđević, Aleksa Šagović, Trajko Zanfirović i Petar Sirnićanin.