#3fan:reader | Explore Tumblr Posts and Blogs

kapitaali · 5 months

Photo

Myyttejä geenimanipuloidusta ruoasta

Euroopan Unionin valmistautuessa päättämään aikovatko he purkaa GMO-lainsäädäntöä ja miten, me tarkastelemme tässä bioteknoalan sekä siementeollisuuden kaikkein useimmin promoamia väitteitä uusista geenimanipuloiduista kasveista ja niiden sääntelystä.

Spoiler: väitteet johtavat harhaan, ja ovat jopa suoria valheita.

Myytti #1: Uusien GM-tekniikoiden (eli “genominmuokkauksen”) aikaansaamat muutokset kasveihin ovat samoja kuin mitä luonnossa ja perinteisen lisääntymisen keinoin tapahtuisi

Biotekniikkateollisuus ja etujärjestöt käyttävät uusista geneettisen muuntelun (GM) tekniikoista, joihin CRISPR/Cas kuuluu, usein nimityksiä ”jalostusinnovaatio”, ”tarkkuusjalostustekniikka” ja ”uusi jalostustekniikka”. Ne välttelevät huolellisesti sellaisten termien kuin ”geneettinen muuntaminen” ja ”geenitekniikka” käyttöä, koska ne yrittävät selvästi saada nämä tekniikat kuulostamaan luonnollisilta ja saada suuren yleisön hyväksymään uusia muuntogeenisiä organismeja sisältävät elintarvikkeet.

EU:n lainsäädännössä GMO [1] määritellään kuitenkin organismiksi, jonka ”geneettistä materiaalia on muutettu tavalla, joka ei tapahdu luonnollisesti pariutumisen ja/tai luonnollisen rekombinaation avulla”. Uudet muuntogeeniset tekniikat eivät ole jalostustekniikoita, koska niissä käytetään keinotekoisia tekniikoita, jotka edellyttävät ihmisen suoraa puuttumista perimään.

Ne ovat teknisesti ja oikeudellisesti muuntogeenisiä tekniikoita, tuottavat muuntogeenisiä organismeja (GMO) ja kuuluvat EU:n muuntogeenisiä organismeja koskevan lainsäädännön soveltamisalaan, kuten Euroopan unionin tuomioistuimen vuonna 2018 antamassa tuomiossa [2] vahvistetaan.

Vaikka muuntogeeniset tekniikat ja tavanomainen jalostus luovat molemmat uusia kasvilajikkeita, ne ovat erillisiä menetelmiä, eikä niitä pitäisi sekoittaa keskenään.

Mytti #2: Uudet geenimuunnellut organismit auttavat vähentämään kasvimyrkkyjen ja hyönteismyrkkyjen käyttöä

Uusien muuntogeenisten organismien puolestapuhujat väittävät, että uusien muuntogeenisten viljelykasvien avulla voidaan vähentää torjunta-aineiden käyttöä tekemällä kasveista myrkyllisiä tuholaisille. Ensimmäisen sukupolven muuntogeeniset organismit ovat kuitenkin vuosikymmenten kuluessa lisänneet torjunta-aineiden käyttöä [3]. Esimerkiksi Yhdysvalloissa soija-, maissi- ja puuvillalajikkeita on muunnettu niin, että ne sietävät rikkaruohomyrkkyjä (torjunta-aineita, jotka kohdistuvat erityisesti rikkaruohoihin ja muihin ei-toivottuihin kasveihin), minkä ansiosta maanviljelijät voivat vapaasti ruiskuttaa viljelykasveja rikkaruohojen torjunta-aineilla, mikä osaltaan johti glyfosaatin (Monsanto Roundupin vaikuttava aine) käytön 30-kertaistumiseen vuosien 1990 ja 2014 välillä [4]. GMO-siementen ja niihin liittyvien rikkakasvien torjunta-aineiden myynti on siis siemenyhtiöille erittäin kannattavaa liiketoimintaa, joka todennäköisesti jatkuu uusien GMO:iden myötä.

Lisäksi uudet muuntogeeniset organismit kokevat todennäköisesti saman kohtalon kuin vanhemmat muuntogeeniset viljelykasvit: tuholaiset ja rikkaruohot voivat nopeasti tulla vastustuskykyisiksi ruiskutetuille torjunta-aineille, sisäänrakennetuille torjunta-aineille, kuten Bt-myrkkyille, tai kasveille, jotka on geneettisesti suunniteltu torjumaan tuholaisia, jolloin muuntogeeninen organismi muuttuu käyttökelvottomaksi ja torjunta-aineiden käyttö lisääntyy jatkuvasti. ”Superrikkaruohot” — rikkaruohot, jotka ovat kehittyneet vastustuskykyisiksi rikkaruohomyrkkyjä vastaan — ovat yhä vaikeammin hallittavissa, ja ne vaativat jatkuvasti uusien rikkaruohomyrkkyjen kehittämistä. Toisena esimerkkinä on niin sanottu ”whiffy wheat”, joka on geneettisesti muunnettu vapauttamaan minttuöljyssä esiintyvää kemikaalia kirvojen (kasvien kimppuun hyökkäävä ötökkätyyppi) karkottamiseksi, mikä osoittautui epäonnistuneeksi, koska kirvat tottuivat nopeasti hajuun [5].

Euroopan komissio on myöntänyt [6], että rikkakasvien torjunta-aineita sietävien uusien muuntogeenisten organismien ei katsottaisi edistävän kestävyyttä ja että ne olisivat vastoin EU:n tavoitetta vähentää torjunta-aineiden käyttö puoleen vuoteen 2030 mennessä. Tämä on pieni lohtu, sillä komissio valmistelee uusien geenimuunneltujen lajikkeiden sääntelyn purkamista.

Agrokemian alan yritysten edistämät uudet muuntogeeniset organismit eivät ole vastaus tehokkaaseen tuholaistorjuntaan, mutta todistetusti menestyksekkäät agroekologiset käytännöt (kuten viljelykierto) ovat, ja ne olisi annettava viljelijöiden käyttöön [7][8][9].

Myytti #3: Me tarvitsemme geenimuuntelua ruokkimaan aina vain suurempaa populaatiotamme

Nälkä johtuu köyhyydestä ja eriarvoisuudesta, ei niukkuudesta. Kahden viime vuosikymmenen aikana maailman elintarviketuotanto on kasvanut nopeammin kuin maailman väestönkasvu. Yhdistyneiden kansakuntien elintarvike- ja maatalousjärjestön (2009a, 2009b) mukaan maailmassa tuotetaan yli 1 ½ kertaa niin paljon ruokaa, että se riittäisi ruokkimaan kaikki maapallon asukkaat. Se riittää jo nyt ruokkimaan 10 miljardia ihmistä, joka on maailman ennustettu väestöhuippu vuonna 2050. Mutta alle 2 dollaria päivässä ansaitsevilla ihmisillä — joista suurin osa on resurssiköyhiä maanviljelijöitä, jotka viljelevät elinkelvottoman pieniä maa-alueita — ei ole varaa ostaa tätä ruokaa.

Maailmassa tuotetaan jo nyt riittävästi ruokaa ruokkiakseen meidät kaikki, mutta YK:n elintarvike- ja maatalousjärjestön [10] mukaan vuonna 2021 nälästä kärsii kuitenkin 702-828 miljoonaa ihmistä. Nälänhätä johtuu kuitenkin köyhyydestä ja eriarvoisuudesta, ei ruokapulasta.

Köyhillä ja vähäosaisilla väestöryhmillä eri puolilla maailmaa ei ole yhä useammin varaa ostaa tätä ruokaa. ”Lähes joka kolmannella maailman ihmisellä (2,37 miljardia) ei ollut mahdollisuutta saada riittävästi ruokaa vuonna 2020 – se tarkoittaa lähes 320 miljoonan ihmisen lisäystä vain yhdessä vuodessa”, FAO toteaa [11].

Todellisuudessa suurin osa teollisesti tuotetuista viljelykasveista käytetään biopolttoaineisiin ja eläinten rehuksi. Kehotus lisätä maailmanlaajuista maataloustuotantoa on järkevä vain, jos asetamme edelleen kasvavan karja- ja autokannan etusijalle nälkäisten ihmisten sijaan.

Toinen syy, joka selittää kyvyttömyytemme ruokkia koko maailman väestöä, on ruokahävikki. Niin uskomattomalta kuin se tuntuukin, noin kolmannes kaikesta tuotetusta ruoasta menee vuosittain hukkaan [12].

Miten uudet muuntogeeniset organismit voisivat mahdollisesti auttaa ratkaisemaan nämä ongelmat? Spoileri: ne eivät voi, koska nälkäongelma ei johdu ruoantuotannosta. Uudet muuntogeeniset organismit ovat vain ”teknisiä korjauksia”, joita elintarviketeollisuus edistää pitääkseen liiketoimintansa kannattavana ja ylläpitääkseen teollista, saastuttavaa ja epäoikeudenmukaista elintarvikejärjestelmää.

Myytti #4: Uudet GM-tekniikat tekevät tarkkoja ja kontrolloituja muutoksia DNA:han, ja niiden tulokset ovat ennustettavissa

Maatalouden biotekniikkateollisuus väittää, että uudet muuntogeeniset organismit, kuten CRISPR/ Cas, aiheuttavat muutoksia perimässä tarkasti ja hallitusti. Se väittää, että uusia GMO:ita olisi siksi säänneltävä eri tavalla kuin vanhoja GMO:ita, joissa (useimmissa tapauksissa) DNA:ta tuodaan toisesta lajista johonkin genomin osaan.

Kuitenkin suuri ja jatkuvasti kasvava määrä tieteellisiä tutkimuksia [13][14] ihmis-, eläin- ja kasvisoluilla osoittaa, että uudet GMO:t ovat paljon epätarkempia kuin väitetään ja aiheuttavat lukuisia geneettisiä virheitä [15][16][17][18][19], ja tutkijat korostavat tarvetta testata näitä tahattomia mutaatioita [20] (DNA-vaurioita). Lisäksi kun uusia muuntogeenisiä organismeja on päästetty pelloille ja siten luontoon, on mahdotonta estää läheisten viljelykasvien saastumista ja niiden leviämistä.

Myytti #5: Uudet geenimuunnellut organismit ovat elintärkeitä, jotta maanviljely voitaisiin sopeuttaa ilmastonmuutokseen

Teollisuuden edunvalvojat [21][22] väittävät, että uusien muuntogeenisten organismien käyttö on ratkaisevan tärkeää ilmastonmuutoksen ja luonnonvarojen, kuten peltomaan ja veden, niukkuuden torjumiseksi. Heidän mukaansa on tarpeen kehittää viljelykasveja, jotka ovat vastustuskykyisiä tuholaisia ja tauteja vastaan ja jotka pystyvät sopeutumaan vaikeisiin ilmasto-olosuhteisiin, kuten kuivuuteen, kuumuuteen ja suolapitoisuuteen.

Totuus on kuitenkin se, että uusia muuntogeenisiä organismeja edistävät maatalouden biotekniikkayhtiöt (esimerkiksi Corteva, Bayer, Syngenta ja BASF) ovat myös maatalouskemikaaliyrityksiä, ja niiden liiketoimintamalli perustuu siementen myyntiin paketissa torjunta-aineiden ja muiden kemiallisten tuotantopanosten kanssa.

Kemikaalipohjaisen maatalouden tehostaminen ja lannoitteiden ja torjunta-aineiden käytön lisääminen on todellinen uhka biologiselle monimuotoisuudelle, olipa kyse sitten muuntogeenisestä tai muusta maataloudesta. Perinteinen (ei-muuntogeeninen) jalostus on onnistunut erinomaisesti tuottamaan viljelykasveja, joilla on toivottuja ominaisuuksia, esimerkiksi kuivuutta sietäviä siemeniä.

Emme tarvitse lisää muuntogeenisiä, muka ”ilmastokelpoisia viljelykasveja”, vaan ilmastokelpoisia agroekologisia järjestelmiä, jotka perustuvat hyväksi todettuihin menetelmiin, jotka takaavat myös viljelijöiden itsemääräämisoikeuden ilman patentteja. Tämä edellyttää, että valitaan oikeat viljelykasvit oikeaan paikkaan ja oikeisiin olosuhteisiin, istutetaan erilaisia viljelykasveja ja rakennetaan terve maaperä, joka säilyttää kosteuden kuivissa olosuhteissa ja estää tulvimisen kosteissa olosuhteissa.

————————-

Lähdeviitteet

[1] Directive 2001/18/EC of the European Parliament and of the Council of 12 March 2001 on the deliberate release into the environment of genetically modified organisms and repealing Council Directive 90/220/EEC – Commission Declaration

[2] Court of Justice of the European Union PRESS RELEASE No 111/18 Luxembourg, 25 July 2018

[3] Russell K, Hakim D, Broken Promises of Genetically Modified Crops, The New York Times, October 29, 2016

[4] H. Claire Brown, How Superweeds like Palmer Amaranth are Changing Agriculture, The New York Times, August 18, 2021

[5] Cookson C., GM “whiffy wheat” fails to deter pests, £2.6m UK study finds, Financial Times, June 25, 2015.

[6] Online event “Gene-editing revamp: the solution to climate change and food security?”, presented by Bayer & organized by Politico, June 27, 2022

[7] Steven R. Belmain, Yolice Tembo, Angela G. Mkindi, Sarah E. J. Arnold, Philip C. Stevenson; Elements of agroecological pest and disease management. Elementa: Science of the Anthropocene 4 January 2022; 10 (1): 00099. doi: https://doi.org/10.1525/elementa.2021.00099

[8] Lechenet et al. (2017), Reducing pesticide use while preserving crop productivity and profitability on arable farms, Nature plants: https://www.inrae.fr/en/news/reducing-pesticide-use-agriculture-without-lowering-productivity

[9] van der Ploeg et al. (2019) The economic potential of agroecology: Empirical evidence from Europe. Journal of Rural Studies: https://hal.archivesouvertes.fr/hal-02625121/

[10] FAO, IFAD, UNICEF, WFP and WHO. 2022. The State of Food Security and Nutrition in the World 2022. Repurposing food and agricultural policies to make healthy diets more affordable. Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cc0639en

[11] idem

[12] European Commission, Food Waste webpage

[13] Heidi Ledford, “CRISPR gene editing in human embryos wreaks chromosomal mayhem”, Nature 583, 17-18 (2020) doi: https://doi.org/10.1038/d41586-020-01906-4

[14] Jonathan Latham, PhD, “Gene-Editing Unintentionally Adds Bovine DNA, Goat DNA, and Bacterial DNA, Mouse Researchers Find”, Independent Science news for Food and Agriculture, September 23, 2019

[15] Tuladhar R, Yeu Y, Piazza JT, et al. CRISPR-Cas9-based mutagenesis frequently provokes on-target mRNA misregulation. Nat Commun. 2019;10(1):1-10. doi:10.1038/s41467-019-12028-5

[16] Mou H, Smith JL, Peng L, et al. CRISPR/Cas9-mediated genome editing induces exon skipping by alternative splicing or exon deletion. Genome Biology. 2017;18:108. doi:10.1186/ s13059-017-1237-8

[17] Smits AH, Ziebell F, Joberty G, et al. Biological plasticity rescues target activity in CRISPR knock outs. Nat Methods. 2019;16(11):1087-1093. doi:10.1038/s41592-019-0614-5

[18] Gene-Editing Unintentionally Adds Bovine DNA, Goat DNA, and Bacterial DNA, Mouse Researchers Find, Jonathan Latham, PhD; Independent Science News, September 23, 2019

[19] Heidi Ledford, CRISPR gene editing in human embryos wreaks chromosomal mayhem, Nature 583, 17-18 (2020) doi: https://www.nature.com/articles/d41586-020-01906-4

[20] “Researchers call for greater awareness of unintended consequences of CRISPR gene editing”, The Francis Crick Institute, April 9, 2021

[21] https://www.corteva.com/our-impact/innovation/crispr.html

[22] https://www.politico.eu/sponsored-content/smart-and-sustainable-food-systems/

Lähde:

https://www.slowfood.com/busting-the-myths-on-new-gmos/

https://kapitaali.com/2494-2/

#geenimanipulaatio #geenimuokkaus #geenimuuntelu #maanviljely #bisnes

0 notes

jhavelikes · 10 months

Quote

check whether a proof assistant can do differential topology. Many people still think that formal mathematics are mostly suitable for algebra, combinatorics, or foundational studies. So we chose one of the most famous examples of geometric topology theorems associated to tricky geometric intuition: the existence of sphere eversions. Note however that we won’t focus on any of the many videos of explicit sphere eversions. We will prove a general theorem which immediately implies the existence of sphere eversions.

Introduction

0 notes

jhave · 11 months

Photo

On Accidental and Parasitic Language

1 note · View note

eksopolitiikka · 3 years

Text

COVID-rokotteet: tarve, tehokkuus, turvallisuus

Poistamista edeltänyt versio on arkistoitu täällä.

Tiivistelmä: COVID-19 rokotevalmistajat ovat saaneet kierrettyä tuotevastuunsa rokotteen aiheuttamalta haitalta. Täten kaikkien COVID-19 rokotteita valtuuttavien, pakottavien ja niitä antavien tulee ymmärtää rokotteista esitetyt näytöt hyödyistä ja haitoista, sillä vastuu lankeaa heille.

Lyhykäisyydessään, saatavilla oleva näyttö ja tiede viittaavat siihen, että COVID-19 rokotteet ovat tarpeettomia, tehottomia ja turvattomia.

Tarve: Henkilöt, joiden immuunijärjestelmä toimii normaalisti (immunokompetentit), ovat suojassa SARS-CoV-2:lta soluimmuniteetillaan. Vähäriskisten ryhmien rokottaminen on täten tarpeetonta. Immuunipuutteisille henkilöille, jotka sairastuvat COVID-19 tautiin, on olemassa laaja valikoima lääketieteellisiä hoitoja, jotka on osoitettu turvallisiksi ja tehokkaiksi. Haavoittuvaisten ihmisten rokottaminen on täten yhtä tarpeetonta. Sekä immunokompetentit että immuunipuutteiset ryhmät suojataan paremmin eri SARS-CoV-2 -variantteja vastaan oman kehon luonnollisella immuniteetilla ja lääkinnällä eikä niinkään rokottamalla.

Tehokkuus: COVID-19 rokotteilta puuttuu pätevä toimintamekanismi SARS-CoV-2:n aiheuttamaa hengitystieinfektiota vastaan. Vasta-aineiden tuottaminen ei voi estää SARS-CoV-2:n kaltaisen taudinaiheuttajan aiheuttamaa infektiota, joka tunkeutuu hengitysteihin. Lisäksi mitkään rokotteet eivät ole koekäytössä tarjonneet näyttöä siitä, että rokottaminen ehkäisisi rokotettujen ihmisten infektioita. Kehoitus ottaa rokote “toisten suojelemiseksi” on täten perusteeton.

Turvallisuus: Rokotteet ovat vaarallisia sekä terveille henkilöille, että kroonisia sairauksia sairastaville, seuraavista syistä: kuolettavan ja ei-kuolettavan veritukoksen muodostumisen riski, mm. verenvuodot, aivojen tromboosi, infarkti ja sydänkohtaukset; autoimmuuni- ja allergiset reaktiot; taudin vasta-ainevahvistus (ADE); ja rokotteiden epäpuhtaudet hosumalla tehdystä pikaisesta valmistuksesta ja tuotantostandardeista johtuen, joita ei ole valvottu normaaliin tyyliin.

Riski/hyötylaskelma on täten selkeä: kokeelliset rokotteet ovat tarpeettomia, tehottomia ja vaarallisia. Kokeellisia COVID-19 rokotteita valtuuttaneet, pakottaneet tai antaneet tahot altistavat populaatiot ja potilaat vakavalle, tarpeettomalle ja perusteettomille lääketieteellisille riskeille.

1. Rokotteet ovat tarpeettomia

1. Useat tutkimukset viittaavat siihen, että immunokompetenteilla ihmisillä esiintyy “robusti” ja pitkäkestoinen solullinen (T-solu) immuniteetti SARS-CoV viruksia vastaan [1], mukaanlukien SARS-CoV-2 ja sen variantit [2]. T-solujen suoja johtuu sekä altistumiselta SARS-CoV-2:lle itselleen että ristireaktioimmuniteetista, joka on seurausta aiemmasta altistumisesta nuhakuumeelle ja SARS-koronaviruksille [1,3-10]. Sellainen immuniteetti on havaittavissa infektioiden jälkeen jopa 17 vuoden takaa [1,3]. Täten immunokompetenttien ei tarvitse ottaa rokotetta SARS-Cov-2:a vastaan.

2. Luonnollinen T-soluimmuniteetti tarjoaa vahvemman ja kattavamman suojan kaikkia SARS-CoV-2 -variantteja vastaan rokotteisiin verrattuna, koska luonnollinen immuniteetti tunnistaa useita viruksen epitooppeja ja kostimulatiivisia signaaleja, ei pelkästään yksittäistä (piikki) proteiinia. Näin immunokompetentit ihmiset ovat omalla immuniteetillaan paremmin suojassa SARS-CoV-2:a vastaan sekä kaikkia muita mahdollisesti syntyviä variantteja vastaan verrattuna nykyiseen rokotevalikoimaan.

3. Rokotteita on markkinoitu keinona estää asymptomaattiset taudin muodot [11], ja täten myös “asymptomaattinen taudin levittäminen”. Kuitenkin, “asymptomaattinen taudin levittäminen” on epäsoveltuvan ja epäluotettavan PCR-testiprosessin ja sen tulkinnan tuote, mikä johtaa korkeaan väärien positiivisten tulosten esiintymisasteeseen [12-15]. Näyttö viittaa siihen, että PCR-positiivinen, oireeton henkilö on terve ja saanut väärän positiivisen testituloksen, eikä hän ole taudinkantaja. Kattava tutkimus 9899828 henkilöstä Kiinassa sai selville, että positiivisen COVID-19 testituloksen saaneet eivät olleet koskaan tartuttaneet muita ihmisiä [16]. Päin vastoin, CDC:n lainaamat tutkimukset [17,18] joilla oikeutetaan väitteet oireettomasta tartuttamisesta perustuvat hypoteettisiin malleihin, ei empiirisiin havaintoihin. Ne esittävät oletuksia ja arvioita eikä niinkään tutkimusnäyttöä. Asymptomaattisen infektion ehkäiseminen ei ole kelpo järkisyy suuren kansanosan rokottamiselle.

4. Useimmissa maissa useimmilla henkilöillä on nyt immuniteetti SARS-CoV-2:a vastaan [19]. Riippuen heidän aiemmin hankitusta risti-immuniteetistaan, heillä ei ole ollut mitään oireita, heidän oireensa ovat olleet vähäisiä tai taudinkuvalle epätavallisia, tai vakavampia, mahdollisesti esim. anosmia (hajuaistin katoaminen) tai muu COVID-19 taudille tavanomaisempi oire. Huolimatta taudin vakavuudesta, heillä on nyt riittävä immuniteettisuoja taudin vakavalta muodolta, mikäli he sille altistuisivat. Tämä suurin osa kansasta ei hyödy rokottamisesta mitenkään.

5. Populaation maailmanlaajuinen henkiinjäämisaste COVID-19:n tapauksessa ylittää 99.8% [20-22]. Maissa, joissa infektioita on esiintynyt paljon viime kuukausina, alle 0.2% populaatiosta on kuollut ja heidän kuolemansa näin olisi merkattu ‘COVID-19 kuolemaksi’. COVID-19 on myös tyypillisesti vähäisestä keskivakavaan oleva sairaus. Täten ylivoimaisesti suurin osa kansasta ei ole vaarassa COVID-19:sta eikä tarvitse rokotusta omaksi suojakseen.

6. Vakavan tartunnan riskissä oleville COVID-19 on hoidettavissa oleva sairaus. Todistusaineisto on suppenemassa päätelmään, että varhaisen vaiheen hoito olemassaolevilla lääkkeillä vähentää sairaalahoidon tarvetta ja kuolleisuutta ~85% ja 75%, vastaavasti [23-27]. Näihin lääkkeisiin kuuluu monia kokeiltuja ja oikeasti tulehdusta vähentäviä lääkkeitä, viruslääkkeitä ja veritukoksia vähentäviä läkkeitä, sekä monoklonaalisia vasta-aineita, sinkkiä, C- ja D-vitamiineja.

Teollisuuden ja valtion päätökset sivuuttaa sellaiset hyväksi havaitut hoitomuodot selektiivisesti valitsemalla tutkimusnäyttöä [24], puolueellisella sääntelyllä ja jopa suorilla sanktioilla niitä lääkäreitä vastaan, jotka kehtaavat käyttää näitä hoitoja omasta aloitteestaan, ovat toimineet voimassa olevan lainsäädännön, standardien lääketieteellisten käytäntöjen ja tutkimuksen vastaisesti; juridinen vaatimus tarkastella oikean elämän tutkimusnäyttöä on sivuutettu [28].

Näiden toimivien hoitomuotojen systemaattinen kieltäminen ja mustamaalaus on peittänyt alleen rokotteiden saaman hätäkäyttöluvan harhaanjohtavan oikeutuksen, joka vaatii että “mitään muuta yleisesti hyväksyttyä standardihoitomuotoa ei saa olla saatavilla” [29]. Suoraan sanottuna, rokotteet eivät ole tarpeellisia vakavan taudin estämiseksi.

2. Rokotteet ovat tehottomia

1. Mekanistisella tasolla, immuniteetin hankkiminen COVID-19:n antamalla vasta-aineita COVID-19 rokotteen avulla on lääketieteellistä hölynpölyä. Ilmassa leviävät virukset kuten SARS-CoV-2 tulevat kehoon sisään hengitysteitä ja keuhkoja pitkin, joissa vasta-ainekonsentraatiot ovat liian pieniä ehkäisemään infektiota. Rokotteiden avulla kehoon tuodut vasta-aineet liikkuvat pääosin verenkierrossa, kun taas limakalvojen konsentraatiot keuhkoissa ja hengitysteillä ovat matalat.

Ottaen huomioon, että COVID-19 pääosin leviää ja aiheuttaa sairauden infektoimalla näitä limakalvoja, rokotteilta menee täysin ohi immunologinen merkki. Rokotevalmistajien eri sääntelytahoille jättämistä dokumenteista ei käy ilmi mitään näyttöä siitä, että rokotus ehkäisisi ilmatartuntaa, joka voi olla kriittistä leviämisketjun katkaisemiseksi. Näin rokotteet ovat immunologisesti sopimattomia COVID-19:n.

2. Keskipitkän ja pitkän aikavälin rokotetehokkuus ei ole tiedossa. Kolmannen vaiheen keskipitkän 24 kuukauden kokeet eivät ole valmiit kuin vasta vuonna 2023. Ei ole olemassa mitään keskipitkän tai pitkän aikavälin longitudinaalista dataa COVID-19 rokotteen tehokkuudesta

3. Lyhyen aikavälin data ei näytä, että rokotus estäisi vakavan sairauden. Euroopan lääkevirasto on huomauttanut Comirnaty (Pfizerin mRNA) -rokotteesta, että vakavat COVID-19 tapaukset “olivat harvinaisia tutkimuksessa, ja tiettyjä tilastollisia päätelmiä ei voi tehdä” siitä [30]. Samalla tavoin Pfizerin FDA:lle jättämä dokumentti [31] toteaa, että kuolleisuuteen vaikuttavaa tehokkuutta ei voitu osoittaa. Näin rokotteiden ei ole osoitettu estävän kuolemaa tai taudin vakavaa muotoa edes lyhyellä aikavälillä.

4. Korrelaatit suojalle COVID-19:a vastaan eivät ole tiedossa. Tutkijat eivät vielä ole saaneet selville miten mitata COVID-19:a vastaan syntyvää suojaa. Tämän johdosta tehokkuustutkimukset ovat käsienheiluttelua pimeässä. Vaiheen 1 ja 2 tutkimusten loppuunsaattamisen jälkeen, paperi Vaccine-julkaisussa huomautti, että “ilman että ymmärrämme suojan korrelaatteja, ei ole mahdollista tällä hetkellä ottaa kantaa kysymyksiin rokotteiden antamasta suojasta, riskistä COVID-19:n uudelleentartunnalle, laumasuojasta tai mahdollisestia SARS-CoV-2:n eliminoitumisesta ihmispopulaatiosta” [32]. Näin rokotteen tehokkuutta ei voida arvioida, koska mittarit sille ei vielä ole selvillä.

3. Rokotteet ovat vaarallisia

1. Niinkuin tupakointi saattaa ja ennustettiin aiheuttavan keuhkosyöpää, kaikki geenirokotteet voidaan odottaa aiheuttavan verenhyytymiä ja verenvuototautia [33], perustuen niiden molekyylitason toimintaan. Tämän kanssa yhdenmukaista on, että tämänkaltaisia tauteja on havaittu kaikissa ikäryhmissä, joka tulee johtamaan rokotteiden antamisen pysäyttämiseen ympäri maailman: rokotteet eivät ole turvallisia.

2. Vastoin väitteitä siitä, että rokotteiden jälkeiset verisairaudet ovat “harvinaisia”, monet yleiset rokotteista aiheutuneet sivuvaikutukset (päänsärky, pahoinvointi, oksentelu ja verenpurkauman kaltainen “ihottuma” ympäri kehoa) voi tarkoittaa tromboosia ja muita vakavia poikkeavuuksia. Lisäksi, rokotteiden aiheuttamat mikrotromboosit keuhkoissa voivat saada aikaan keuhkokuumeen kaltaisia oireita ja ne saatetaan väärindiagnosoida COVIDiksi. Tukkeumat, jotka saavat tällä hetkellä mediassa huomiota, ovat todennäköisesti vain “jäävuoren huippu” [34]: rokotteet eivät ole turvallisia.

3. Johtuen immunologisesta pohjustuksesta, verenhyytymien, verenvuoron ja muiden negatiivisten vaikutusten riskin voidaan olettaa kasvavan jokaisen lisäpiikin ja jokaisen näiden välissä tapahtuvan koronavirukselle altistumisen myötä. Ajan mittaan, oli se sitten kuukausia tai vuosia [35], tämä tekee sekä rokotteista että koronaviruksesta vaarallisen nuorille ja terveille ikäryhmille, jotka ilman COVID-19 rokotetta eivät olisi olleet merkittävässä vaarassa. Rokotteen käyttöönoton jälkeen COVID-19:n ilmaantuvuus on kasvanut useilla alueilla samaa tahtia kuin piikkejä on annettu [36-38].

Useita COVID-19 kuolemia on sattunut tämän lisäksi pian rokotteen antamisen jälkeen vanhainkodeissa [39,40]. Nämä tapaukset ovat voineet sattua sekä vasta-ainereaktiosta (ADE) että yleisestä rokotteiden immuniteettiä heikentävästä vaikutuksesta, joka käy ilmi Herpes zosterin lisääntyneestä esiintyvyydestä tietyillä potilailla [41].

Immuunitukahdutus on voinut aiheuttaa aiemmin oireettoman infektion muuttumisen kliinisesti näkyväksi. Huolimatta siitä mik�� tarkka mekanismi näiden raportoitujen kuolemien taustalla on, meidän tulee odottaa, että rokotteet lisäävät eivätkä niinkään vähennä COVID-19:n kuolettavuutta — rokotteet eivät ole turvallisia.

4. Rokotteet ovat määritelmän mukaan kokeellisia. Ne tulevat pysymään vaiheen 3 kokeilussa vuoteen 2023 asti. Rokotteen saajat ovat ihmiskoehenkilöitä, jotka ovat oikeutettu vapaaseen, tietoiseen suostumukseen Nürnbergin koodien ja muiden juridisten suojakeinojen nojalla. Näihin kuuluu lisäksi Euroopan neuvoston päätöslauselma 2361 [43] ja FDA:n hätäkäyttölupa [29]. Vaiheen 1 ja 2 kokeiden turvallisuusdataan liittyen, huolimatta alkuvaiheen suuresta otoskoosta, Vaccine-julkaisu raportoi, että “jatkokehityksen pohjaksi valittu rokotestrategia on saattanut perustua niinkin pienen ryhmän kuin 12 osallistujan otokseen” [32].

Niin äärimmäisen pienellä otoskoolla julkaisu huomauttaa, että “tarvitaan kolmannen vaiheen tutkimuksia, joiden aikaväli on pidempi” turvallisuuden määrittämiseksi. Kolmannen vaiheen kokeissa selvitettäväksi jääneisiin riskeihin, jossa kokonaiset kansakunnat ovat koehenkilöiden otosjoukkoina, kuuluu sekä tromboosi ja veren epätavallisuudet että muita autoimmuunireaktioita, allergisia reaktioita, rasvananopartikkelien tuntemattomia tropismeja [35], vasta-ainereaktioita (ADE) [43-46] sekä kiireellä läpiviedyt, kyseenalaisella tavalla toteutetut, huonosti säännellyt [47] ja kertoman mukaan epäjohdonmukaisilla menetelmillä valmistetut rokotteet aiheuttavat riskejä mahdollisesti haitallisten epäpuhtauksien, kuten hallitsemattomien DNA -jäämien johdosta [48]. Rokotteet eivät ole turvallisia, ei rokotteen ottajille eikä niiden antajille tai niille jotka ne käyttöön hyväksyvät.

5. Alkuvaiheen kokemukset viittaisivat siihen, että adenoviruksesta johdetut rokotteet (AstraZeneca/Johnson & Johnson) aiheuttavat vakavampia sivuvaikutuksia kuin mRNA- (Pfizer/Moderna) rokoteet. Kuitenkin injektioiden toistuessa ensiksi mainitut tulevat pian indusoimaan vasta-aineita adenovirusproteiinivektoria vastaan. Nämä vasta-aineet sitten neutraloivat suurimman osan rokotteen viruspartikkeleista ja aiheuttavat niiden hävityksen ennen kuin ne voivat infektoida muita soluja, mikä näin rajoittaa kudosvaurioiden intensiteettiä.

Sitä vastoin mRNA-rokotteissa ei ole proteiiniantigeeniä, jota vasta-aineet tunnistaisivat. Näin, huolimatta siitä mikä on jo olemassaoleva immuniteetin kunto, mRNA-rokote tulee saavuttamaan kohteensa — kehon solut. Nämä tulevat sitten ilmaisemaan piikkiproteiinia ja sen jälkeen kärsimään immuunijärjestelmän hyökkäyksestä koko sen voimalla.

mRNA-rokotteiden tapauksessa vakavien sivuvaikutusten riski käytännössä varmasti kasvaa jokaisen annetun lisäpiikin myötä. Pitkässä juoksussa ne tulevat olemaan jopa vaarallisempia kuin vektorirokotteet. Niiden ilmeinen paremmuus suhteessa jälkimmäisiin on mitä suurin huolenaihe; nämä rokotteet eivät ole turvallisia.

4. Eettisiä ja juridisia kysymyksiä pohdittavaksi

Eturistiriitoja on mielin määrin tieteellisessä kirjallisuudessa organisaatioiden suositellessa ja mainostaessa rokotteita ja demonisoidessa vaihtoehtoja (luonnolliseen immuniteettiin ja varhaiseen hoitoon luottaminen). Viranomaiset, lääkärit ja terveydenhuoltoalan työntekijät joutuvat suojaamaan itseään etsimällä informaationlähteistään viitteitä eturistiriidoista äärimmäisen tarkkaan.

Viranomaiset, lääkärit ja terveydenhuoltoalan henkilöstö joutuvat olemaan tarkkana etteivät he sivuuta uskottavaa ja riippumatonta kirjallisuutta rokotteiden tarpeellisuudesta, turvallisuudesta ja tehokkuudesta, kun otetaan huomioon tulevat joukkokuolemat ja haitat, joita joudumme odottamaan ellei rokotekampanjaa lopeteta.

Rokotevalmistajat ovat hankkineet itselleen koskemattomuuden negatiivisten sivuvaikutuksien juridisesta vastuusta ihan syystä. Kun rokotekuolemia ja haittoja esiintyy, juridinen vastuu siirtyy niille, jotka ovat vastuussa rokotteen hyväksymisestä, antamisesta ja/tai pakottamisesta rokotepassein, joista mitään ei voida oikeuttaa selväpäisellä, näyttöön perustuvalla riski-hyötyanalyysilla.

Kaikki COVID-rokotuksissa mukana olevat poliittiset, valvovat ja lääketieteelliset toimijat tulisi velvoittaa tutustumaan Nürnbergin sääntöihin ja muihin juridisiin säädöksiin.

Lähdeviitteet

[1] Le Bert, N.; Tan, A.T.; Kunasegaran, K.; Tham, C.Y.L.; Hafezi, M.; Chia, A.; Chng, M.H.Y.; Lin, M.; Tan, N.; Linster, M.; Chia, W.N.; Chen, M.I.; Wang, L.; Ooi, E.E.; Kalimuddin, S.; Tambyah, P.A.; Low, J.G.; Tan, Y. and Bertoletti, A. (2020) SARS-CoV-2-specific T cell immunity in cases of COVID-19 and SARS, and uninfected controls. Nature 584:457–462. [back]

[2] Tarke, A.; Sidney, J.; Methot, N.; Zhang, Y.; Dan, J.M.; Goodwin, B.; Rubiro, P.; Sutherland, A.; da Silva Antunes, R.; Frazier, A. and al., e. (2021) Negligible impact of SARS-CoV-2 variants on CD4+ and CD8+ T cell reactivity in COVID-19 exposed donors and vaccinees. bioRxiv -:x-x.[back]

[3] Anonymous, (2020) Scientists uncover SARS-CoV-2-specific T cell immunity in recovered COVID-19 and SARS patients. [back]

[4] Beasley, D. (2020) Scientists focus on how immune system T cells fight coronavirus in absence of antibodies. Reuters, 10/07/2020. [back]

[5] Bozkus, C.C. (2020) SARS-CoV-2-specific T cells without antibodies. Nat. Rev. Immunol. 20:463. [back]

[6] Grifoni, A.; Weiskopf, D.; Ramirez, S.I.; Mateus, J.; Dan, J.M.; Moderbacher, C.R.; Rawlings, S.A.; Sutherland, A.; Premkumar, L.; Jadi, R.S. and al., e. (2020) Targets of T Cell Responses to SARS-CoV-2 Coronavirus in Humans with COVID-19 Disease and Unexposed Individuals. Cell 181:1489–1501.e15. [back]

[7] Mateus, J.; Grifoni, A.; Tarke, A.; Sidney, J.; Ramirez, S.I.; Dan, J.M.; Burger, Z.C.; Rawlings, S.A.; Smith, D.M.; Phillips, E. and al., e. (2020) Selective and cross-reactive SARS-CoV-2 T cell epitopes in unexposed humans. [back]Science 370:89–94. [back]

[8] McCurry-Schmidt, M. (2020) Exposure to common cold coronaviruses can teach the immune system to recognize SARS-CoV-2. La Jolla Institute for Immunology. [back]

[9] Palmer, S.; Cunniffe, N. and Donnelly, R. (2021) COVID-19 hospitalization rates rise exponentially with age, inversely proportional to thymic T-cell production. J. R. Soc. Interface 18:20200982. [back]

[10] Sekine, T.; Perez-Potti, A.; Rivera-Ballesteros, O.; Strålin, K.; Gorin, J.; Olsson, A.; Llewellyn-Lacey, S.; Kamal, H.; Bogdanovic, G.; Muschiol, S. and al., e. (2020) Robust T Cell Immunity in Convalescent Individuals with Asymptomatic or Mild COVID-19. Cell 183:158–168.e14. [back]

[11] Drake, J. (2021) Now We Know: Covid-19 Vaccines Prevent Asymptomatic Infection, Too.[back]

[12] Bossuyt, P.M. (2020) Testing COVID-19 tests faces methodological challenges. Journal of clinical epidemiology 126:172–176. [back]

[13] Jefferson, T.; Spencer, E.; Brassey, J. and Heneghan, C. (2020) Viral cultures for COVID-19 infectivity assessment. Systematic review. Clin. Infect. Dis. ciaa1764:x-x. [back]

[14] Borger, P.; Malhotra, R.K.; Yeadon, M.; Craig, C.; McKernan, K.; Steger, K.; McSheehy, P.; Angelova, L.; Franchi, F.; Binder, T.; Ullrich, H.; Ohashi, M.; Scoglio, S.; Doesburg-van Kleffens, M.; Gilbert, D.; Klement, R.J.; Schrüfer, R.; Pieksma, B.W.; Bonte, J.; Dalle Carbonare, B.H.; Corbett, K.P. and Kämmer, U. (2020) External peer review of the RTPCR test to detect SARS-CoV-2 reveals 10 major scientific flaws at the molecular and methodological level: consequences for false-positive results. [back]

[15] Mandavilli, A. (2020) Your Coronavirus Test Is Positive. Maybe It Shouldn’t Be.[back]

[16] Cao, S.; Gan, Y.; Wang, C.; Bachmann, M.; Wei, S.; Gong, J.; Huang, Y.; Wang, T.; Li, L.; Lu, K.; Jiang, H.; Gong, Y.; Xu, H.; Shen, X.; Tian, Q.; Lv, C.; Song, F.; Yin, X. and Lu, Z. (2020) Post-lockdown SARS-CoV-2 nucleic acid screening in nearly ten million residents of Wuhan, China. Nat. Commun. 11:5917.[back]

[17] Moghadas, S.M.; Fitzpatrick, M.C.; Sah, P.; Pandey, A.; Shoukat, A.; Singer, B.H. and Galvani, A.P. (2020) The implications of silent transmission for the control of COVID-19 outbreaks. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 117:17513–17515.[back]

[18] Johansson, M.A.; Quandelacy, T.M.; Kada, S.; Prasad, P.V.; Steele, M.; Brooks, J.T.; Slayton, R.B.; Biggerstaff, M. and Butler, J.C. (2021) SARS-CoV-2 Transmission From People Without COVID-19 Symptoms. JAMA network open 4:e2035057.[back]

[19] Yeadon, M. (2020). What SAGE got wrong. Lockdown Skeptics.[back]

[20] Ioannidis, J.P.A. (2020) Global perspective of COVID‐19 epidemiology for a full‐cycle pandemic. Eur. J. Clin. Invest. 50:x-x. [back]

[21] Ioannidis, J.P.A. (2021) Reconciling estimates of global spread and infection fatality rates of COVID‐19: An overview of systematic evaluations. Eur. J. Clin. Invest. -:x-x. [back]

[22] CDC, (2020) Science Brief: Community Use of Cloth Masks to Control the Spread of SARS-CoV-2. [back]

[23] Orient, J.; McCullough, P. and Vliet, E. (2020) A Guide to Home-Based COVID Treatment. [back]

[24] McCullough, P.A.; Alexander, P.E.; Armstrong, R.; Arvinte, C.; Bain, A.F.; Bartlett, R.P.; Berkowitz, R.L.; Berry, A.C.; Borody, T.J.; Brewer, J.H.; Brufsky, A.M.; Clarke, T.; Derwand, R.; Eck, A.; Eck, J.; Eisner, R.A.; Fareed, G.C.; Farella, A.; Fonseca, S.N.S.; Geyer, C.E.; Gonnering, R.S.; Graves, K.E.; Gross, K.B.V.; Hazan, S.; Held, K.S.; Hight, H.T.; Immanuel, S.; Jacobs, M.M.; Ladapo, J.A.; Lee, L.H.; Littell, J.; Lozano, I.; Mangat, H.S.; Marble, B.; McKinnon, J.E.; Merritt, L.D.; Orient, J.M.; Oskoui, R.; Pompan, D.C.; Procter, B.C.; Prodromos, C.; Rajter, J.C.; Rajter, J.; Ram, C.V.S.; Rios, S.S.; Risch, H.A.; Robb, M.J.A.; Rutherford, M.; Scholz, M.; Singleton, M.M.; Tumlin, J.A.; Tyson, B.M.; Urso, R.G.; Victory, K.; Vliet, E.L.; Wax, C.M.; Wolkoff, A.G.; Wooll, V. and Zelenko, V. (2020) Multifaceted highly targeted sequential multidrug treatment of early ambulatory high-risk SARS-CoV-2 infection (COVID-19). Reviews in cardiovascular medicine 21:517–530. [back][back]

[25] Procter, {.B.C.; APRN, {.C.R.{.; PA-C, {.V.P.; PA-C, {.E.S.; PA-C, {.C.H. and McCullough, {.{.P.A. (2021) Early Ambulatory Multidrug Therapy Reduces Hospitalization and Death in High-Risk Patients with SARS-CoV-2 (COVID-19). International journal of innovative research in medical science 6:219–221. [back]

[26] McCullough, P.A.; Kelly, R.J.; Ruocco, G.; Lerma, E.; Tumlin, J.; Wheelan, K.R.; Katz, N.; Lepor, N.E.; Vijay, K.; Carter, H.; Singh, B.; McCullough, S.P.; Bhambi, B.K.; Palazzuoli, A.; De Ferrari, G.M.; Milligan, G.P.; Safder, T.; Tecson, K.M.; Wang, D.D.; McKinnon, J.E.; O’Neill, W.W.; Zervos, M. and Risch, H.A. (2021) Pathophysiological Basis and Rationale for Early Outpatient Treatment of SARS-CoV-2 (COVID-19) Infection. Am. J. Med. 134:16–22. [back]

[27] Anonymous, (2020) Real-time database and meta analysis of 588 COVID-19 studies. [back]

[28] Hirschhorn, J.S. (2021) COVID scandal: Feds ignored 2016 law requiring use of real world evidence.[back]

[29] Anonymous, (1998) Emergency Use of an Investigational Drug or Biologic: Guidance for Institutional Review Boards and Clinical Investigators. [back] [back]

[30] Anonymous, (2021) EMA assessment report: Comirnaty. [back]

[31] Anonymous, (2020) FDA briefing document: Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine. [back]

[32] Giurgea, L.T. and Memoli, M.J. (2020) Navigating the Quagmire: Comparison and Interpretation of COVID-19 Vaccine Phase 1/2 Clinical Trials. Vaccines 8:746. [back][back]

[33] Bhakdi, S.; Chiesa, M.; Frost, S.; Griesz-Brisson, M.; Haditsch, M.; Hockertz, S.; Johnson, L.; Kämmerer, U.; Palmer, M.; Reiss, K.; Sönnichsen, A.; Wodarg, W. and Yeadon, M. (2021) Urgent Open Letter from Doctors and Scientists to the European Medicines Agency regarding COVID-19 Vaccine Safety Concerns. [back]

[34] Bhakdi, S. (2021) Rebuttal letter to European Medicines Agency from Doctors for Covid Ethics, April 1, 2021. [back]

[35] Ulm, J.W. (2020) Rapid response to: Will covid-19 vaccines save lives? Current trials aren’t designed to tell us. [back][back]

[36] Reimann, N. (2021) Covid Spiking In Over A Dozen States — Most With High Vaccination Rates.[back]

[37] Meredith, S. (2021) Chile has one of the world’s best vaccination rates. Covid is surging there anyway.[back]

[38] Bhuyan, A. (2021) Covid-19: India sees new spike in cases despite vaccine rollout. BMJ 372:n854. [back]

[39] Morrissey, K. (2021) Open letter to Dr. Karina Butler. [back]

[40] Anonymous, (2021) Open Letter from the UK Medical Freedom Alliance: Urgent warning re Covid-19 vaccine-related deaths in the elderly and Care Homes. [back]

[41] Furer, V.; Zisman, D.; Kibari, A.; Rimar, D.; Paran, Y. and Elkayam, O. (2021) Herpes zoster following BNT162b2 mRNA Covid-19 vaccination in patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases: a case series. Rheumatology -:x-x. [back]

[42] Anonymous, (2021) Covid-19 vaccines: ethical, legal and practical considerations. [back]

[43] Tseng, C.; Sbrana, E.; Iwata-Yoshikawa, N.; Newman, P.C.; Garron, T.; Atmar, R.L.; Peters, C.J. and Couch, R.B. (2012) Immunization with SARS coronavirus vaccines leads to pulmonary immunopathology on challenge with the SARS virus. PLoS One 7:e35421. [back]

[44] Bolles, M.; Deming, D.; Long, K.; Agnihothram, S.; Whitmore, A.; Ferris, M.; Funkhouser, W.; Gralinski, L.; Totura, A.; Heise, M. and Baric, R.S. (2011) A double-inactivated severe acute respiratory syndrome coronavirus vaccine provides incomplete protection in mice and induces increased eosinophilic proinflammatory pulmonary response upon challenge. J. Virol. 85:12201–15. [back]

[45] Weingartl, H.; Czub, M.; Czub, S.; Neufeld, J.; Marszal, P.; Gren, J.; Smith, G.; Jones, S.; Proulx, R.; Deschambault, Y.; Grudeski, E.; Andonov, A.; He, R.; Li, Y.; Copps, J.; Grolla, A.; Dick, D.; Berry, J.; Ganske, S.; Manning, L. and Cao, J. (2004) Immunization with modified vaccinia virus Ankara-based recombinant vaccine against severe acute respiratory syndrome is associated with enhanced hepatitis in ferrets. J. Virol. 78:12672–6. [back]

[46]Czub, M.; Weingartl, H.; Czub, S.; He, R. and Cao, J. (2005) Evaluation of modified vaccinia virus Ankara based recombinant SARS vaccine in ferrets. Vaccine 23:2273–9 [back]

[47]Tinari, S. (2021) The EMA covid-19 data leak, and what it tells us about mRNA instability. BMJ 372:n627 [back]

[48] Anonymous, (2021) Interview with Dr. Vanessa Schmidt-Krüger, Hearing #37 of German Corona Extra-Parliamentary Inquiry Committee 30 January, 2021. [back]

Artikkelin julkaissut off-guardian.org

https://eksopolitiikka.fi/tiede/covid-rokotteet-tarve-tehokkuus-turvallisuus/?utm_source=TR&utm_medium=Tumblr+%230&utm_campaign=SNAP%2Bfrom%2B_%7C+Eksopolitiikka.fi+%7C_

#COVID #COVID-19 #koronavirus #lääketiede #rokote #rokottaminen #rokotus #tiede

0 notes

hetesiya · 4 years

Link

Ömer Hayyam: Bir Başka Doğu-Batı Karşılaşması – H. İbrahim Türkdoğan – 4

Meselemi Hiç’e Bıraktım!

1.Rasyonel düşünmenin sınırlarında felsefe

Konuşulabilen, sözcükleştirilebilen her şey ruhun düşük güçlerince anlaşılır ancak. Oysa üst güçler bununla yetinmezler: onlar ta ki ruhun kökene inmesine kadar ileri giderler. Bilin ki, dinsel ve ideolojik ruh kökene asla inemez.

Tek bir şey vardır ki her iki yönüyle de tanırız onu: Ben! Tanır mıyız? Binlerce şeyi görüntü olarak bildiğimiz gibi onu da onlardan biri ve onların arasında bir görüntü olarak tanırız. Ama başka bir yönünü de biliriz ki, buna da içsel tanıma diyelim yani bir kendinde şey olarak. Kendimizden biliriz bunu. Bilir miyiz? İç, Farsçasıyla “derunî”, içimizden bilir miyiz? Ne kadar biliriz?

Genel olarak gündelik dilde kullandığımız anlamda biliriz. Ben’in özellikleri de vardır ve her Ben bir başka Ben’e de benzemez. Benzemez mi? Ve benzemeler neye ve nelere dönüşebilirler? Biz’e. Ben’i bilmeden Biz’e dönüşürüz gündelik yaşantımızda ve dönüştükçe yapaylaşırız, yapaylaştıkça Ben’den yani iç’ten uzaklaşırız. Sonra bir daha Ben’e yöneliriz ve ardından yine Bizleşiriz ve böyle gider ta ki Varlık sonlanınca. Ya da eğer şansımız olursa Varlık sonlanmadan Hiç’le yüzleşip Ben’i son bir kez sorgularız.

Stirner ve Hayyam’da hemen göze çarpan şey, ikisinin de özgür iradeyi önemsemeleridir. Ancak bu irade Schopenhauer’deki gibi her şeyin temeli değildir; esas olan Ben’dir. Her şeyin ölçüsü olan bu Ben’i dindirmek için haz, acı, keder, neşe ve öteki afekt ve insan özellikleriyle yüzleşmek gerekiyor.

Ben yaratandır. Acı ve haz yaratanın yaşamında sürüp giden süreçlerdir hatta neticelerdir. Yaratıcı, gücüne göre neşeli ya da kederli olabilir. Bu yolda Hayyam, tıpkı Stirner gibi yaratabildikleriyle birlikte elindeki tüm olanakları kullanır. Her iki düşünür de ideolojikleşmeden düşüncelerden yararlanmasını bilir; materyalist yöntemleri en iyi şekilde kullandıkları gibi metafizikten yararlanmasını da bilirler.

Egemenliğine girip hareket edecekleri belli bir üst-kategori yoktur; yürüdükleri yol düz bir çizgi de değildir. Usu yüceltmeden ve tini hakikatin tek yolu olarak görmeksizin onlardan yararlanmasını bilirler; us ve tinden medet ummazlar. Dinsel sunumlara alaycı yaklaşırlar hatta onlara göre her din, kâbe, putevi, tespih, haç kölelik demektir.

Din bir ideolojidir ve ideoloji bir dindir. Stirner, tanrıtanımazlara dindar derken, ideolojileri din gibi tasarladıklarına dikkat çekmek ister. Dogmalar ve yapay belirlemeler bireyi ideolojikleştirir. Birey, bu belirlemeler ile kendisi arasına sınır koyabilirse, kendine yönelme ve kendini bulma şansına sahip olabilir. Bu durumda hak, adalet, iyi ve kötü gibi tüm sosyal ve etiksel özellikler bireyin özgür iradesi ve özgür kararıyla gerçekleşirler. Bununla tinsel ve dinsel egemenliklere karşı ihtiraslı bir mücadele başlar. Hiçbir tin ve hiçbir yüce güç düşünceyi sınırlayamaz, çünkü düşünceler düşünenin mülkiyetidir bu durumda; dolayısıyla düşünce egemenliğine yer kalmaz burada. Ve inanç ya da kurumsallaşmış insan sevgisi, kader, anayasa vb. gibi genel saplantılar (fixe Idee) düşünceyi egemenliklerine alamazlar.

Birey sadece bir düşünce değil, düşüncelerle doludur, düşünceler dünyasıdır ve aynı zamanda düşüncesizdir birey. Düşünce özgürlüğü bireyin düşünce özgürlüğü olduğu sürece anlam kazanır ve birey ancak o zaman özgürdür. Ama eğer düşünce belli bir norma dönüşürse, terbiye talep edecektir ve pedagojikleşecektir. Bu durumda düşünce birey üzerinde egemenlik kurmuş olacaktır. Her düşünce görevini yerine getirdikten sonra değiştirilebilmelidir. Hayyam tam da bu noktayı göz önünde bulundurur usun egemenliğini sorgularken.

Us egemenliğidir ve us inancıdır ki İncil, Hıristiyanın baş tacı ve yasa vatandaşın el kitabı olabilmişir. Mutsuzluğun kökenini ideolojilerde saptayan Hayyam, melankoli tadında bir tutarlılıkla ideolojilere sırtını döner.

Başka ifadeyle: Öz iradenin motivasyonu öncelikle bu tür saplantılardan arındırılmalıdır ki, birey Kendi-olma’ya yönelebilsin. Bireyin gelişmesinde yabancı belirlemeler ve normlar olumsuz etki yaratır genellikle, pedagoji bireye belirli bir tarz verme amaçlıdır; bu da bireyi Kendi-olma’dan alıkoyar. Daha çok toplumsalın, devletçi ve dinsel kurumların buyrukları sorgulanarak birey Kendini yeniden yaratmaya yönelmelidir.

2. Söylenemez Olan

Hayyam’la Stirner’i, bir kez daha ama bu kez birincisinden farklı olarak karşılaştıkları, sıfatlarla tanımlanması zor olan bir yolda, söylenemezliklerinde inceleyeceğiz. Bunu yaparken, dinselle ilintili olmayan yalın mistik bir açıdan yola çıkacağız. Hayyam’ı yalnızca bir Tanrıtanımaz ya da bir dindar olarak anlamak şüphesiz yanlış olurdu. Yukarıda da anlatmaya çalıştığım gibi Hayyam, hiçbir düşünceye sığmayacak kadar özgündür, tüm rasyonel ve metafizik ve aynı zamanda dinsel düşüncelerden yararlanmasını bilen ama bunları hakikat yolunda yetersiz bulduğundan kendinden uzaklaştırmasını bilen bir filozoftur. Dolayısıyla “tanrısız” bir gizem düşüncesi Hayyam’ı anlamakta uygun bir yöntemdir.

“Hakikatin kriteri Ben’im, Ben ise bir düşünce değilim, düşüncenin üstündeyim, demek ki dillendirilemem.”

Fritz Mauthner’den ödünç aldığım bu kavrama Mauthner zaman zaman “felsefi” ve zaman zaman da “şüpheci” gizem der. Mauthner Batı felsefesini özellikle “Die Geschichte des Ateismus im Abendlande” (Tanrıtanımazlığın Batı’daki Tarihi) adlı dört ciltlik dâhiyane felsefi başyapıtında detaylarıyla inceler, ancak Ortaçağ felsefesini incelerken Arap ve oryantal düşünürlere az yer verdiği dikkat çekmektedir. Aslında diğer Batılı düşünürlerle karşılaştırıldığında fazla yer verdiğini söylemek gerekir. Tuhaf ama işte Batı’nın ezelden beri ötekine bakış açısı, ılımlı söylemek gerekirse, hep ikilemlidir. Neticede Mauthner, “Wörterbuch der Philosophie “ (Felsefe Sözlüğü) adlı iki ciltli eserinde “tanrısız gizem” düşüncesini incelerken oryantal felsefecilere de kısace yer verir ancak Goethe gibi onun da Hayyam’ı tanımadığı belli olmaktadır hatta Almanya’da ikâmet eden “Mauthner Gesellschaft” (Mauthner Topluluğu) ile yaptığım görüşmelerden Mauthner’in Hayyam’ın adını bile duymamış olduğu neticesine vardık.

Stirner’e gelince. Stirner, şimdiye dek mistik bağlamda çok ender incelenmiştir; aslında her türden ideolojik akımların Stirner’e ilgi duydukları ve onu kendi dünya görüşleri çerçevesinde inceledikleri gözlemlenmektedir. Mistik bağlamdaysa konuyu biraz daha etraflıca ele alan kişi esas olarak Mauthner’dir.

Stirner, tüm ideolojilerle birlikte, dinleri, tini, düşünceleri, kısaca tüm ifadeler-dünyasını hâyâletler olarak tespit edip ve bunların insanda psikolojik zedelenmeye neden olduklarını analizledikten sonra son derece problematik ve empirik açıdan bakıldığında çok karmaşık bir son-tümceye varır:

“Hakikatin kriteri Ben’im, Ben ise bir düşünce değilim, düşüncenin üstündeyim, demek ki dillendirilemem.”[1]

Yukarıda Stirmer’in empirik Ben anlayışını kısaca ifade ettiğim gibi, etten-kemikten, düşünce ve duyumlarıyla somut bir Ben olduğunu kaydediyoruz. Kendi iradesiyle yaşamının sorumlusu olan, olanakları ölçüsünde acıyı ve hazzı tadan bir Ben’den söz ettik. Ben’in diğer yüzüyse bildiğimizi sandığımız ya da böyle düşündüğümüz, empirik olarak ölçemediğimiz bir fenomenle karşı karşıyayız. Herşeyde Herşey olan, Herşeyken Hiçbir şey olan ve Hiçbir şeyken Herşey olan, kendinin yaratıcıs Ben; Hem yaratan hem de yaratılan – kendini yaratan. Tanrıyla özdeşleşen bir Ben ki, adsızdır ve dillendirilemeyendir. Hiçbir şey onu adlandıramaz, ona biçilen her sıfat sadece ad olarak kalır. Dolayısıyla Stirner, haklı olarak “Meselemi Hiç’e bıraktım”[2] tümcesiyle başyapıtını sonlandırır. Bu noktadan itibaren Stirner söylenemez olandır, dillendirilemezdir.

Dili zorlarsak söylenemez olanı nasıl söyleriz peki? Burada bir parantez açacağım: Başlayan Başlangıç. Mutlak başlayan bir başlangıcı düşünmek için “bir varmış, bir yokmuş” ile başlamak hiçbir şey yoktu demektir. “Hiçbir şey yokken “hiçbir şey bile yoktu” demektir. Demek ki: kesinlikle ve apaçık olarak hiçbir şey yoktu. “Bir varmış” da yoktu, “bir yokmuş” da yoktu. Başka ifadeyle: Hiçbir şekilde varolmayan vardı demek, varolan “hiçbir şekilde” vardı demektir. Oysa “vardı” bile yoktu: “Hiçbir şekilde varolmayan vardı” bile yoktu. Bu da demektir ki: Hiçbir şekilde varolmayan!

“Hiçbir şey aynı zamanda söylenemez olandır. Biz ona “söylenemez olan” deriz ama o “söylenemez olan” bile değildir; “söylenemezdir” deriz ama “söylenemez” bile değildir. Çünkü “söylenemez” olan “söylenemez” olan olarak bile adlandırılamaz. “Söylenemez” olan adsızdır ama adsız da bir addır, oysa “söylenemez” olan, ad bile değildir ve adsız bile değildir. Patantezi kapatıyorum.

Bu noktadan sonra Stirner ifade ötesidir. Ve her ifade abestir. Bir bakıma sona kadar düşünen Stirner, susar. Susmak! Aktif bir bireysellikten aktif olmayana, ihtiraslı Ben’den eriyen Ben’e yol alır, – budur “Ben dillendirilemem”in dünyası.

Bedenimizden oluşan ve kendini algılayan ve böylece de kendini nesneleştiren Ben’in ardında, içinde Ben’in yaşama duygusu vardır; dolayısıyla her nesnenin ardında da bir Ben olabileceği doğaldır. Ne var ki, ifade edilemiyor, bilinemiyor. Dil eleştirmeni Mauthner, bu noktada şunları söyleyebiliyor: “Ben görünülerin dünyasına dahilim; ayrıca da ben’im ama – ve sadece ve sadece kendimden bilirim bunu – aynı zamanda kendinde-şeyim ve kendim-için-şeyim. Öyleyse konuş artık, çıkar baklayı ağzından! Neyim ben kendinde-şey olarak, kendim-için-şey olarak? Ben, ben, ben! Ben ben’im! Bu aptalca tekrarlamayı, bu kekelemeği aşamamaktadır dil.”[3] Bu noktada sormamız gereken soru: Stirner, bu kekelemeği aşabildi mi? Öncelikle Stirner, söylemlerini mantık yürüterek dile getirir. Ancak Stirner’i diğer Batılı filozoflardan ayıran noktalardan biri de mantığı sona kadar götürebilmesidir. “’Farklı düşünenler’ birbirlerini tahammül ederler. Ama neden bir nesne hakkında sadece farklı düşünmekle yetineyim, farklı düşünmeyi neden son aşamasına kadar götürmeyeyim ki; yani üzerine düşündüğüm nesneyi anlamsızlaştırana, nesnenin hiçleşmesine ve yok olmasına kadar?”[4]

Bu, tek sözcükle dilsel-mantıksal tutarlılıktır. Çünkü bu tümcesiyle mantığın sınırlarını kırar Stirner. Ancak kırdığı yerde kalır. Oysa bir adım sonra ötesinde olacaktır. Tıpkı Wittgenstein gibi, hakkında konuşamadığı konuda susmayı seçer, aksi halde totolojiye düşer. Analitik bir filozof olması onu bu adımı atmasını engellemiştir. Hayyam daha şanslıdır; o, filozof olmakla birlikte bir şairdir ve şair, özellikle Hayyam gibi bir şair mantığı kırmakla yetinmez; o, artık tanrısız derviş ruhuyla Varlık ve Hiçlik şarkısını kulaklarımıza fısıldamak için gözlerini yıldızlara diker.

Dilin çaresizliği karşısında bir yenilgi duyumsar ve meselesini Hiç’e bırakmaktan başka alternatifi yoktur Stirner’in. Ve ne kadar hazcı ve soğuk usçu bir zekâyla son tümcelerini dışavursa da, sözlerinde gizli olan melankoliyi duyumsayabiliyoruz. Hâyâlet olarak adlandırdığı dilin son mertebesinde susar.

“Ben kendi kudretimin malikiyim ve Ben ancak Biricik olduğumu bildiğim an kudretimin malikiyim. Kendine-sahip-olan, Biricik’te yaratıcı Hiç’e, doğduğu yere geri döner. Benden yüce her varlık, ister Tanrı olsun ister insan, Biriciklik duygumu zayıflatır ve ancak bu bilincin rüzgarı karşısında sönüp gider. Meselemi Kendime, şu Biricik’e bırakırsam, o zaman meselem kendi yaşamını kendisi tüketen geçici ve ölümlü bir yaratıcının meselesi olur ve diyebilirim ki: Ben meselemi Hiç’e bıraktım.”[5]

Stirner her sözcükte bir hâyâlet görür; sadece dilin bireye hükmedecek güce sahip olduğundan değil, aynı zamanda her sözcüğün Ben’i açıklamakta yetersiz kaldığını, hatta engel oluşturduğunu bilir. Stirner’in dil eleştirmenliğinden övgüyle söz eden Mauthner, onun “sınırlı bir alanda da olsa acımasız bir dil eleştirmeni” olduğunu kaydederek, tüm dilsel yanlış anlaşılmaların “her şeyi kırıp geçiren Stirner’den kaynaklanmadığını” vurgular ve “Biricik” kavramının tekbenci ya da insan anlamını içerip içermediğinin anlaşılmaması dilin kendisinden kaynaklanıyor, der. Yani Stirner’in karmaşık bir filozof olarak yansıması Stirner’den değil, dilden kaynaklanıyor.[6] Bu gizemi açıklamaya çalışalım.

Stirner’in, yaratıcı Hiç olarak adlandırdığı, tüm hâyâletlerden arınan Ben’i sınıra dayanır ya da bir sınır-kavram niteliğine dönüşür. Evet, karşımızda sosyolojik fantomlardan arınmış, Hiç’e kollarını açmış bir Stirner düşünebiliriz şu an. Daha önce “Stirner und Nietzsche” (Stirner ve Nietzsche) adlı çalışmamda[7] her iki düşünürün de aynı yolu yürüdüklerini ancak yolun sonunda birinin son noktaya varınca devam etmediğini ve ötekinin de bu son noktada yeni bir yolun başlangıcına adım attığını vurgulamıştım. Benzeri karşılaştırmayı şimdi Hayyam’la da yapabiliriz.

Yürüdüğü yolun son durağının bir kaya parçası olduğunu gören Hayyam, görünürdeki denize atlar. Stirner’se düşünce okyanusunu izlemekle yetinir. Sözcüğün bittiği yerde Stirner kendi sonunu görür. Tam bir Batılı filozof karakteriyle acısını soğuk sözlerinin ardında gizlemesini iyi bilir: “Meselemi Kendime, şu Biricik’e bırakırsam, o zaman meselem kendi yaşamını kendisi tüketen geçici ve ölümlü bir yaratıcının meselesi olur.”

Ölümlülük ve geçicilik kavramlarına “Biricik ve Mülkiyeti”nde daima karşılaşırız. Ve her defasında soğuk bir gülücükle ölümlü benliğini kabul etmiş gözükür Stirner. Ancak bu soğuk ve katı gülücüğün ardında gizlemeye çalıştığı melankoli, sözcük okyanusuna dalan okurun şüpheci gözünden kaçmaz. Soğuk düşünce denizinde sıcak gözyaşlarını duyumsayabilir okur. Kar taneciklerindeki sıcaklığı duyumsamak gibi. Stirner’in melankolisini görmemek olanaksız. Sönen bir yangın gibidir bedensel ve tinsel enerji son nefesini alınca ve gizde duran derin hüzün son kez soğuk kahkahalarla dışa yansıyacaktır. Mauthner, Meselesini Hiç’e bırakan ölümlü “Stirner kendi söylediğini kendisi anlamış mıydı” acaba diye sorar, sorudan daha çok acı bir hicivdir bu. Mauthner’in agnostik dil gücüdür bu analizi anlamamıza ve bu örtüyü aralamamıza yardımcı olan.

Mauthner’e dayanarak 1930’ların başında Stirner uzmanı Rolf Engert, Stirner felsefesini gizemci Üstad Eckhart’a ve “Doğu’nun büyük din dünyasına” yakınlaştırır. Özetliyorum: İçsel yaşantının en kişisel gizemidir Stirner’in yaratıcı Hiç’i: Kendimi yaratan Ben, içimdeki yaratanı, ki bu asla tam olarak ortaya çıkamaz ve yarattığı hiçbir nesne onu ifade edemez, ancak ve ancak sınır-kavram olan yaratıcı Hiç’le ve sadece sınır-yaşantıda idarak ederim.[8] Ne var ki Engert, incelemesini daha derinlere götürmüyor ama Stirner bağlamında Doğu felsefelerini yakından incelemek için önemli bir kapıdır. Sanırım Hayyam-Stirner incelemesi de ilerdeki çalışmalara katkı sağlayacaktır.

Öncelikle: Her iki düşünür de düşüncelerini mantık üzerine kurmalarına karşın, son aşamada mantığın üzerinde durduğu tabanı çekip almışlardır. Hayyam, Stirner’den farklı olarak, şüpheci-gizemci yanını mantıkla birleştirmeye çalışır; bunu Hayyam’ın şiirlerinde apaçık görebiliriz. Stirner’se sınır ötesini görmekle yetinir ve ikisini birleştirme uğraşını ardıllarına bırakır. Hayyam’dan “şair ve aynı zamanda matematikçi olarak bildiğim biricik”[9] kişi diye övgüyle sözeden Bertrand Russel, “Mystik und Logik” (Mistik ve Mantık) adlı incelemesinde şöyle der: “Büyük filozoflar hem doğabilimsel bilgiye hem de gizeme gereksinim duyuyorlardı: tam da ikisini armonik bir şekilde birleştirmek bu filozofların hayati çalışmalarına büyüklük kazandırır.”[10] Bu tümceyi sınır-kavram bağlamında incelersek iki düşünürü de daha iyi anlayacağız.

Sınır-kavram olarak Yaratıcı Hiç, sınır-yaşantıda bilinmeyen, bilinmez bir duygu verir, Engert’in deyimiyle “dünyasal olmayan ve dünyasal ��tesi alanda” insana yeni, yaratıcı yaşam olanakları sunar. Stirner-felsefesinde Ben’i şekillendiren egoizm sınır-kavramlarla sınır-yaşantılarda Ben’in dağılmasına neden olur; bunu Stirner, kendini tüketen geçici, hiçleyici ve ölümlü yaratıcı olarak anlar. Stirner, gündelik dünyayı mutlak yadsıyan bir gizemci değildir ama aynı zamanda tinsel Biricik’i dünyasal varoluşa da indirgemez. Dünyayı ve dünyasalı yadsımaz. Ve hakikate, Tanrıya ulaşma zahmetinde bulunmaz, Tanrının bir parçası olmak da istemez. O, hakikattir, hakikatin kendisidir, Tanrıdır. Biriciktir yaratıcılığın ilk kökü ve kökeni. Tanrı, yazılmamış bir sayfa mıdır? Sükûnet midir, Susma mıdır, yaratıcılık mıdır, bütünlük müdür, köken midir? Dil ötesinde midir? Tüm bunlar Biricik’in de özellikleridir.

Felsefeyi yalnızca bir dil sorununa indirgeyen Wittgenstein’e göre dilde söylenebilecek ne varsa dil ile söylenir. “Dilimin sınırları dünyamın sınırlarını imler”[11] der ve diğer taraftan “yine de dile getirilemeyen vardır. Bu GÖSTERİR kendini, gizemli olandır o”[12] der. Wittgenstein, felsefeyi dile indirgerken görüldüğü gibi söylenemez olanın olduğunun da altını çiziyor. Hatta Wittgenstein’ın şu tümcesi dilin dünya ile olan bağının aslında tam yetersiz olduğunu açıklar: “Dünyanın nasıl olduğu değildir gizemli olan; olduğudur.”[13]

Tanrı dünyanın ötesinde değil, Tanrı dünyada içkindir, dünyada içkin olan Tanrı, insanda içkindir: Tanrı=Hiç=Ben. Biricik, Tanrıların yanında bir Tanrıdır.

Dil sürekli nesneye yönelir, soyut kavramları da nesneleştirir. Beyinde oluşan resimler dilin ancak minimalleşen resimleri olabilirler. Ve sadece belli bir çerçevede iletilebilirler. Oysa imge sınırsızdır ve bir birlik değildir. Nesneler de sözcüklere bağımlı düşünüldüğünde birlik hâlinde değillerdir. Birlik düzenin simgesidir. Düzen kavramının oluşunu Mircea Eliade’ye dayanarak küçük bir öykü şeklinde anlatmak yerinde olur: Batıl düşünceden payını almış akıl günün birinde dünyanın bir düzen (kozmos) olduğunu ve bununla da bu durumun daimi olması için dünyayı düzensizliğe (kaosa) dönüştüren ya da dönüştürmek isteyen kötü cinlere karşı muhafaza etmek gerekli. Düşüncelerin birliği ve bütünlüğü yani rasyonel akıl cin korkusundan dolayı oluşabildi. (Eliade, “Das Heilige und das Profane/Vom Wesen des Religiösen”). Eski Yunan felsefesinde kozmosla ilgili benzeri hatta aynı mitolojik öyküler anlatılır. Aslında Platon Timaios’ta bundan pek de farklı bir şey anlatmamaktadır. Bir birlik içinde düşünen akıl aynı zamanda kategoriler içinde düşünmek ve düşünerek ürettiği sözcükleri nesnelerle özdeşleştirmek zorunda kalmıştır. Oysa Doğu felsefesinde ve gizemci felsefede birliğe dayalı bir dil bulmak mümkün değil.

Mauthner Budizm için şöyle der: “Budist gizemin en derin sözü de dil değildir, gramer olarak anlaşılır değildir.”[14] Stirner için aynı şeyi altını çizerek belirtmek isterim. Şu sözün ve sözcüklerin hangi biri sözcüktür, hangi biri dildir, hangi biri anlaşılır olandır. Alıntılıyorum:

“Tanrı hakkında denir ki: “Adlar seni adlandırmaz”. Bu Benim için geçerlidir: Hiçbir kavram Beni dillendirmez, benim özüm olarak ileri sürülen hiçbir şey Beni tüketmez; bunlar sadece birer addır. Keza Tanrı için tam yetkin olduğu ve tam yetkinliğe erişme çabası gibi bir mesleği olmadığı söylenir. Bu da sadece Benim için geçerlidir.”[15]

Biricik’i nesne olarak anlamaya çalışmak abestir, çünkü sözcüklere sığmayacak kadar kategorisizdir; iletilemezdir. Bu bağlamda kategorilerde düşünürsek, örneğin özdeşliği özdeşsizlikle özdeşleştirmemiz gerekir. Yani: Tanrı ve Tanrı-olmayan özdeştir. Bu elbette bir çelişkidir. Ancak çelişkisiz dil düşünülebilir mi? Hatta dil yapısı gereği çelişkilidir. Goethe, çok yerinde söyler: “Kafamı çelişkilerle karıştırmayın! İnsan konuşmaya başlar başlamaz yanılır.”[16]

Sınır-yaşantılarda bulunan insan, sözcükleri bir giysi gibi sırtından çıkarıp atmalıdır, çünkü usun sınırlarını aşar dillendirilemeyenin dünyası. Mauthner “zavallı sözlerle” bir kez daha söylenemez olanı resimlemeye yönelir: “Dünya iki kez dünyada değildir. Dünyanın yanında Tanrı yoktur, Tanrının yanında dünya yoktur. Bu kanaate panteizm de dediler, titiz davranarak (belli ki kişisel Tanrıyı kurtarmak için): Panteizm. Neden olmasın? Ne de olsa hepsi sözcük. […] Sözcükler yüzünden münakaşa mı edeyim? […] Ben duygusu bir yanılsamadır. […] Yoksa bunlar sadece birbirlerini izleyen felsefi sözler mi? Dilin oyunları mı? Hayır. Yaşayabileceğim şey artık sadece dil değildir. Yaşayabileceğim şey gerçektir. Ve dünya ile aramdaki farkın birkaç saatliğine de olsa ortadan kalkacağını yaşayabilirim. […] ‘Tanrılaştığımı’ yaşayabilirim. Neden olmasın.”[17]

Tanrı dünyanın ötesinde değil, Tanrı dünyada içkindir, dünyada içkin olan Tanrı, insanda içkindir: Tanrı=Hiç=Ben. Biricik, Tanrıların yanında bir Tanrıdır.

Stirner’in Ben kavramını, Hayyam’ın Tanrı arayışını ve us-eleştirisini bu bağlamda düşünürsek, her iki düşünürün felsefesini mutabık ifade edebiliriz.

Her iki filozofun otorite, tahakküm, us, tin ve her üst-organa karşı duruşları kültürel-sosyal boyutunu çoktan aşmıştır. Rimbaud’un bu bağlamda derin iki tümcesi akla gelmektedir: “Ben usumun tutsağı değilim.”[18] Ve “Akıl otoritedir.”[19] Rimbaud’nun da usa yaptığı eleştirinin yalnızca yüzeysel boyutu sosyal-kültüreldir, oysa felsefi boyutuyla özü tamamen gizemseldir.

Şimdiye kadar Stirner hakkında yapılan araştırmaların büyük çoğunluğu onun bireysel özgürlüğünü, empirik Ben felsefesini, tahakküm eleştirisinin sosyolojik boyutunu içeriyor. Bununla sadece Stirner felsefesinin yüzeyine dokunulmuş oldu. Ben’in yapılandırılması, kendini tüketmesi ve neticede dağılımı açısından bakıldığında Stirner, doğal olarak her sözcükte bir hâyâlet görecektir; dilin ötesine bakabilen bu düşünür, dilin gerçeğin gölgesi bile olamadığını rahatlıkla vurgulayabilmektedir. Mauthner Stirner üzerine şöyle yazıyor: “Dilin töre ve insan davranışlarındaki en genel alışkanlıkları üzerindeki erkini daha önce hiç kimse Stirner gibi yangın saçan o ateşli eseri ‘Biricik ve Mülkiyeti’nde böylesi bir öfkeyle görememişti. Stirner’e göre tüm soyutlamalar, gerçekler, idealler, aslında bütün büyük sözler nefretedilmesi gereken hâyâletlerdir. […] Stirner nefret etmek zorundadır, başka türlü yapamaz. […] Dilden de nefret etmek zorundadır. Stirner’in şu korkunç sözü, amacı doğrudan bu değildiyse de, dil için de hatta özellikle dil için geçerlidir: ‘Hazmet kutsal ekmeği ve kurtul.’ Hazmet dili ve kurtul; hazmet logos’u, yut sözcüğü.“[20]

Bu tümceler usu ve logosu imha etmek isteyen bir düşünüre hitap ediyor. Mauthner, şunu da sözlerine ekliyor: “Ben’in bir yanılsama olduğu düşüncesiyle Stirner’e karşı gelmek, Stirner’in felsefi yapısını ciddi bir şekilde bozardı. […] Çünkü vahşice gülen o son tümcesini kendisi bile tam olarak anlamamıştı.”[21]

Aklın yüzeyini aşarak “bilinçsizliğe” varmak gerekir. Suzuki buna “Mu” der. Ama “bilinçsizlik” kavramı psikolojinin alanında düşünüldüğü sürece Mu’ya ulaşılamaz. Suzuki, Batı’nın kavramlarıyla yetinemeyip ”psikolojiyi” aşmak gerekir, der

Mauthner’e göre Stirner, Ben dışında her nesneyi fantom olarak görür. Peki Ben konusunda neden direniyordu Stirner? Stirner’in kendine gizemci diyemeyeceğini aslında Mauthner anlayabilmeliydi. Her şeyde bir düşünce saplantısı gören Stirner’den yeni bir izm beklemek abes olurdu. Mauthner bunun farkında değil miydi? Oysa Stirner’in sözcüklerle oynadığını çok iyi biliyordu. Stirner, felsefesini adlandırmamak için ne pahasına olursa olsun direnmekteydi, hatta zaman zaman totoloji yaptığını bile gözlemleyebiliriz. Ve aynı zamanda Stirner’in dili, özellikle Ben, Kendi-olan ve Biricik kavramları kafa karıştırmaya uygun kavramlardır. Ayrıca Mauthner’in bu tümceleri not ettiği dönemlerde Stirner, esas olarak anarşizm ve nihilizm kapsamında anılmaktaydı. Mauthner’in şüpheci yaklaşımını bu saydığım nedenlere bağlıyorum.

Neticede ölümlü ve hiçsel, geçici Ben, doğduğu yaratıcı Hiç’e geri dönerken, tüm düşünceleri ardında bırakır. Arınmış Ben yaşanmışlıktaki bir Hiç olarak ne dünyasal ne de tinseldir; çünkü o, düşünce olarak varoluşundan vazgeçmiştir. Ben adsızlaşmıştır, sadece yaşanmışlığın, binlerce özelliğin ifadesidir. Yaşayarak yaşanmış olur. Saplantıların “en modern hükümdarı ‘bizim Özümüz’dür” diyen Stirner, ne nesnedir ne de bir düşünce; söylenemezdir.[22] Düşünce saplantısı olan insan ecinnilidir, düşünce hastasıdır. Söylenemeyen ve iletilemeyen bir yaşantıda Stirner, tüm hâyâletlerini kaybeder. Ve neticede Ben’sizleşerek meselesini Hiç’e bırakmaktan başka bir alternatifi kalmaz. Biricik’in Tanrıyla özdeşleşmesi dünya ile Ben arasındaki ayrımın kalkmasına denk düşer. Budur adsız Biricik’in ve gizemcinin yaşantısı. İşte bu noktada gizem kendini gösterir. Bu noktada Ben, Tanrı nesne olmaktan çıkar. Ve tüm yasalar, kurallar, emirler, buyruklar ölür. Çünkü: “Her buyruk bir yasaktır ve her yasa sınır-aşmayı yasaklar.”[23] Sınır aşıldığında tüm yasalar geçersizleşir. “Hepimiz Bir’iz, hepimiz Tanrıyız – bizi ayıran tek şey şu noktacık ‘zaman’dır.[24]

Sınır-ötesinde, başka deyimle sözcük-realizminin yıkılmasıyla yasaklar ve buyruklar gibi kavramlar da keyfi olma özelliklerini yitirir. Hayyam’a göre görünürdeki dünya sisli bir resimdir, boş bir görüntüdür, ardında ya da içinde gizil olanı usla idarak edemeyiz. İşte abstraktalar içi boş olup sınır-ötesini yasakladıklarından Hayyam ve Stirner tarafından boş inanç olarak reddedilirler. Kavramlar mantığa dayandırılarak gerçeğe uygulanırlar oysa gerçek yaşantı mantıksal değildir. Dolayısıyla yaşanılmış olan dolaylı olarak dile getirilirken, ondan ancak bir zerre aktarılabilir. Yaşantının dünyası kavramların ve realitenin dünyasından ayrıdır.

Suzuki, Erich Fromm’la birlikte kaleme aldığı Zen-Budist ve psikoanalitik bir incelemesinde bu fenomeni şöyle açıklamaya çalışır: “Batı’da Evet eşittir Evet ve Hayır eşittir Hayır. Evet asla Hayır anlamına gelemez ve tersi. Doğu, Evet’in Hayır’a ve Hayır’ın Evet’e geçmesine izin verir. Evet ile Hayır arasında sabit sınır yoktur. Bunun böyle olması yaşamın doğasından kaynaklanıyor. Sınır sadece mantıkta silinemezdir.”[25] Hayyam’ın mantığa ve dolayısıyla kavramlara karşı şüpheciliği bu olgudan kaynaklanıyor. Mantıkçı ya da rasyonalist birey kavram üretmekte ne kadar başarılı olursa olsun, yaşamı aldatamaz. Suzuki, ayrıca son bir yanıt aramakla görevlendirilen aklın yeteneksizliğini açıklamaya çalışırken mistik anlayışla uyum içinde olan şu sonuca varır: “Yanıt özümüzün en altındaki tabakanın altında saklıdır.”[26] Aklın yüzeyini aşarak “bilinçsizliğe” varmak gerekir. Suzuki buna “Mu” der. Ama “bilinçsizlik” kavramı psikolojinin alanında düşünüldüğü sürece Mu’ya ulaşılamaz. Suzuki, Batı’nın kavramlarıyla yetinemeyip ”psikolojiyi” aşmak gerekir, der. Çünkü Mu alışılagelen psikolojik ya da psiko-analitik bağlamda tam olarak ifade edilemiyor. Dolayısıyla Suzuki, buna kozmik “bilinçsizlik” ve ontolojik “bilinçsizlik” der. Gizemci ve Biricik açısından bu, iç’in dış’la, dünyayla, Tanrıyla bir olması anlamına gelir. Hayyam’ın öğretisi de bunu içerir: Hakikat kavramını yıkmak gerekir ama hakikatin kendisini değil. Ben, bunu ancak kendisi yaşayabilir, çünkü Ben, kendisini yaratandır, çünkü o dünyadır. Dolayısıyla Ben ile dünya arasındaki ayrım sadece kalkmaz, bizzat her iki güç bir tam güce dönüşür ve bir olurlar. Dünya gizini çözdüğünü iddia etmeksizin, sadece bu gize derin göndermelerde bulunan Hayyam, dünyayı münakaşa içinde geride bırakır. Dünya söylenemez ama yaşanabilir. Bu, Hayyam’ın ve Stirner’in son tümcesi olarak algılanabilir.

[1] Max Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, Reclam 1981, s. 400.

[2] Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, s. 412.

[3] Fritz Mauthner, Wörterbuch der Philosophie, 2. Band, Diogenes Verlag 1980, s. 373.

[4] Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, s. 379.

[5] Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, s. 412.

[6] Mauthner, Der Atheismus und seine Geschichte im Abendlande, 4. Band, Georg Olms Verlagsbuchhandlung Hildesheim 1963, s. 216 ve 217.

[7] Halil İbrahim Türkdoğan, Der Einzige und das Nichts, Leipzig 2003, s. 121-130.

[8] Rolf Engert, In: Der Einzige, Vierteljahresschrift des Max Stirner-Archivs Leipzig, Sayı. 4 (8) 1999, s. 12.

[9] Bertrand Russel, Philosophie des Abendlandes. (Batı Felsefesi Tarihi), Europaverlag. 8. Auflage 1999, s. 435.

[10] Bertrand Russel, Mystik und Logik, Wien/Stuttgart 1952.

[11] Ludwig Witgenstein, Tractatus logico-philosophicus (Mantıksal-felsefi risale), Suhrkamp 1963, s. 89.

[12] Witgenstein, a.g.e., s. 115.

[13] Witgenstein, a.g.e., s. 114.

[14] Mauthner, Wörterbuch der Philosophie, s. 120.

[15] Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, s. 412.

[16] J. W. Goethe, In: Ludwig Klages: Der Geist als Widersacher der Seele, Bouvier Verlag Herbert Grundmann, Bonn. s. 73.

[17] Mauthner, Wörterbuch der Philosophie, s. 131 ve 132.

[18] Arthur Rimbaud, Sämtliche Werke, Insel Verlag 1992, s. 317.

[19] Rimbaud, a.g.e., s. 347.

[20] Mauthner, Die Sprache, Rütten und Loening, 1905, s. 83.

[21] Mauthner: Die Sprache, s. 84.

[22] Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, s. 400.

[23] Klages, a. g.e., s. 609.

[24] Rosen, a. g.e., s. 30.

[25] D. T. Suzuki, Erich Fromm, Zen-Buddhismus und Psychoanalyse, Suhrkamp 1971, s. 19.

[26] Suzuki, Fromm, a.g.e., s. 67.

Reader Rating: (1 Rate)2.1

#Ömer Hayyam: Bir Başka Doğu-Batı Karşılaşması – H. İbrahim Türkdoğan – 4

0 notes