Rozdział VII “Trzy świątynie”
Kolejne wiosny upływały Michaśce tak na pobieraniu nauk, jak i na pomocy babce i rodzicom swoim. Jej wiedza stawała się coraz potężniejsza, a cuda przez nią czynione, budziły wśród chłopstwa wielkie przelęknienie. Kiedy dziewczę osiągnęło wiek lat osiemnastu, udały się obie z babką na długą wyprawę do miejsc, które wszem uznawane były magicznymi.
Tak to dnia pierwszego pobieżyły do źródełka, gdzie Michalina porwana została przez Kupałę sześć lat wcześniej, a następnie do klasztoru Najświętszej Panienki i do świętego dębu. Tam to babka powtórzyła swej uczennicy prawdę najważniejszą: "Pamiętaj dziecino, com cię nauczała- ażeby szeptuchą być, należy wszystkie siły sobie zjednać, tak boskie jak i nieboże, tak ludzkie jak i demoniczne. Myśmy są jedynie sługami dla sług a niewolnikami dla panów, bo mocy swej okazywać nam nie wolno. Jedynie ułamek z niej na co dzień używać możemy i jedynie dla dobra człowieczego to czyniąc. Bo tak w każdym człowieku, jak i w bydlęciu, i w każdym ptactwie i w źdźble trawy duch boży żyje i tę świętość uszanować należy." Tak rozprawiała babka, idąc z wolna piaszczystą ścieżką wśród lasu, a chylące się ku zachodowi słońce ogrzewało jej zgarbione plecy. A na tę noc obie pozostały w owym lesie, siedząc przy rozpalonym ognisku, śpiewając starożytne pieśni i przyzywając przodków, i demony. Bór to był potężny i bezkresny, a swym mrokiem przerażający. Poza kręgiem światła ogniska nie było widać niczego, jeno uszy słyszały ruch w oddali, jakby stąpanie i oddech ociężały. Wkoło panowała cisza, tak głucha i nieznośna, że Michaśka słuchała z wyczekiwaniem, co nastąpi. Nie obawiała się ona niczego, bo miała obok babkę, a i sama wiedziała jak intruza odstraszyć. Babka spała oparta o drzewo i nakryta chustą. Spała z otwartą gębą i z cicha pochrapywała. Naraz z mroku lasu wyłoniła się gigantyczna dłoń, ogień buchnął w górę, rozjaśniając wielki obszar, a oczom Michaliny ukazała się postać demona. Stąpał on na krowich kopytach, wlokąc za sobą ogon jak u lisa, ciało miał muskularne, pokryte rzadkim włosiem, ludzkie ręce i twarz, a na niej długą brodę. Oczy jego, zupełnie białe lśniły niczym dwie gwiazdy, a z głowy wyrastało łosie poroże. Od Michaśki był trzykrotnie wyższy.
-Pójdź.- wyrzekł niskim głosem, tak spokojnym, jakby nigdy w życiu nie doznał udręki i pochwyciwszy dziewczę na rękę, poprowadził ją w las i moczary. Stąpał on po wodzie i bagnach, a one go nie pochłaniały, zarośla i drzewa usuwały mu się z drogi, powalone kłody same powstawały, by mu uczynić przejście. A wśród rozlewiska rzecznego i moczarów wznosił się pagórek trzciną porosły, niczym wysepka, wokół którego wody migotały i burzyły się. Na pagórku zaś rosło drzewo na wpół rozdarte przez piorun i jeszcze żarzące się w środku. Pochwycił ów demon dziewczę, uniósł, ażeby w nurt wzburzony nie wpadło i poniósł przez rozlewisko. Pod wodą kotłowały się Brzeginie i Utopcy, chcący ujrzeć co zajdzie. Drzewo to jaśniało niepojętnym światłem i moc od niego biła potężna, tak że we wnętrznościach czuć się dało, jakby uderzenia tarabanów. Kiedy Michaśka postawiła swą nogę na owym pagórku, wody wzniosły się, tworząc sklepienie nad drzewem, niczym kopuła, na której firmamencie poruszały się wodne demony, a z niebios wybrzmiał głos: "Stań i słuchaj! Ja Tobie mówię, służ mi i bądź pokorną, albowiem przez Ciebie swe dzieło uczynię na postrach ludzki i sławę moją. Wyście, niewierni o mnie zapomnieli, ale ja wam pamięć przywrócę i na wieki wzywać będziecie imienia mego, jakeście to dawnymi czasy czynili." I ze sklepienia uderzył Michalinę grom świetlisty,a uderzył w jej dłoń prawą, którą ku niebiosom wyciągnęła. Padła ona rażona, a wraz z nią runęła wodna kopuła.
Rankiem, kiedy dziewczę się obudziło, wokół nie było już nikogo, tylko drzewo przez grom na wpół rozdarte nadal stało i tliło się wewnątrz. Zerwała się z przerażeniem Michaśka na równe nogi, myśląc, że to jedynie był koszmar, lecz ujrzała ona na swej prawej ręce, ogniem wypalony znak jakby kwiat z sześcioma płatkami, zawarty w okręgu. Znak taki, jaki wycina się na bierzmach starych chałup, by je przed demonami i plagami ochronić. Pobiegła czym prędzej ścieżkami, którymi ją Leszy prowadził i dotarła do miejsca, gdzie z babką nocowały. Szeptucha stała i czekała na nią ,a gdy Michalina podeszła, ta ujęła ją za dłoń, pokłoniła się i ucałował dziewczę w rękę.
-Teraz, kiedyś takiej łaski dostąpiła, o Pani, jam Ci nie mistrzem, lecz sługą. Jam Ci stopy całować winna i bić pokłony, albowiem ten, który światami władał, wyznaczył Cię na swego posłańca. Był on na długo przed Bogiem Ojcem i to on nami rządził. My- lud jego niegodny, zapomnieliśmy go, lecz on teraz przychodzi. Ty mu ścieżkę przygotujesz i tron, i panowanie na ziemi.
Michaśka, podniósłszy szeptuchę z klęczek, nadziwić się nie mogła tak jej słowom, jak i temu, co zaszło minionej nocy. Nie dała rady wypowiedzieć ani jednego słowa, ani wydać jakiegokolwiek dźwięku nie umiała. Szły więc obie w milczeniu, aż koło południa dotarły do kaplicy Świętej Anny, gdzie zmówiły Anioł Pański. Kiedy stamtąd odchodziły, od strony majątku swego nadjechał konno dziedzic młody, Prosperem zwany. Zatrzymał się przy nich i je pozdrowił. Michalina, ujrzawszy go, poczuła jakby się już gdzieś z nim spotkała. Serce jej zabiło szybciej, oczy przepełniły się łzami,a usta nareszcie przemówiły.
-Niech Ci, o Panie, Bóg błogosławi i niech Cię strzeże od niebezpieczeństwa wszelakiego, albowiem czas nadchodzi pełen płaczu i cierpienia. -wyrzekła zupełnie mimowolnie, jakby to nie ona przemawiała, lecz ktoś, kto jest w niej, jej myślami kieruje i językiem włada. Odjechał, więc ów panicz przelękniony, myśląc, iż miał do czynienia z obłąkanymi. Michaśka z babką udały się zaś do miejsca, w którym to Dunajec uchodzi do Wisły, tam bowiem, dziewczę poznać miało kolejną tajemnicę, o której tylko szeptucha dotychczas wiedziała. Szły więc obie i rozprawiały o wierzeniach pradawnych i o wizjach, jakie Michalinę nawiedzały.
- Szeptuszenie to nie jedynie błogosławieństwo wielkie, ale i ciężar, który dźwigać będziesz tak za życia, jak i po śmierci. Mieć będziesz dwie dusze i dwa oblicza, bowiem władać musisz tak mocą boską, jak i niebożą. Tylko twoją jest sprawą jak żyć będziesz i którą z tych mocy wybierzesz na swą przewodnią. Godzić je obie, jednak musisz w sobie, bo są one skuteczne tylko razem, z osobna zaś nic nie warte.
Rankiem dnia następnego, dotarły razem do celu podróży. Na wprost nich, po drugiej stronie rzek, wznosił się na skarpie klasztor. Jego białe mury połyskiwały w promieniach wschodzącego słońca i ich blask przebijał się między ciemnozielonymi drzewami. Usiadła szeptucha z Michaśką nad Dunajcem, zmówiły wspólnie modlitwę i zjadły chleb, który dostały od gospodarzy, u których noc zeszłą spędziły. Jadły w milczeniu, wpatrując się w wody migocące i w ptactwo, co po nich pływa, i w ryby ku górze skaczące z toni wodnej. Obie rozmyślały nad sprawami jedynie sobie znanymi. Dopiero dziewczę tę ciszę przerwało.
-Wiecie, babko? Jam wiele nad swym żywotem myślała i nad tym wszystkim, co mnie spotyka. Inna jestem od braci moich, a i od całego pospólstwa. Jeno z babką się czuję dobrze i jeno szeptuszenie mą głowę zajmuje. Pragnieniem moim jest, żeby Wam pomagać i całą wiedzę Waszą poznać, i zrozumieć te prawdy. Sama jednak nie jestem zdolna zgłębić moich widzeń i tego co się w mym sercu dzieje. Wszystko to jest dla mnie nie do pojęcia, a jednocześnie chcę pojąć to wszystko. Rozdarta jestem na dwoje.
-Znam dziecko, rozterki twoje. Samam, bowiem przez to przechodziła, kiedym nauki u szeptuchy pobierała. Ty jednak czasu na pojęcie tego wszystkiego masz niewiele. Lata moje są policzone i tylko czekać, aż Bóg mnie wezwie do siebie. Dlatego nauczać cię muszę pospiesznie, byś jak najwięcej pojąć zdążyła. Dzisiaj opowiem ci historię, którą i mnie szeptucha przed laty przekazała, a było to w tym miejscu, w którym teraz zasiadamy. Przed wiekami w miejscu tej skarpy, na której klasztor stoi i przybytek boży, była góra niewysoka, lecz rozległa. Przodkowie nasi spotykali się na niej z bogami, a z czasem pobudowali owym bogom na tej górze świątynie, dla każdego osobną. I tak stały na szczycie tej góry trzy kąciny drewniane, bielone, zdobne w złoto i malunki, otoczone świętym gajem. Zdążały do nich pielgrzymki z całej krainy, albowiem bogowie tu zamieszkujący, obdarzali lud hojnie łaskami. Nadeszły potem czasy Kościoła i wzgórze to opactwu nadano, by starych bogów wypędzić. Chramy spalono, posągi i ołtarze zatopiono w wodach wiślanych, a pobudowano na tym miejscu klasztor i kościoły. Razu pewnego, bogowie pomścić zechcieli tą zniewagę. Nastała wielka ciemność, niebiosa pokryły się churami czarnymi jak smoła. Gromy trzaskały o ziemię i deszcz ulewny padał całymi tygodniami. Cała ludność i zwierzyna rozpierzchła się i uciekła z dala od tego miejsca. Wówczas nadeszła tak Wisłą, jak i Dunajcem, olbrzymia fala, która we wzgórze uderzyła, zalewając je i zmywając z niego budynki. I pękło ono na pół, osuwając się do rzek. Teraz jedynie jego część pozostała, a jest tu w postaci tej skarpy i klasztoru cudem ocalałego.
- Cóż mi, babko z tej opowieści wywnioskować przyjdzie? Jaki jej morał?
- Z mocami boskimi i niebożymi igrać nie należy, gdyż zemsta ich jest okrutna. Trzeba je godzić w sobie i wokół siebie, mądrze rozporządzając swą wiedzą i działaniem. Każda skrajność, bowiem skutki może mieć niszczycielskie.
Tak nauczała babka Michalinę nad brzegiem Dunajca i podczas całej drogi powrotnej do Plizy. A dziewczę wszystką tę wiedzę przyswajało i rozważało, tak jak jej nauczycielka nakazała- z sercem otwartym i chęciami wielkimi.
0 notes
DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2017/ 263 - z dnia 14 lutego 2017 r. - w sprawie środków zmniejszających ryzyko i wzmocnionych środków bezpieczeństwa biologicznego oraz systemów wczesnego wykrywania w związku z ryzykiem stwarzanym przez dzikie ptactwo w odniesieniu do przenoszenia wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków na drób - (notyfikowana jako dokument nr C(2017) 765)
KOMISJA EUROPEJSKA,
PL
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Rady 89/662/EWG z dnia 11 grudnia 1989 r. dotyczącą kontroli weterynaryjnych w handlu wewnątrzwspólnotowym w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego (1), w szczególności jej art. 9 ust. 4,
uwzględniając dyrektywę Rady 90/425/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. dotyczącą kontroli weterynaryjnych i zootech nicznych mających zastosowanie w handlu wewnątrzwspólnotowym niektórymi żywymi zwierzętami i produktami w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego (2), w szczególności jej art. 10 ust. 4,
uwzględniając dyrektywę Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylająca dyrektywę 92/40/EWG (3), w szczególności jej art. 63 ust. 3,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Grypa ptaków jest wirusową chorobą zakaźną ptaków, w tym drobiu. Zakażenie drobiu wirusem grypy ptaków powoduje rozwój jednej z dwóch postaci tej choroby, o różnej zjadliwości. Postać o niskiej zjadliwości wywołuje zwykle jedynie łagodne objawy, natomiast postać o wysokiej zjadliwości jest przyczyną bardzo wysokiej śmiertelności u większości gatunków drobiu. Choroba ta może mieć bardzo poważny wpływ na rentowność hodowli drobiu.
(2) W dyrektywie 2005/94/WE określono minimalne środki kontroli, które należy stosować w przypadku wystąpienia ogniska tej choroby u drobiu lub innych ptaków żyjących w niewoli, oraz przewidziano pewne środki zapobiegawcze dotyczące nadzoru i wczesnego wykrywania grypy ptaków.
(3) Dyrektywa 2005/94/WE stanowi również, że Komisja może przyjąć szczegółowe przepisy wymagane w danej sytuacji epidemiologicznej dla uzupełnienia minimalnych środków kontroli przewidzianych w tej dyrektywie.
(4) Dzikie ptactwo, w szczególności dzikie migrujące ptactwo wodne, uznawane jest za naturalnego nosiciela wirusów ptasiej grypy o niskiej zjadliwości, które przenosi ono zwykle bez wykazywania oznak tej choroby w czasie swoich sezonowych migracji. Od połowy 2005 r. dowody wskazują jednak na to, że szczep wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) podtypu H5N1 może zakażać dzikie ptactwo i być przez nie przenoszony na duże odległości (4).
(5) Występowanie wirusów ptasiej grypy u dzikiego ptactwa stwarza stałe ryzyko bezpośredniego i pośredniego wprowadzenia tych wirusów do gospodarstw, w których utrzymuje się drób lub inne ptaki żyjące w niewoli, i dalsze ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa z zakażonego gospodarstwa do innych gospodarstw.
(6) Decyzja Komisji 2005/734/WE (1) została przyjęta w 2005 r. w następstwie wprowadzenia wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N1 z Azji Południowo-Wschodniej do Europy przez rozprzestrzenienie się wirusa w kierunku zachodnim, aby wzmocnić środki kontroli przewidziane w prawodawstwie Unii, w szczególności w świetle ryzyka, jakie stwarza bezprecedensowe międzykontynentalne rozprzestrzenienie tego wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków przez dzikie ptactwo.
(7) W decyzji 2005/734/WE przewidziano środki bezpieczeństwa biologicznego i dodatkowe środki zmniejszające ryzyko w celu ograniczenia ryzyka przeniesienia wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N1 z dzikich ptaków na drób i inne ptaki żyjące w niewoli poprzez zapobieganie bezpośredniemu i pośredniemu kontaktowi między tymi populacjami. Decyzja 2005/734/WE zobowiązuje państwa członkowskie do określenia na ich terytorium obszarów, które są narażone na szczególne ryzyko wprowadzenia wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N1 do gospodarstw, w których utrzymuje się drób i inne ptaki żyjące w niewoli, z uwzględ nieniem obecnej sytuacji epidemiologicznej i szczególnych czynników ryzyka. Państwa członkowskie są zobowiązane do stosowania pewnych środków zmniejszających ryzyko na tych obszarach wysokiego ryzyka, na przykład do zapewnienia, by odnośny drób przebywał w zamkniętych pomieszczeniach. Państwa członkowskie są również zobowiązane zapewnić, aby właściciele byli bardziej świadomi ryzyka przeniesienia wirusa i konieczności stosowania środków bezpieczeństwa biologicznego w swoich gospodarstwach.
(8) Ponadto decyzja 2005/734/WE zawiera wymóg, by państwa członkowskie wprowadziły systemy wczesnego wykrywania mające na celu szybkie informowanie właściwego organu weterynaryjnego o wszelkich objawach ptasiej grypy w stadach drobiu przez ich właścicieli, co powinno uwzględniać konkretne parametry oraz drobne zmiany w danych dotyczących produkcji.
(9) W decyzji Komisji 2010/367/UE (2) określono wytyczne dotyczące obowiązkowego wdrożenia przez państwa członkowskie programów nadzoru w zakresie ptasiej grypy u drobiu i dzikiego ptactwa, obejmujące wymogi w zakresie pobierania próbek i analizy laboratoryjnej. Przewiduje ona również niezwłoczne powiadamianie właściwych organów o każdym przypadku nadumieralności lub istotnej choroby lub śmiertelności wśród dzikiego ptactwa, w szczególności u dzikiego wędrownego ptactwa wodnego.
(10) W drugiej połowie 2014 r. i na początku 2015 r. wirus HPAI podtypu H5N8 został wprowadzony do Unii przez dzikie ptactwo. Spowodował on bardzo niski poziom śmiertelności u dzikiego ptactwa, ale doprowadził do wystąpienia poważnych ognisk choroby u drobiu lub innych ptaków żyjących w niewoli w kilku państwach członkowskich.
(11) Od końca października 2016 r. pokrewny szczep wirusa H5N8 wysoce zjadliwej grypy ptaków został wykryty u dzikiego ptactwa wędrownego, głównie u ptaków znalezionych martwych, w 20 państwach członkowskich, a mianowicie w Bułgarii, Republice Czeskiej, Danii, Niemczech, Irlandii, Grecji, Hiszpanii, Francji, Chorwacji, we Włoszech, na Węgrzech, w Niderlandach, Austrii, Polsce, Rumunii, na Słowacji, w Słowenii, Finlandii, Szwecji i Zjednoczonym Królestwie oraz w sąsiednich państwach trzecich, takich jak Szwajcaria, Serbia i Ukraina. Większość ognisk zostało potwierdzonych we Francji, na Węgrzech i w Bułgarii na niektórych obszarach o dużej liczbie gospodarstw hodujących kaczki i gęsi.
(12) Obecna sytuacja epidemiologiczna jest bardzo dynamiczna i podlega ciągłym zmianom. Przemieszczenia ptactwa wędrownego trwają, a stałe działania w zakresie nadzoru są nadal prowadzone przez państwa członkowskie w celu wykrywania wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 u dzikiego ptactwa. W związku z tym przez najbliższe miesiące wirus będzie nadal stwarzał ryzyko dla drobiu i innych ptaków żyjących w niewoli w Unii, a podczas dalszego sezonowego przemieszczania się ptactwa migrującego będzie wiązał się z ryzykiem dalszego przenoszenia wirusa między gospodarstwami w niektórych miejscach wysokiego ryzyka.
(13) Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przygotowuje obecnie kompleksową opinię naukową na temat grypy ptaków, która ma zostać ukończona we wrześniu 2017 r. W świetle obecnej epidemii wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 zwrócono się jednak do EFSA o pilną ocenę sytuacji epidemiologicznej i wstępne doradztwo naukowe w sprawie adekwatności środków ochronnych ustanowionych na szczeblu unijnym w odniesieniu do ryzyka stwarzanego przez dzikie ptactwo zakażone wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8.
(14) W dniu 20 grudnia 2016 r. panel ds. zdrowia i dobrostanu zwierząt EFSA wydał oświadczenie: „Pilny wniosek w sprawie grypy ptaków” (3), potwierdzające, że ścisłe wdrożenie środków bezpieczeństwa biologicznego i środki zmniejszające ryzyko są najważniejszym sposobem zapobiegania przenoszeniu wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5 i H7 bezpośrednio lub pośrednio z dzikiego ptactwa do gospodarstw, w których utrzymuje się drób i ptaki żyjące w niewoli. Środki bezpieczeństwa biologicznego w tych gospodarstwach powinny byś rutynowo stosowane i wzmacniane w okresach zwiększonego ryzyka.
EFSA stwierdziła ponadto, że nadzór bierny nad dzikim ptactwem jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów wczesnego wykrywania obecności wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków u dzikiego ptactwa, i zaleciła ukierunkowane pobieranie próbek i badanie dzikiego ptactwa, wzmacniając w ten sposób niektóre przepisy dotyczące dzikiego ptactwa określone w wytycznych na temat wdrażania programów nadzoru nad grypą ptaków u dzikiego ptactwa określonych w załączniku II do decyzji 2010/367/UE.
EFSA odnosi się następnie do oceny (1) przeprowadzonej przez Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), w której stwierdzono, że do chwili obecnej na całym świecie nie zgłoszono u ludzi żadnej infekcji obecnym wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8, a dalsza analiza wirusa wskazuje, że jest on nadal głównie wirusem ptasim, bez szczególnego powinowactwa do człowieka.
Doświadczenie zdobyte przez właściwe organy państw członkowskich przy wdrażaniu środków określonych w decyzji 2005/734/WE wskazuje, że należy utrzymać elastyczność, aby móc dostosować te środki do sytuacji epidemiologicznej w danym państwie członkowskim.
W celu określenia populacji ptaków, które są najbardziej zagrożone, i zapewnienia skuteczności środków określonych w niniejszej decyzji, niektóre środki zapobiegawcze powinny być ukierunkowane na gospodarstwa, w których utrzymuje się drób.
Środki ustanowione w decyzji 2005/734/WE powinny w związku z tym zostać poddane przeglądowi i dostosowane z uwzględnieniem obecnej sytuacji epidemiologicznej drobiu i dzikiego ptactwa w państwach członkowskich, oświadczenia na temat grypy ptaków opublikowanego przez EFSA w dniu 20 grudnia 2016 r. i doświadczenia zdobytego przez państwa członkowskie podczas praktycznego wdrażania środków określonych w tej decyzji.
Środki ustanowione w decyzji 2005/734/WE zostały zmienione, kilkukrotnie przedłużone i mają zastosowanie do dnia 31 grudnia 2017 r. W celu zachowania przejrzystości prawodawstwa unijnego należy uchylić decyzję 2005/734/WE i zastąpić ją niniejszą decyzją.
Środki określone w niniejszej decyzji mają zostać poddane przeglądowi, jeśli okaże się to konieczne w świetle ostatecznych wyników opinii naukowej Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności na temat grypy ptaków, która ma zostać sfinalizowana we wrześniu 2017 r.
Środki ustanowione w niniejszej decyzji należy stosować do dnia 30 czerwca 2018 r.
Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Przedmiot i zakres stosowania
W niniejszej decyzji ustanawia się środki zmniejszające ryzyko i systemy wczesnego wykrywania ryzyka stwarzanego przez dzikie ptactwo w odniesieniu do wprowadzenia wysoce zjadliwej grypy ptaków do gospodarstw oraz środki mające na celu zwiększenie świadomości właścicieli na temat takich zagrożeń oraz konieczności wdrożenia lub wzmocnienia środków bezpieczeństwa biologicznego w ich gospodarstwach.
Artykuł 2
Definicje
Do celów niniejszej decyzji stosuje się definicje określone w art. 2 dyrektywy 2005/94/WE.
(1) Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), 2016, RAPID RISK ASSESSMENT: Outbreaks of highly pathogenic avian influenza A(H5N8) in Europe: http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/risk-assessment-avian-influenza-H5N8-europe. pdf
16.2.2017 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 39/9
Artykuł 3
Określenie obszarów wysokiego ryzyka wprowadzenia wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków
Państwa członkowskie określają i poddają przeglądowi obszary na swoim terytorium, które są szczególnie narażone na ryzyko wprowadzenia wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków do gospodarstw, (zwane dalej „obszarami wysokiego ryzyka”) oraz okres trwania takiego ryzyka z uwzględnieniem następujących kwestii:
a) sytuacji epidemiologicznej na swoim terytorium lub na terytorium sąsiednich państw członkowskich lub państw trzecich, w szczególności w odniesieniu do:
(i) wykrywania wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków u dzikiego ptactwa lub w pobranych od niego odchodach;
(ii) ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków w gospodarstwach, w których utrzymuje się drób lub inne ptaki żyjące w niewoli, które są najczęściej związane z wykrytymi przypadkami wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków, o których mowa w ppkt (i);
(iii) wykrycia w przeszłości wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków, o których mowa w ppkt (i) i (ii), i ryzyka ich ponownego wystąpienia;
b) czynników ryzyka dotyczących wprowadzenia wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków do gospodarstw, w szczególności w odniesieniu do:
(i) lokalizacji wzdłuż szlaków migracyjnych ptaków, w szczególności w przypadku ptaków przylatujących ze środkowej i wschodniej Azji, regionów Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego, z Bliskiego Wschodu i Afryki;
(ii) odległości między gospodarstwem a mokradłami, stawami, bagnami, jeziorami lub rzekami, w których mogą gromadzić się ptaki wędrowne, zwłaszcza z rzędów Anseriformes oraz Charadriiformes;
(iii) lokalizacji gospodarstw na obszarach o wysokim zagęszczeniu ptactwa migrującego, w szczególności ptactwa wodnego;
(iv) drobiu trzymanego w gospodarstwach na wolnym powietrzu, gdzie trudno zapobiec kontaktowi między dzikim ptactwem a drobiem;
c) dodatkowych czynników ryzyka rozprzestrzeniania się wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków w gospodarstwach oraz pomiędzy tymi gospodarstwami, w szczególności gdy:
(i) gospodarstwo znajduje się na obszarze o wysokim zagęszczeniu gospodarstw;
(ii) intensywność przemieszczania drobiu, przemieszczania się osób i pojazdów na terenie gospodarstw, a także innego bezpośredniego i pośredniego kontaktu między gospodarstwami jest wysoka;
d) ocen ryzyka dotyczących znaczenia rozprzestrzeniania wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków przez dzikie ptactwo przeprowadzonych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz przez krajowe i międzyna rodowe organy oceny ryzyka;
e) wyników programów nadzoru prowadzonych zgodnie z art. 4 dyrektywy 2005/94/WE.
Artykuł 4
Środki zmniejszające ryzyko
1. W zależności od określonej sytuacji epidemiologicznej na swoim terytorium i od potrzebnego czasu państwa członkowskie podejmują właściwe i możliwe do zrealizowania środki w celu zmniejszenia ryzyka przeniesienia wysoce zjadliwej grypy ptaków z dzikiego ptactwa na drób na obszarach wysokiego ryzyka.
2. Środki, o których mowa w ust. 1, powinny być w szczególności skierowane na zapobieganie bezpośredniemu lub pośredniemu kontaktowi dzikiego ptactwa, w szczególności dzikiego wędrownego ptactwa wodnego, z drobiem, a zwłaszcza kaczkami i gęśmi.
3. a) b)
Państwa członkowskie zakazują na obszarach wysokiego ryzyka:
trzymania drobiu na wolnym powietrzu;
korzystania ze zbiorników wodnych znajdujących się na wolnym powietrzu w celach związanych z hodowlą drobiu;
pojenia drobiu wodą pochodzącą ze zbiorników, do których może mieć dostęp dzikie ptactwo;
przechowywania paszy dla drobiu w sposób, który jest niezabezpieczony przed dzikim ptactwem lub innymi zwierzętami.
Jako dalsze środki zmniejszające ryzyko państwa członkowskie zakazują:
gromadzenia drobiu i innych ptaków na targach, pokazach, wystawach i imprezach kulturalnych; wykorzystywania jako wabików ptaków rzędów Anseriformes oraz Charadriiformes („ptaki wabiki”).
5.
i dostosowania, aby uwzględnić sytuację epidemiologiczną, w tym ryzyko stwarzane przez dzikie ptactwo.
Państwa członkowskie regularnie dokonują przeglądu środków przyjętych na podstawie ust. 1–4 w celu ich zmiany
Artykuł 5
Środki w zakresie zwiększania świadomości i środki bezpieczeństwa biologicznego
Państwa członkowskie zapewniają wprowadzenie niezbędnych środków w celu podniesienia świadomości na temat ryzyka związanego z wysoce zjadliwą grypą ptaków wśród zainteresowanych stron aktywnych w sektorze drobiu oraz dostarczania im w najbardziej odpowiedni sposób najwłaściwszych informacji na temat środków bezpieczeństwa biologicznego, w szczególności środków, które mają być stosowane na obszarach wysokiego ryzyka.
Artykuł 6
Odstępstwa od środków zmniejszających ryzyko określonych w art. 4
1. Na zasadzie odstępstwa od art. 4 ust. 3 i pod warunkiem stosowania środków bezpieczeństwa biologicznego w celu zapobiegania ryzyku przenoszenia wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków państwa członkowskie mogą zezwolić na:
a) trzymanie drobiu na wolnym powietrzu, z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:
(i) drób jest chroniony przed kontaktem z dzikim ptactwem za pomocą sieci, dachów lub innych odpowiednich środków; lub
(ii) drób jest co najmniej karmiony i pojony w zamkniętym pomieszczeniu lub w miejscu osłoniętym, które w dostateczny sposób uniemożliwia przylatywanie dzikiemu ptactwu i tym samym zapobiega kontaktowi dzikiego ptactwa z pokarmem i wodą przeznaczonymi dla drobiu;
b) wykorzystywanie zewnętrznych zbiorników wody, jeżeli są one niezbędne ze względów związanych z dobrostanem zwierząt w przypadku niektórych gatunków drobiu oraz są dostatecznie chronione przed dostępem dzikiego ptactwa wodnego;
c) pojenie wodą ze zbiorników, do których mają dostęp dzikie ptaki po jej uzdatnieniu, które gwarantuje dezaktywację potencjalnie znajdujących się w niej wirusów grypy ptaków.
2. Na zasadzie odstępstwa od art. 4 ust. 4 i pod warunkiem stosowania środków bezpieczeństwa biologicznego w celu zapobiegania ryzyku przenoszenia wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków państwa członkowskie mogą zezwolić na:
a) gromadzenie drobiu i innych ptaków na targach, pokazach, wystawach i imprezach kulturalnych;
b) używanie ptaków wabików:
(i) w ramach programu nadzoru grypy ptaków prowadzonego zgodnie z art. 4 dyrektywy 2005/94/WE, projektów badawczych, badań ornitologicznych lub jakiejkolwiek innej działalności zatwierdzonej przez właściwy organ; lub
(ii) zgodnie z odpowiednimi środkami bezpieczeństwa biologicznego i przepisami, które mają na celu zapobieganie przenoszeniu wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków na drób.
Artykuł 7
Systemy wczesnego wykrywania w stadach drobiu
1. Państwa członkowskie wprowadzają lub wzmacniają systemy wczesnego wykrywania mające na celu szybkie informowanie właściwego organu przez właścicieli o wszelkich objawach grypy ptaków w stadach drobiu utrzymy wanych w gospodarstwach znajdujących się na obszarach wysokiego ryzyka.
2. Systemy, o których mowa w ust. 1, powinny co najmniej uwzględniać znaczący spadek spożycia paszy i wody oraz produkcji jaj, zaobserwowaną umieralność i wszelkie objawy kliniczne lub zmiany pośmiertne stwarzające podejrzenie obecności wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków, z uwzględnieniem różnic tych parametrów między różnymi gatunkami drobiu i rodzajami produkcji.
Artykuł 8
Zwiększony nadzór nad dzikim ptactwem
1. Właściwy organ zapewnia prowadzenie zwiększonego nadzoru biernego nad populacjami dzikiego ptactwa oraz dalszego monitorowania w odniesieniu do padłych lub chorych ptaków zgodnie z wytycznymi na temat wdrażania programów nadzoru nad grypą ptaków u dzikiego ptactwa określonymi w załączniku II do decyzji 2010/367/UE, w szczególności zwracając uwagę na wykaz gatunków docelowych w odniesieniu do pobierania próbek i badań laborato ryjnych określony w tej decyzji i inne gatunki dzikiego ptactwa wykazujące objawy zakażenia wirusami wysoce zjadliwej grypy ptaków.
2. Właściwy organ może zdecydować o ukierunkowaniu pobierania próbek i badań laboratoryjnych dzikiego ptactwa na gatunki i obszary geograficzne wcześniej niedotknięte wysoce zjadliwą grypą ptaków.
Artykuł 9
Wymagania w zakresie zgodności i informowania
Państwa członkowskie na bieżąco informują Komisję o środkach podejmowanych w celu zapewnienia zgodności z niniejszą decyzją oraz o przyznaniu wszelkich odstępstw zgodnie z art. 6.
Decyzja 2005/734/WE traci moc.
Artykuł 10
Uchylenia
Artykuł 11
Stosowanie
Niniejszą decyzję stosuje się do dnia 30 czerwca 2018 r.
Artykuł 12
Adresaci
Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 14 lutego 2017 r.
W imieniu Komisji
Vytenis ANDRIUKAITIS
Członek Komisji
0 notes