zeynelectric

[zeynelectric]

Ինչպե՞ս նախապատրաստվել բնակարանի էլեկտրամոնտաժային աշխատանքներին

Բնակարանը կառուցելիս կամ վերանորոգելիս հարց է առաջանում, թե ինչպիսի չափորոշիչների պետք է ուշադրություն դարձնել, հատկապես էլեկտրամոնտաժի պարագայում: Թե ինչի՞ն պետք է ուշադրություն դարձնի հաճախորդը, ի՞նչ տեխնիկական մանրամասների պետք է տիրապետի՝ հետագայում ապահով և անվտանգ էլեկտրասնուցման համակարգ ունենալու համար, որպեսզի այդ տեխնիկական նրբությունների ապահովումն էլ պահանջի վարպետներից՝ ավելի մանրամասն ստորև նյութում։ Նյութը ուղեցույց է սեփական ուժերով կառուցապատողների համար։

Ամեն ինչ պետք է սկսել նախագծից։ Նախագիծը պետք է կատարի արհեստավարժ էներգետիկ ինժեները: Եթե անգամ ընդհանուր նախագիծը իրականացնում են ճարտարապետները, ապա էլեկտրական մասը առանձին պետք է իրականացնի էներգետիկ ինժեները, ով մանրամասն կնշի բոլոր տեխնիկական պահանջները, որով աշխատանքը վերահսկելը բարդ չի լինի։

Էլեկտրական նախագիծը արվում է տան բոլոր տեսակի հարմարությունները որոշելուց և էլ․ տեխնիկայի չափորոշիչները ընտրելուց հետո, անգամ այս փուլում պարտադիր է լույսերի, ջահերի, վարդակ-անջատիչների տեսակների ընտրությունը։  Թե տան որ հատվածում որքան վարդակ և լույս է պետք նախատեսել՝ մանրամասն հետևյալ նյութում http://surl.li/irwqo:

Արդյո՞ք մալուխները պետք է անցկացվեն ճկախողովակների, խողովակների միջով, թե ոչ

Տարբեր երկրների կանոնակարգ օրենքներով մալուխների անցկացումը ճկախողովակով (Гофрированная труба) կամ մոնտաժային խողովակներով պարտադիր է։ Մեր կանոնակարգ օրենքներով պարտադիր  չէ՝ բացի որոշակի տեղերից։  

Տարածված կարծիք կա, որ խողովակով, ճկախողովակով մալուխները անցկացնելը թույլ է տալիս մալուխի վնասվելու դեպքում փոխել դրանք։ Այդ կարծիքը մասամբ է ճիշտ, որովհետև խողովակով անցկացնելուց մի շարք կանոններ պետք է պահել, որպեսզի մալուխի փոխարինումը հնարավոր լինի՝ խողովակի մեջ չպետք է թույլ տալ ավազահատիկի, բետոնե շաղախի, գաճի լցվելը։ Բազմաթիվ ծալքերը ևս խոչնդոտ են, ծալքերը պետք է լինեն սահուն, կորաձև, սուր անկյունները թույլ չեն տալու մալուխի փոխարինում իրականացնել։ Ճկախողովակով կամ խողովակներով անցկացնելիս մալուխի կտրվածքի հաշվարկը պետք է նորովի կատարել, որովհետև հովացման կարգը փոխվում է։  

��եջբերումներ կանոնակարգ նորմերից․

2) Քողարկված էլեկտրահաղորդագիծ` էլեկտրահաղորդագիծ, որն անցկացված է շենքերի և կառույցների կառուցատարրերի (պատերի, հատակների, հիմքերի, ծածկերի միջով) ներսով, ինչպես նաև հատակը նախապատրաստելիս` ծածկի միջով, անմիջապես հանովի հատակի տակով և այլն:

Քողարկված էլեկտրահաղորդագծի դեպքում պետք է կիրառվեն հաղորդալարերի և մալուխների անցկացման հետևյալ եղանակները` խողովակներում, ճկուն մետաղյա ճկափողերում, տուփախողովակներում, փակ անցուղիներում (կանալներում) և շինարարական կառուցվածքների դատարկություններում, սվաղման ենթակա ակոսներում` սվաղի տակ. միաձուլելով շինարարական կառուցվածքներում դրանց պատրաստման ժամանակ:

 Չի թույլատրվում մի խողովակում, ճկափողում, տուփախողովակում, փնջում, շինարարական կառուցվածքի փակ անցուղում կամ մի վաքի վրա փոխադարձ պահուստավորվող շղթաների, աշխատանքային և վթարային լուսավորության, ինչպես նաև 42 Վ-ից բարձր լարման շղթաների հետ մինչև 42 Վ լարման շղթաների համատեղ անցկացումը` բացառությամբ սույն գլխի 3-րդ կետի «ե» ենթակետի:

5) Չպաշտպանված և պաշտպանված հաղորդալարերն ու մալուխները խողովակաշարերի հետ փոխհատման դեպքում դրանց միջև լուսանցիկ հեռավորությունը պետք է լինի ոչ պակաս 50 մմ, իսկ այրվող կամ դյուրավառ հեղուկ կամ գազ պարունակող խողովակաշարերի հետ փոխհատման դեպքում` ոչ պակաս 100 մմ: Հաղորդալարերից և մալուխներից մինչև խողովակաշարերը 250 մմ-ից պակաս հեռավորության դեպքում հաղորդալարերը և մալուխները պետք է լրացուցիչ պաշտպանված լինեն մեխանիկական վնասվածքներից` խողովակաշարի յուրաքանչյուր կողմում ոչ պակաս 250 մմ երկարության վրա:

Տաք խողովակաշարերի հետ փոխհատման դեպքում հաղորդալարերը և մալուխները պետք է պաշտպանված լինեն բարձր ջերմաստիճանի ներգործությունից կամ ունենան ջերմակայունության ապահովման համապատասխան կառուցվածք:

Հարց է առաջանում՝ մալուխները անցկացնել գետնով, թե՞ առաստաղով, թե՞ ընդհանրապես միայն պատերի վրայով

Նորմերով չափեր նշվում է միայն մալուխների արտաքին անցկացման դեպքում։

Պաշտպանված մեկուսացված հաղորդալարերի, մալուխների, ինչպես նաև խողովակներում, պաշտպանության IP20 (ԻՊ20) աստիճանից ոչ պակաս տուփախողովակներում ճկուն մետաղյա ճկափողերում հաղորդալարերի և մալուխների բաց անցկացման բարձրությունը` գետնի կամ սպասարկման հարթակի մակարդակից չի նորմավորվում:

Թե՛ առաստաղով, թե՛ հատակով կամ պատերով մալուխների անցկացումը արգելաված չէ: Հատակով անցկացման դեպքում պետք է պարտադիր խողովակներով կամ ճկախողովակով անցկացնել։ Մալուխները, պատերի վրայով անցկացնելիս, պետք է հստակ ուղղահայաց և հորիզոնական դիրք ունենան։ Առաստաղով անցկացնելիս, եթե ստվարաթղթե առաստաղ եք ունենալու, ապա պետք է այնպես իրականացնել աշխատանքները, որ մալուխները չխանգարեն առաստաղի մետաղյա կառուցվածքի ամրացմանը։ Բոլոր տարբերակներով անցկացնելիս արգելվում է խրձով մալուխների անցկացումը։ Բայց և այնպես, հատվածներ են լինում, որտեղով մալուխները հատ-հատ անցկացնելու համար տարածություն է պետք, որը չկա։

Ինչպե՞ս հասկանալ, ինչ տեսակի մալուխներ պետք է օգտագործել

Մալուխների, հաղորդալարերի տեսակները շատ են՝ ALARM -AsXSn - CCTV - FTP, UTP, SFTP - H05V-K - H07RN-F XTREM - HDMI - N2XН - NHXH - NYM - PPJ - RG, 3C2V, РК -SOLAR - YnKY -А, АС - ААБл - ААШв - АВБбШв -АВВГ - АКВВГ -Ак-АПВ - АПвВг - АППВ - АСБл - БПВЛ -ВБбШв - ВВГ -ВВП - ВП - ВПВ, ВПП - КВБбШв -КВВГ - КГ - КГВШ - КГНВ - КГНВ-М - КГЭ - КГЭШ - КНР -КОВВнг, КОГРВЭШ - КОПВ, КОПЭВ - КПВЛ -КПСРВМ -КСПП -КСША -КУГВШ - МКСБшП -

МКЭШв -НГШМ -НРШМ - ПАЛ - ПВ-3 -ПВВ -ПвВбБшв - ПвВ, АПвВ - ПВ��ТТ-1 - ПВС -ПГВА - ПНСВ -

ППВ - ППСРВМ -ПРППМ -ПСВВ -ПЭТ -РКГМ - РПШ -СБПу - СИП - ТППэП - ТРП -ШВВП - ШТЛп

Մենք դիտարկելու ենք մի քանի տարբերակ, մյուսներին չենք անդրադառնալու, որոնք տարբեր նշանակությունների համար են: Դիտարկվող օրինակները բավարար են կենցաղում էլ․մոնտաժ իրականացնելու համար։ Ներկայումս կենցաղային տեխնիկաների մեծ մասին հողանցման հպակ ապահովելը պարտադիր է, ուստի տան էլ․ վահանում հողանցման հաղորդալարը ապահովելուց հետո, բոլոր վարդակներին և սնուցման աղբյուրներին գնացող մալուխները պետք է ապահովվեն հողանցման լարով։ Երկուսը մեկում կա ШВВП-НГ  մալուխի տարբերակում՝ երկշերտ մեկուսացումով, բայց այն մեծ հզորությունների համար նախատեսած չէ, հաջորդը ПВС-НГ տարբերակն է՝ երկշերտ մեկուսացումով, ШВВП-НГ  - ПВС-НГ երկու տարբերակների դեպքում պղնձյա ջղերը բազմաջիղ հատիկներով են, իսկ հաջորդը ВВГ-НГ- LS մալուխն է, որը լինում է նաև միաջիղ հատույթներով։ ВВГ-НГ- LS մալուխի տարբերությունը ШВВП-НГ, ПВС-НГ –ից այն է, որ ВВГ-НГ- LS մալուխը նախատեսված է ավելի շատ կոշտ արտադրական տեղերոում արտաքին անցկացման համար: ВВГ-НГ(А)-LS - ը նախատեսված է հրդեհավտանգ և պայթունավտանգ տարածքների համար։

Երկուսը մեկում տարբերակի առավելությունը այն է, որ հողանցման ջիղը առկա է և հավելյալ աշխատանքի կարիք չի առաջանում։ Խոնավակայուն է, ավելի շատ է պաշտպանված մեխանիկական վնասվածքներից, եթե իհարկե անմիջապես կացինով հարված չեք հասցնում կամ ծակող միջոցներով չեք ծակում, կտրում։ Կարևոր հատկանիշներից է սակավածուխ լինելը կամ կրակ չտարածելը։  Տառերի հապավումները նկարագրում են, թե տվյալ մալուխն ինչ նյութերից է կազմված, վերջին մակնիշվող НГ-LS տառերը նշանակում են չայրվող կամ կրակ չտարածող,սակավածուխ։   Նշված տարբերակները որոշակի թանկ են, այդ իսկ պատճառով մեր երկրում լայն տարածում ունեն ППВ, ПУВГ, ПВ, ПР  տարբերակները։ Մեկ անգամ կամ երկու անգամ բազմաջիղ պղնձյա ջիղերով։ Այս տարբերակները ունեն միաշերտ պաշտպանություն, շինարարության ընթացքում շատ հեշտ կարող են վնասվել, և հոսանքի պաշտպանական սարքվածք կիրառելու դեպքում կարող են կեղծ անջատումներ գրանցվել։ Ամեն դեպքում, որ տեսակի էլ լինեն մոնտաժված մալուխները, հարակավոր է աշխատանքների ընթացքում հետևողական լինել, որպեսզի ոչ մի վարպետ, ոչ մի մալուխ չվնասի։ Հետագայում, կահույք տեղադրելիս ևս պետք է ուշադիր լինել։ Միաջիղ հատույթով մալուխների հոսանքի կորուստը միացման տեղերում ավելի քիչ է, քան բազմաջիղ մալուխներինը։ 

Ի՞նչ տեսակի ավտոմատ պաշտպանություններ պետք է նախատեսել, ի՞նչ կտրվածքի մալուխներ պետք է օգտագործվեն

Նախագծի առկայության դեպքում վերը նշված հարցերը չեն առաջանա, և բոլոր մանրամասները նշված կլինեն, այդ թվում՝ ավտոմատ պաշտպանություններն իրենց տեխնիկական պահանջներով։  Ինքնավար անջատիչները նախատեսված են պաշտպանելու ձեր կողմից մոնտաժված մալուխները։ Ինքնավար անջատիչները տեղակայվում են մալուխի հոսանքատարուղության չափով։ Մալուխների կտրվածքը որոշվում է ձեր կողմից սպառվելիք բեռի չափով։ Եթե որևէ հատվածում չգիտեք, թե որքան բեռ եք օգտագործելու, ապա նվազագույն թիվը, որ կարող եք հաշվի առնել, 700 Վատտն է։

Ինքնավար անջատիչները տեղակայվում են կա՛մ որպես որևէ խմբի մալուխների  պատասխանատու, կա՛մ առանձին սնվող սարքի մալուխի պատասխանատու։ Գլխավոր ինքնավար անջատողը պետք է էլ․ ցանցի հաշվիչի մոտ տեղակայված  ավտոմատ

անջատիչից Ամպերով և կիլոամպերով, դասով բարձր չլինի։  Ինքնավար անջատիչը ունի հ��մնական նշանակություն, այն է՝ պաշտպանել հաղորդալարերը, թույլ չտալ, որ դրանք շարքից դուրս գան, այնուհետև էլ․ տեխնիկան և էլ․ սարքավորումները: Ինքնավար անջատիչը ունի 3 հիմնական գործողություն՝ 1․ ծառայում է որպես հիմնական անջատիչ, 2․պաշտպանում է շղթան կամ մալուխը գերծանրաբեռնվածությունից, 3․պաշտպանում է շղթան կամ մալուխը կարճ միացումից։

Ավտոմատ անջատիչները ունեն դասեր, A, B, C, D, K, Z և այլն, կարճ ասած` ամեն դաս նախորդ դասից 3-ից 4 անգամ և ավելի մեկնարկային հոսանք կարող է անցկացնել իր միջով։

A, K, Z-ն օգտագործվում են տարբեր տեսակի սարքավորումներ և կիսահաղորդչային սխեմաները պաշտպանելու համար։

B դասը ցածր զգայնություն ունի՝ այն արձագանքում է գրեթե բոլոր կարճ միացումներին, այն իր միջով  անվանական հոսանքից 3-5 անգամ ավել հոսանք կարող է անցկացնել, կիրառվում է կենցաղում լուսավորության և սովորական սպառիչների համար։ C դասը տեղակայվում է հիմնականում էլ․տեխնիկաների համար և 5-10 անգամ ավել մեկնարկային  հոսանք կարող է անցկացնել իր միջով։ D  դասը արտադրական տարածքների համար է՝ հիմնականում հաստոցների, որոնց էլ․շարժիչների մեկնարկային հոսանքը 10-20 անգամ ավել է։  

B, C դասերը հիմնականում օգտագործվում են կենցաղում: Վերջերս կենցաղում օգտագործվում է միայն C դասը,  քանի որ B դասն ավելի զգայուն է և անգամ լամպն այրվելու ժամանակ անջատում է սնուցումից: Կեղծ անջատումներից խոսափելու համար հիմնականում տեղակայվում է C դասը: Եթե կոպիտ օրինակով  դիտարկենք, գլխացավ առաջացնող հարցերից ազատվելու համար տեղադրվում են C դասի ինքնավար անջատիչներ, ըստ այդմ B դասի ինքնավար անջատիչներ գտնելը շուկայում  դժվարանում է, քանի որ առաջարկը ձևավորված է  C դասի համար։

Միֆ է այն համոզմունքը, որ ինքնավար անջատիչը հնարավորինս մեծ Ամպերի պետք է տեղակայել, որպեսզի ճիշտ գործի: Որակյալ ապրանքների դեպքում ինքնավար անջատիչների վրա նշված մակնիշները համապատասխանում են իրականությանը։ Ինքնավար անջատիչները պետք է տեղակայել միայն ու միայն մալուխի հատույթով անցնող թույլատրելի բեռի մեծության Ամպերի չափով։

Եթե օգտագործվող բեռն ավելի փոքր է, քան կարող է անցնել մալուխի միջով, ապա տվյալ դեպքում կարելի է ինքնավար անջատիչի Ամպերը հաշվարկել ըստ բեռի մեծության։ Եթե բեռը մեծ է իսկ մալուխի կտրվածքը տվյալ բեռին չի հմապատասխանում՝ ապա անհրաժեշտ է փոխել տվյալ հաղորդալարը, տվյալ պարագայում չի՛ թույալտրվում ինքնավար անաջատիչի մեծությունը հաշվարկել ըստ բեռի մեծության, քանի դեռ մալուխը չի փոխարինվել ավելի մեծ կտրվածքի մալուխով։

Մալուխների ճիշտ ընտրությունից, բեռի համապատասխան հաշվարկից և ինքնավար անջատիչների  ճիշտ մեծությունից է կախված մալուխների կյանքի տևողությունը և հրդեհ առաջացնելու ռիսկերը նվազեցնելը։  Ավտոմատ անջատիչների մեծությունները ստանդարտ են, միաֆազերի դեպքում արտադրվում են հետևյալ մեծությունները՝ 1, 2, 3, 4, 6,  10, 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63, 80 Ամպեր։

Ինքնավար անջատիչները ունեն իրենց գործելու ժամանակացույցը՝ կարճ միացման ժամանակ այն միլիվայրկյաններ է տևում, իսկ բեռը գերազանցելու ժամանակ ինքնավար անջատիչը իր միջով կարող է 1,13-ից  մինչև 1,45 անգամ ավելի հոսանք անցկացնել և ապա նոր անջատել: Ինքնավար անջատիչի Ապերը հաշվելիս՝ հարկավոր է հաշվի առնել այդ փաստը։   Եթե գործ ունենք այնպիսի էլ․ տեխնիկայի հետ,­­­­­­­­­­ որը միացման ժամանակ մեկնարկային հոսանքից մի քանի անգամ ավելի  հոսանք է վերցնում ցանցից կամ մեծ բեռ է սպառում, ապա այդ տեխնիկան սնող գիծը էլ․վահանից առանձին է տարվում դեպի սնուցման կետ: Այդ դեպքում տեղակայվում են նաև առանձին ինքնավար անջատիչ և պաշտպանության սարքվածքներ։

Պաշտպանության սարքվածքներից են դիֆերենցիալ անջատիչը (ДИФ), պաշտպանության անջատման սարքվածքը (УЗО): Վերջիններս տեղակայվում են չհոսանքահարվելու համար՝ հոսանքի արտահոսք զգալու դեպքում սարքերը ավտոմատ անջատում են տվյալ սնուցման կետերը։ Գոյություն ունեն նաև լարման տատանման սարքեր, որոնք գործում են որոշակի միջակայքով, օրինակ 202-ից 245 Վ, այսինքն այս տիրույթից դուրս սարքը անջատելու է ձեր բնակարանի սնուցումը։ Այն պաշտպանում է ձեր սարքավորումները խափանվելուց։

Կա նաև գերլարումներից պաշտպանություն։ Ինչպես նաև կա հոսանքի մալուխներից առաջացող հրդեհից պաշտպանություն, որը ունի մեկ թերություն՝ ածուխով աշխատող սարքերից կեղծ անջատումներ են լինում։ Պաշտպանության տեսակները շատ են՝ եռաֆազ ցանցի դեպքում կարելի է տեղակայել ֆազային  պաշտպանության ռելե և այլն։

Մալուխի կտրվածքը հաշվելու համար կան բանաձևեր: Որպեսզի բանաձևերի մեջ շատ չընկղմվեք՝ կան պատրաստի օնլայն ծրագրեր,  որտեղ հնարավոր է հստակ հաշվարկել մալուխի կտրվածքը, բայց պետք է նշեք մի շարք տվյալներ։

Սովորական վարդակներից կարելի է միացնել մինչև 1300, 2200, 3500 Վատտ բեռ կամ 6, 10, 16 Ամպեր, որի համար անցկացվող մալուխի հատույթը չի կարող փոքր լինել 2․5 մմ քառակուսուց։ Վարդակների վրա գրված է, թե ինչ հոսանքատարողություն ունեն, որից ավելի բեռ միացնելու դեպքում սնող մալուխը կդիմանա այնքան, քանի դեռ իր բեռը չի գերազանցվել, բայց վարդակները կհալվեն կամ կսկսեն այրվել։

Վարդակների հոսանքատարությունը գերազանցող տեխնիկաների սնուցումը միացվում է ուղիղ միցմամբ, այսինքն վարդակ չի տեղադրվում։ Խոշոր ��պառում ունեցող տեխնիկաների նախատեսելու դեպքում պետք է կՎտ*ժ ծախսը հստակ նշել, որպեսզի մալուխների մեծությունը և ինքնավար անջատիչի մեծությունը ճշգրիտ հաշվարկվի։

Տան մեջ օգտագործվող մալուխի կտրվածքներն են՝ 2x10 կամ 2x6 մմ քառակուսի: Խոսքը հիմնական հաշվիչից բնակարանը սնող գծի մեծության մասին է՝ պղնձյա մալուխի դեպքում, ալյումինի պարագայում հատույթը մեծանում է։

Բնակարանում գեյզեր կամ ինդուկցիոն վառարան տեղակայելու դեպքում, եթե ծախսը 6 կՎտ*ժ-ից բարձր է՝ մինչև 10 կՎտ*ժ, ապա մալուխի հատույթը լինելու է 6 մմ քառակուսի։ Տվյալ դեպքում  ավտոմատ անջատիչի Ամպերը հաշվարկվելու է ըստ բեռի մեծության՝ Օհմի օրենքներով՝ հետևյալ I = P/U, I  = U/ R, I =  , R= (r*L)/S բանաձևերի միջոցով։

Օրինակ, ունենք 7000 Վատտ բեռ, 7000 Վատտը  / 220 Վոլտ լարման = 31․81 Ամպերի` համապատասխան անջատիչը 32 Ամպերն է։

Հարկ եմ համարում նշել, որ եթե օրինակ 9000 Վատտ բեռի և 220 Վոլտ լարման պայմաններում ստանանք 9000  Վտ / 220 Վ = 40.9 Ամպեր, ապա այս պարագայում չենք կարող տեղադրել 40 Ամպեր ավտոմատ անջատիչ, տեղադրվելու է 50 Ամպեր, որի դեպքում մալուխի կտրվածքը պետք է բավարարի ինքնավար անջատիչի մեծությանը։

7000 Վատտ բեռի և 220 Վոլտ լարման դեպքում կօգտագործենք 6 մմ քառակուսի կտրվածքի մալուխ, քանի որ 7000 Վատտի դեպքում 4մմ կտրվածքով մալուխը աշխատելու է համարյա 100 % -ով, որը բերելու է մալուխի տաքացմանը և շարքից դուրս բերմանը։ Այս ամենից հետո հաճախակի վթարներ են գրանցվելու։

Բաժանարար գծերը անցկացվելու են 3x4 կտրվածքի մալուխի միջոցով, դրանից հետո վարդակներին՝ 3x2.5, անջատիչներին՝ 2x1.5 կամ 3x1.5 կտրվածքի մալուխներով: Առանձին սնվող գծերը, եթե դրանց բեռները 4 կՎտ-ը չեն գերազանցում, 10-12 մետրից ավելի հեռու չեն էլ․ վահանից և մեկնարկային հոսանքը չի գերազանցում 3 անգամը, անցկացվելու են 3x2.5 կտրվածքի պղնձյա մալուխով։

Տարբեր էլ․ տեխնիկաներ տարբեր պահանջներ ունեն հաղորդալարի կտրվածքի և ջիղերի քանակի վերաբերյալ, այնպես որ չզարմանաք 5x1.5 կամ  7x1.5, 4x1.5, 5x2.5  պահանջներ կարդալիս։

Խորհուրդ է տրվում ջահերին անցկացնել 2 աստիճան միացման հնարավորություն, ցանկալի է նաև ապահովել  հողանցման մալուխը, կստացվի, որ ջահի մալուխը անցկացվելու է 4x1.5 կտրվածքի մալուխով։

Տարբեր հնարավոր դեպքերի համար, հետագայում բնակարանը սմարթ դարձնելու կամ որոշակի խելացի լուծումներից օգտվելու համար, կարող եք էլ․ վահանից առանձին մալուխներ ապահովել։ Ձեր հարմարավետության համար կարող եք կաթսայի, սառնարանի սնուցումը առանձին ապահովել, որպեսզի տանից բացակայելու դեպքում կարողանաք կառավարել առանձին սարքերի միջոցով։

Խորհուրդ է տրվում ջրաչափերի մոտ սնուցման համար մալուխներ թողնել, որ կարիքի դեպքում էլեկտրական փական տեղադրեք, որը կարող է ջրի արտահոսքի դեպքում ավտոմատ անջատել ջուրը։

Ֆանկոլները և օդորակիչները ևս պետք է առանձին սնուցել, որպեսզի հարկ եղած դեպքում մինչև տուն հասնելը դրսից կարգավորեք։ Հարկավոր է էլ. վահանը մոտ 35%-ով ավելի մեծ նախատեսել, որ հետագայում առանձին սմարթ կառավարման համակարգ հնարավոր լինի ավելացնել կամ բարդություն չլինի, եթե որևէ պաշտպանության տեսակ ուզենաք ավելացնել։

Ինչքան շատ լինի էլ․ վահանից բաշխվածությունը, հետագայում ավելի հեշտ է լինելու ցանկացած խնդիր լուծել։

[zeynelectric]

Որքա՞ն վարդակ և անջատիչ պետք է տեղադրել, որպեսզի բավարար լինի կենցաղը վարելու համար

Էլեկտրամատակարարման նախագիծը պետք է նախագծել գազի,  ջեռուցման համակարգի, սանտեխնիկայի , ստվարաթղթե առաստաղի կամ այլ տեսակի առաստաղների, էլ․ տեխնիկայի և կահույքի դասավորվածությունն ու բոլոր այլ հարմարությունները նախատեսելուց հետո։

Վերանորոգումը սկսելուց առաջ հարց է առաջանում՝ ի՞նչ դասավորություն պետք է ունենան վարդակներն ու անջատիչները, ո՞ր հանգամանքին է պետք ուշադրություն դարձնել, որքա՞ն  պետք է լինի դրանց քանակը, որպեսզի բավարարի և հետագայում անհարմարությունների պատճառ չդառնա։

Տան կամ բնակարանի ամենաշատ վարդակ պահանջող տեղը խոհանոցն է, որպեսզի վարդակները և անջատիչները տեղակայվեն ճիշտ իրենց տեղը և ո՛չ պակաս լինեն, ո՛չ ավելի, հարկավոր է հստակ պատկերացնել, ինչպես նաև, նախօրոք չափագրել կահույքի չափերը։ Մինչ կահույքի դասավորությունը որոշելը և չափագրելը պետք է հաշվի առնել, թե ինչ էլեկտրական տեխնիկա ունեք կամ ձեռք եք բերելու ապագայում, որոնց համար անհրաժեշտ է սնուցման տեղ նախատեսել։

Խոհանոցում պետք է վարդակներ նախատեսել հիմնականում օգտագործվող հետևյալ սարքերի համար՝ սառնարան, միկրովառարան, ջեռոց, էլեկտրական թեյնիկ, օդատար, սալօջախ, ինդուկցիոն վառարան, ինդուկցիոն սալօջախ (ինդուկցիոն սալօջախ և վառարան ընտրելու դեպքում պետք է հաշվի առնել, որ հզորությունները սկսում են 4․5 կՎտ-ից և այդ ժամանակ տեխնիկան նախօրոք պետք է ընտրված լինի, մալուխը համապատասխան կտրվածքի  լինի, ավտոմատ անջատիչը՝ համապատասխան Ամպերի), գազի անվտանգության սարք, սպասք լվացող մեքենա, լվացքի մեքենա, ջեռուցման կաթսա, ջրի արտահոսքի դեպքում ջուրը ավտոմատ փակող փական։

Ոչ հիմնական, օժանդակ սարքերն են՝ մսաղաց, հյութաքամիչ, բլենդեր, հարիչ, տոստեր, սուրճ եփող սարք, սննդային թափոնների աղաց, որոնց համար ևս պետք է տեղ հատկացնել և վարդակներ նախատեսել։ Քանի որ կենցաղային հոգսերը թեթևացնող տեխնիկաները շատ-շատ են, հնարավոր է, որ մի շարք սարքեր նշված չլինեն, այդ իսկ պատճառով ձեր հարմարությունները որոշելիս պետք է մանրակրկիտ հաշվի առնեք բոլոր հնարավոր զարգացող դեպքերը և պատրաստ լինեք դրանց։ 

Խոհանոցի կահույքը դասավորելիս, սարքերի տեղը ընտրելուց հաշվի առեք, որ վարդակները չպետք է մոտ լինեն գազի փականին առնվազն  50 սմ, հեռու լինեն ջրի փականներից։ Լվացքի մեքենայի, սպասք լվացող մեքենայի, սառնարանի, ջեռոցի, միկրովառարանի, ընդհանրապես խոշոր էլեկտրական սարքերի վարդակների դիրքը պետք է հասանելի լինի ցանկացած ժամանակ անջատման համար։

Վարդակի, անջատիչի տեղադիրքը չպետք է խոչընդոտի կահույքի տեղակայման հարցում։ Ընդհանրապես, վարդակները նախատեսեք հողանցման հպակներով։

Եթե բնակարանում բացակայում է հողանցման հաղորդալարը, ապա պետք է իրականացնել հողանցման ապահովումը։ Ցանկալի է, որ բոլոր տեղակայված սաքավորումների սնուցումները լինեն առանձին, ունենան  իրենց ավտոմատ անջատիչները և պաշտպանիչ սարքվածքները։

Ինչպիսի՞ն պետք է լինի խոհանոցի լուսավորվածությունը

Լույսի ճիշտ ընտրությունը  և բաշխումը հարմարավետության ամենակարևոր կետերից մեկն է։ Ոչ ճիշտ ընտրված լուսավորվածությունից անգամ կարող են գլխացավ և հոգնածություն առաջանալ։ Նախագծման փուլում պետք է նշել վերանորոգման և կահավորման բոլոր մանրուքները, պատերի, առաստաղի և կահույքի գունային գամման,  որպեսզի ճշգրիտ հաշվարկ իրականացվի, թե ձեզ որքան լույս է հարավոր։

Խոհանոցն այն վայրն է, որտեղ ամեն ինչ պետք է լինի հստակ նախատեսած, խոհանոցի լուսավորությունը պետք է լինի բավականաչափ, մնացած բոլոր տեղերից ավելի ուժգին։ Լուսավորության աստիճանը չափվում է լյուքսով և լյումեններով (1 լյուքսը դա այն լուսավորվածությունն է, որի դեպքում 1 քառակուսի մետր մակերեսով մակերևույթի վրա ընկնում է 1 լյումեն լուսային հոսք՝ 1լք = 1լմ/մ2), իսկ տարբեր վայրերի լուսավորության չափորոշիչները սահմանվում են «ԱՐՀԵՍՏԱԿԱՆ ԵՎ ԲՆԱԿԱՆ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒՄ» նորմերով։

Լուսավորության պահանջվող մեծությունը խոհանոցում նվազագույնը 150 լյուքս է։ Իսկ արտադրության մեջ խոհարարների աշխատատեղերի լուսավորության համար՝ 300-ից 400 լյուքս:  

Լույսի գունային ջերմաստիճանի մեծությունը որոշվում է Կելվինով (Կ): Մարդն իրեն ավելի հարմարավետ է զգում 2700-3200 Կ գունային ջերմաստիճանի լուսավորության  ժամանակ (մինչև 2700 Կ համարվում է տաք լույս, 4000 Կ՝ նեյտրալ լույսն է, 6500 Կ  և ավելի՝  սպիտակ կամ սառը լույսն է):

Խոհանոցի լուսավորությունը պետք է լինի հստակ, եթե անգամ բազմաշերտ լուսավորություն ունեք, այն չպետք է լինի դեկորատիվ, եթե խոհանոցում տրված լուծումը բավարար լուսատվություն չունի, ապա այն ավելորդ բեռ է դառնալու։  

Որքա՞ն վարդակ է պետք տեղակայել հյուրասենյակում, ինչպիսի՞ն պետք է լինի հյուրասենյակի  լուսավորվածությունը

Հյուրասենյակը տան կարևոր հատվածներից մեկն է, որտեղ ևս պահանջվում է մանրակրկիտ նախագծում։

Հիմնականում, հյուրասենյակում են տեղակայվում տան բոլոր տեսակի հանգստի հարմարությունները: Այստեղ վարդակներ պետք է նախատեսել հեռուստացույցի, TV թվային սարքի, wi-fi-ի, cd player-ի, երաժշտական կենտրոնի, կինոթատրոնի, խաղային սարքերի, տարբեր տեսակի դեկորատիվ տարրերի, էլեկտրական բուխարու, կահույքի մեջ դեկորատիվ լույսի, օդորակիչի սնուցման համար։ Օդորակիչի, կինոթատրոնի, ակուստիկայի, ֆոնային երաժշտություն ունենալու համար՝ ճիշտ տեղակայելու, հաշվարկների համար պետք է խորհրդակցել մասնագետների հետ։ 

Հեռուստացույցի համար նախատեսված վարդակներից բացի, եթե տեսանկարահանման սարքերի կրիչներ պետք է տեղակայվեն հեռուստացույցի տակդիրի մեջ, ապա անհրաժեշտ է նախատեսել հավելյալ վարդակներ, բացի դա, պետք է նախատեսել հավելյալ ուղիներ, որպեսզի հեռուստացույցը տեղափոխելիս արտաքին ոչ մի մալուխ չտեղափոխեք։

Հյուրասենյակում լուսավորությունը կարող է լինել բազմաշերտ, ինչպես նաև կարող է լուսավորվել հատվածային (ճաշասեղան, վարագույրներ, կոլեկցիոն կահույք, գրադարան, կինոթատրոնի համար լուսավորություն) և ամբողջական տարբերակներով: Հանգիստ լուսավորության և տարբեր ֆոներ ստանալու նպատակով կարելի է օգտագործել լեդ ժապավեն տարբերակը։ Տրեկային (ռելսային) լույսերը կարելի է օգտագործել որոշակի դեկորատիվ լուսավորության համար, այդ տեսակի լույսերով ամբողջական լուսավորություն ստանալը ծախսատար է։

Հյուրասենյակների համար պահանջվող լուսավորության մեծությունը 150 լյուքս է։

Որքա՞ն վարդակ է պետք տեղակայել ննջասենյակներում, ինչպիսի՞ն պետք է լինի ննջասենյակի  լուսավորվածությունը

Ննջասենյակի պահանջները շատ մեծ չեն, եթե չեք նախատեսում, որ ննջարանը ծառայի որպես աշխատասենյակ կամ դասապատրաստման տեղ: Վարդակների տեղադիրքը որոշվում է ըստ կահույքի դասավորվածության։

Ննջարանում լույսի բազմազանության կարիք չկա: Ուժգին լույսի պարագայում ննջարանի նշանակությունը կորում է։

Հիմնական լույսը պետք է լինի միջինից թույլ, իսկ գրասեղանի, աշխատասեղանի, մեծ գզրոցի լուսավորությունը ճիշտ է նախատեսել լոկալ։  

Սանհանգույցի պարագայում պետք է հասկանալ, թե ի՞նչ էլեկտրական սարքեր ունեք, որոնք օգտագործում եք ձեր հիգիենայով զբաղվելու ժամանակ կամ հետո։ Լուսատուները պետք է լինեն հերմետիկ, լուսավորությունը միջին ուժգնության: Հայելու լուսավորությունը լոկալ իրականացնելն ավելի հարմար է։

Լվացքատանը, արդուկի սենյակում, չորանոցում հիմնական վարդակներից բացի կարելի է վարդակներ նախատեսել նաև լիցքավորիչ սարքերի համար։ Լուսավորությունը պետք է լինի 400 լյուքս։

Առանձին պահարանային հատվածներում պետք է վարդակ նախատեսել արդուկի, վարսահարդարման սարքի համար, իսկ հայելու համար՝ նախատեսել լոկալ լույս։

[zeynelectric]

Ինչպե՞ս պարզել, որ ձեզանից «հոսանք չեն գողանում»

Միշտ ակտուալ է այն հարցը` արդյո՞ք մենք վճարում ենք այնքան, որքան մեր էլեկտրաէներգիայի ծախսն է, ինչպե՞ս կարելի է հաշվարկել և պարզել՝ իրական են թվերը, թե ոչ։

Նախ բոլոր թվերը արտացոլվում են ձեր հաշվիչի վրա և դրանք ցանկացած պահի կարելի է ստուգել: Ստուգելուց հետո, եթե կասկածներ ունեք, կարող եք կատարել հետևյալ հաշվարկները՝ ձեր տան ցանկացած սարք ունի որոշակի հզորություն (Վատտ), որոնց գումարային մեծությունը կարելի է հաշվել, թե օրական քանի ժամ եք օգտագործում և ամսական քանի ժամ եք օգտագործում, որից հետո բազմապատկել կիլովատ արժեքի, կստանաք ձեր էլեկտրաէներգիայի ամսական ծախսի դրամական մեծությունը։ Կիլովատ արժեքները ներքևի աղյուսակում։

Քանի որ դիմացը ձմեռ է, սպառողների մեծ մասը մոտ 25000 դրամի հոսանք է ծախսելու։

201-400 կՎտ*ժ սպառողների համար ցերեկային սակագինը  48.48 է, գիշերայինը` 38.48 դրամ։

400 կՎտ*ժ-ից ավել էլեկտրաէներգիա սպառողների համար ցերեկայինը 53.48  դրամ է, գիշերայինը`43.48։

Ունենալով բոլոր սարքերի տվյալները դուք կարող եք լիակատար հաշվարկել ձեր հոսանքի ամսական ծախսը։ Ձեր սարքավորումների հոսանքի ծախսի մեծությունը կարող եք պարզել նաև հաշվիչի միջոցով՝ անջատեք տան բոլոր սարքերը, միացրեք միայն տվյալ սարքը, ստուգեք հաշվիչի  P դաշտի ցուցմունքը, գրանցեք հաշվիչի վրայի մյուս տվյալները: Միացրած պահեք տվյալ սարքը առնվազն 2 ժամ, տեսեք ձեր գրանցած թվերը որքանով փոխվեցին և հաշվեք տարբերույթունը: Այդպիսով կարողանում եք ստուգել թե՛ հաշվիչի ճշտությունը, թե՛ սարքի ծախսատարությունը։ Ամսական ծախսը կարելի է հաշվել նաև մի քանի օր ստուգելով հաշվիչի ցուցմունքները, ապա միջին օրական ծախսը բազմապատկելով ամսվա օրերի թվով։ Եթե կասկած ունեք, որ ձեզանից հոսանք են գողանում, ապա տնից անջատե՛ք տունը սնուցող գլխավոր ավտոմատ անջատիչը, ստուգեք հաշվիչի P դաշտում տվյալները զրո են, թե ոչ: Այս գործողությունը կրկնել օրը մի քանի անգամ՝ վերջնական համոզվելու համար։  

Եվ վերջում, մի քանի պարզ լուծում՝ ինչպես խնայել էլեկտրաէներգիան։

Էլեկտրաէներգիան խնայելու համար առաջին պայմանը էլեկտրատեխնիկան գնելիս ուշադրություն դարձնել, որպեսզի այն համապատասխանի խնայող դասերին։

Երկրորդ պայմանը` ձեր հարմարավետությունը ստեղծելուց պետք է հաշվի առնեք, որպեսզի բավականին քիչ լուսատուներով ու քիչ ծախս ունեցող լամպերով մաքսիմալ լուսավոր սենյակներ կամ տարածքներ ստանաք. նման լուծումները բազմաթիվ են, որոնցից մեկը սենյակները ոչ մուգ գույներով ներկելն է։

Երրորդ պայմանը այն է, որ պետք է հետևողական լինեք, որպեսզի ձեր միջավայրում տարբեր սարքեր և լուսավորության աղբյուրներ անտեղի միացված չլինեն, քանի որ տանը Էներգիայի կորստի (մինչև 8 տոկոս) ամենատարածված պատճառներից մեկը ֆանտոմային էներգիան է: Դա տեղի է ունենում, երբ էլեկտրատեխնիկան միացված է, բայց աշխատանքի մեջ չէ: Հավելյալ պե��ք է կարողանաք ստանալ ջերմամեկուսիչ սեյնակներ, որպեսզի քիչ էլեկտրաէներգիայի ծախսով ավելի շատ տաքություն ապահովեք։

[zeynelectric]

Ֆոտովոլտային համակարգեր Այլընտրա՞նք, թե խնայողություն

Մարդկանց մոտ սխալ կարծիք է ձևավորված, որ ֆոտովոլտային համակարգը լիովին անկախացնում է սեփականատիրոջը էլ․ ցանցից: Սակայն այս համակարգերը համարվում են խնայող, այլ ոչ այլընտրանքային։ Պատճառն այն է, որ համակարգերը էներգիա արտադրում են արևի ուղիղ ճառագայթների և ցրված լույսի հաշվին և չեն գործում գիշերային ժամերին։ Ինչպես նաև, համակարգերի արտադրողականությունը փոխվում է եղանակային գործոնից կախված։

Սխալ տպավորություն է, որ տեղադրելով արևային համակարգ հոսանք ստանալու նպատակով, այլևս չեք տեսնի ձեր տարածքային տեսուչին (հոսանքի հաշվիչի ցուցմունք գրողին): Հիմնականում տեղադրվող համակարգերը ներցանցային են, ինչը նշանակում է, որ հաշվիչի ցուցմունք գրողի (տեսուչի) հետ որոշակի առնչություն ունենալու եք, քանի որ համակարգ տեղադրելուց հետո ձեր դիմումի համաձայն ցանցը փոխարինում է ձեր հաշվիչը դարձափոխիչային հաշվիչով (reverse—ով): Այդ ժամանակ ցանցի ներկայացուցիչը ձեր հաշվիչի տվյալները գրանցում է ինչպես միշտ, որից հետո ձեզ մանրամասն ակտի տեսքով ծանուցում է գալիս։

Տպավորություն կա, որ տեղադրելով համակարգ կարելի է ջեռուցում իրականացնել։ Համակարգերը թանկ են և ծառայում են որպես խնայող համակարգ, ջեռուցման պարագայում դուք ստիպված տեղադրելու եք մեծ հզորության կայան, որը բավարարելու է ձեր ձմեռվա պահանջներին, բայց մնացած եղանակներին պարապուրդի է մատնվելու, որը ձեռնտու չէ և երկարացնում է համակարգի հետգնումը։ Որպեսզի հետգնումը նախատեսվածից երկար չլինի, հաշվարկները պետք է արվեն ամբողջ տարվա կտրվածքով, անգամ եթե նախատեսել եք ձմեռը ջեռուցումը իրականացնել էլեկտրաէներգիայով պետք է այդ ամնեի հաշվարկը արվի հստակ, որպեսզի տեղադրած համակարգը 90-ից 100% -ի սահմաններում փակի ձեր տարվա կտրվածքով ծախսը։ Այս մոտեցումով հաշվարկը թույլ կտա ձեզ ձմռան ամիսներին օգտվել էլեկտրաէներգիայից որի դիմաց վճարելու եք, բայց տարվա կտրվածքով արևային համակարգը ձեզ արտադրելու է այնքան էլեկտրաէներգիա, որը ձեր ծախսը հավասարացնելու է համայրա թե զրոյի։

Համակարգերը ըստ տարբեր աշխարհագրական դիրքերի ստացված ճառագայթումից ունեն իրենց արդյունավետությունը։ ՀՀ ում՝ հատկապես Երևանի ճառագայթման պայմաններում, համաշխարհային արևային վահանակներ արտադրող ընկերությունների 1 կՎտ*ժ պիկային ժամում արտադրող դրվածքային հզորությամբ համակարգերը տարեկան արտադրում են 1500 - 1550կՎտ*ժ էլեկտրաներգիա՝ ± 5%։

Ըստ միացման ձևի տարբերում են ֆոտովոլտային համակարգերի 3 տեսակ․

1․ներցանցային (On grid),

2. ներցանցային և կուտակման հնարավորությամբ (hybrid),

3. ցանցից անկախ (off grid)։

Hybrid—հիբրիդ տարբերակը շատ լավ միջոց է էլեկտրաէներգիայի բացակայության կամ վթարների դեպքում։ Այն թույլ է տալիս կիրառել մարտկոցներում կուտակված պահուստային էներգիան: Հիբրիդ տարբերակը ձեզ չի անկախացնում ցանցից, այլ ունի երկու հնարավորություն՝ ցանցի հետ զուգահեռ և ցանցից անկախ։ Համակարգը մոտ կրկնակի թանկ է ներցանցային համակարգից: Հաշվի առնելով, որ մարտկոցները ժամանակ առ ժամանակ պատշաճ լիցքավորում և լիցքաթափում են պահանջում, շատ երկար ժամանակ այն չօգտագործելով հանգիստ կար��ղ եք շարքից հանել։ Մարտկոցների օգտագործման ժամանակը սահմանափակ է, մի քանի տարի (5-7 տարի) հետո ստիպված եք լինելու նորը գնել: Հիբրիդը, ինչպես նշված է վերևում, անկախություն չի ապահովում, բոլոր այն կարծիքները, թե համակարգը ցանցից եկող տատանումներից պաշտպանվելու միջոց է, միֆ են, քանի որ փոխակերպիչները (inverter), որպես այդպիսին, ցանցային լարում չեն կարգավորում։ Սարքերը չափում են ցանցից եկող հոսանքի բոլոր տվյալները և արևային վահանակներից եկող հաստատուն հոսանքը փոխարկելով դարձնում են փոփոխական հոսանք, որն ունի նույն տվյալները, ինչ ցանցի հոսանքը։

Հիբրիդի պատկերավոր գծագիր

Ցանցից անկախ (off grid) տարբերակը մարտկոցներով տարբերակն է, որը էժան հաճույք չէ և խորհուրդ է տրվում կիրառել միայն այն տարածքներում, որտեղ ցանցը բացակայում է կամ շատ հեռու է, օրինակ՝ բարձրադիր վայրերում, եթե իհարկե օգտագործվող բեռը շատ չէ, և եղանակային պայմանները բարենպաստ են։ Այս պարագայում արդյունավետությունը կապված է միայն եղանակի հետ, հնարավոր է մի քանի օր, անգամ ամբողջ ամիս բարենպաստ եղանակ չլինի և արևային ֆոտվոլտային վահանակները չհասցնեն լիցքավորել մարտկոցները։ Այդ ժամանակ դուք չեք կարող օգտվել ձեր իսկ նշած բեռով, այնպես, ինչպես կօգտվեիք արևային եղանակին։ Համակարգերի արտադրողականությունը՝ կախված տարվա եղանակներից, փոխվում է։ Դա պայմանավորված է նրանով, թե արևի դիրքը Երկիր մոլորակի հետ ինչ անկյուն է կազմում։ Մարտկոցները ունեն պահպանման մի շարք առանձնահատկություններ, որոնց մի մասը վերևի տարբերակում նշված է:

Այս բոլոր տարբերակներից լավագույնը Ներցանցային (On grid) տարբերակն է, որը գործում է ցանցի հետ միաժամանակ: Տեղակայելով արևային համակարգ՝ ֆոտովոլտային վահանակների միջոցով արտադրվող էներգիան փոխանցվում է փոխակերպիչին, որը հաստատուն հոսանքը դարձնում է փոփոխական հոսանք և այդ ժամանակ դուք օգտվում եք արևի տված բարիքներից։ Այն կարող է միանալ ինչպես միաֆազ հոսանքի աղբյուրին՝ 220 Վ(0.22կվ ), այնպես էլ՝ եռաֆազ սնուցմանը՝ 380Վ (0.4 կվ )։ Փոխակերպիչները (inverter), որպես այդպիսին, տարբեր են լինում թե՛ որակապես, թե՛ աշխատանքնային ժամերով։ Դրանով է պայմանավորված այդ սարքերի երկարակեցությունը և ՕԳԳ-ն։ Ներցանցային համակարգի դեպքում, երբ միացված բեռը գերազանցում է արևային համակարգի արտադրած հզորությունը, հավելյալ բեռն իր վրա ավտոմատ վերցնում է էլ․ցանցը, իսկ ավել արտադրված էներգիայի պարագայում՝ չօգտագործված էներգիան գնում է ցանցին և կուտակվում։ Գործող օրենքով կուտակված էներգիան կարող եք օգտագործել մինչ տարվա վերջ՝ դեկտեմբերի 31-ը։ Տարվա ավարտին կատարվում է վերջնահաշվարկ, որով հաշվարկվում է ցանցի տված էներգիան տվյալները թե գիշերային թե ցերեկային, (առավոտյան 07:00-ից երեկոյան 23։00 ցերեկային ժամ է համարվում): Եթե արևային կայանի արտադրած էներգիան այդ տարվա ընթացքում որոշակի կուտակվել է ցանցում ապա ձեզ են վերադարձնում ցերեկային այն ժամերի համար որի համար դուք վճարել եք, դրանից հետո եթե կուտակած էլեկտրաէներգիա է մնում ձեզ են վերադարձնում ձեր գիշերային ժամերի դիմաց վճարած գումարները, բոլոր այս հաշվարկները կատարելուց հետո եթե կուտակված էլեկտրաէներգիա է մնում ցանցում ապա ավտոմատ վաճառվում է ցանցին՝ գործող սակագնի 50%-ով։

Միշտ հնչող հարցեր

Տարածված կարծիք կա, որ արևային համակարգերը տեղադրվում են քառակուսի մետրով։

- Արևային ֆոտովոլտային համակարգերը չեն տեղադրվում ըստ քառակուսի մետրի, այլ տեղադրվում են տարվա կտրվածքով էլեկտրաէներգիայի միջին ծախսի մեծությամբ կամ սպասվելիք ծախսի մեծությամբ՝ կատարելով մասնագիտական հաշվարկ, չափագրելով ձեր հողային կամ տանիքային տարածքը, որտեղ հնարվոր է տեղակայել արևային ֆոտովոլտային կայանը։

Տարածված տպավորություններից է, որ համակարգերը անկախություն են ապահովում։

- Համակարգերը անկախ իրենց տեղադրման տարբերակից ( ներցանցային, հիբրիդ, ցանցից անկախ) կախվածություն ունեն արևից, եղանակային պայմաններից։ Հիմնականում համակարգերը տեղադրվում են ներցանցային տարբերակով, որի հետ մարտկոցներ չեն տեղակայվում, ի՞նչու, որովհետև մարտկոցներով տարբերակը մոտ 35-40% ինքնարժեքով ավել է ներցանցային տարբերակից։ Կարևոր հանգամանք՝ մի քանի տարի հետո մարտկոցները կարիք է լինելու փոխարինելու։

Որոշակի անհանգստություն կա առ այն, որ տարվա տարբեր եղանակների, ինչպես նաև մարախլապատ, ամպամած, անձրևոտ եղանակին համակարգը արտադրություն չի ապահովի։

-Տարվա տարբեր եղանակներին համակարգը ունի իր արտադրության աստիճանը, վատ եղանակին արտադրում է այնքան, որքան կարողանում է ընկալել ցրված լույսը։ Տարբեր վայրեր ունեն արևի ճառագայթման տարբեր ցուցանիշներ և տարբեր որակային վահանակներ ըստ այդ ցուցանիշների արտադրելու են այնքան էներգիա, որքան ի սկզբանե նշված է եղել, վերը նշված բոլոր խոչընդոտները հաշվի առնելով։ Օրինակ, եթե նշված է, որ 1 կվտ*ժ դրվածքային հզորությամբ կայանը արտադրելու է 1550 կվտ*ժ էլեկտրաէներգիա, ուրեմն այդ թիվը 95-ից 100% ճշտությամբ կարտադրվի։

Հիմնական հնչող հարցերից մեկն այն է, թե արդյո՞ք տվյալ համակարգը կբավարարի մեծ սարքավորումներ աշխատացնելու համար։

- Համակարգերը տեղադրվում են բացառապես ձեր ամսական կամ տարեկան ծախսը խնայելու հաշվարկով, որը կարող է հասնել մինչև 100%-ի, անկախ այն հանգամանքից, թե որ պահին ինչ հզորությամբ սարք եք օգտագործում։ Եթե համակարգի տված էներգիան չի բավարարում, ապա ներցանցային համակարգի դեպքում պակասորդը ավտոմատ վերցվում է ցանցից, իսկ մարտկոցներով տարբերակի դեպքում, այդ հնարավորությունը սահմանափակվում է մարտկոցում եղած պաշարի սահմաններում։

Համակարգերի դերը և նպատակը.

Ծախսերի կրճատում

Խնայողություն տարվա կտրվածքով մինչև 80-ից 100 %-ով

Վնասակար նյութերի արտանետման կրճատումը դեպի մթնոլորտ:

Թանկացոումները չեն կարող ձեզ լուրջ անհանգստություն պատճառել։

Համակարգերը արդյունավետ ներդրում կարող են լինել բիզնեսի մեջ։ Եթե խոսենք տնտեսագիտական լեզվով՝ Արևը բարիք է մարդկության համար, իսկ այդ բարիքի ներու��ը մեր երկրում՝ ՀՀ-ում ավելի քան արդյունավետ է։

Եղեք իրազեկված, օգտվեք արևի բարիքներից։

© Zeyn Electric

#zeynelectric

[zeynelectric]

Բացահայտիր քո ունակությունները` էլեկտրականության ոլորտում

Հաճախ է պատահում, երբ տարբեր պատճառներով բնակարանի կամ որևէ շինության մեջ հոսանքի սնուցումը տեղ չի հասնում։ Հարց է առաջանում՝ ի՞նչ կարող է անել լեզուների մասնագետը, ծրագրավորողը կամ ընդհանրապես մասնագիտությամբ էլեկտրականությունից հեռու մարդը։ Իրականում, տվյալ մարդիկ բազմաթիվ խնդիրներ կարող են լուծել, ուղղակի իրենց վստահություն է պետք։ Ամեն դեպքում, մասնագետ կանչելը միշտ էլ խնդիրներից և գլխացավանքից ազատում է։

Դիտարկենք մի տարբերակ, երբ ննջարանում վարդակներին հոսանք չի հասնում: Համարենք գիտենք, որ մալուխները անցկացված են մի վարդակից մյուս վարդակ տարբերակով։ Դուք չունեք հատուկ սարքավորումներ՝ լարման չափիչ և այլ սարքեր։ Հոգ չէ, խնդիրը հայտնաբերելու և կարգավորելու համար ձեզ շատ գործիքներ պետք չեն։ Առաջնահերթ հարկավոր է ֆազը ցույց տվող ինդիկատոր, որը շատերիս տներում առկա է (նշենք, որ կան նաև շղթա ցույց տվող ինդիկատորներ)։ Երկրորդ հերթին հարկավոր է ստուգող լամպ։ Անհրաժեշտության դեպքում մալուխի կարիք կարող է առաջանալ, որպեսզի որևէ գիծ փոխարինվի։

Լարման չափիչ (մուլտիմետր)

Շղթա ցույց տվող ինդիկատոր

Ֆազ ցույց տվող ինդիկատոր

Ստուգող լամպ (контрольная лампа)

Սենյակում լարանցումը անցկացված է բաժանարարների միջոցով

Խնդիրն ավելի մանրացնելու և քիչ-քիչ բոլոր հնարավոր տարբերակները բացառելու համար հարկավոր է ստուգել՝ արդյո՞ք վարդակների մեջ կա ֆազի առկայություն, թե ոչ։ Դրանից հետո պետք է հասկանալ, թե որն է խնդրի սկզբնաղբյուրը։ Հերթականությամբ պետք է ստուգել բոլոր վարդակների մեջ միացման տեղերը, որպեսզի բացառենք թույլ միացման  և քայքայման տեղերը։ Եթե ձեզ հաջողվի գտնել լարանցման սկզբնաղբյուրը, խնդիրը ավելի հեշտացրած կլինեք։ Եթե վարդակների մեջ ոչ մի խնդիր չի հայտնաբերվել, ապա պետք է գտնել բաժանարար միացումները, որից սնվում են վարդակները։

Երբ մենք ծանրաբեռնում ենք հոսանքի գծերը, այդ ժամանակ տաքանում են մալուխները, որից հետո հավանական խնդիր առաջանում է այն տեղերում, որտեղ թույլ միացում կա, կարճ միացման դեպքում նույն սկզբունքն է գործում։ Եթե անգամ բաժանարար միացման տեղը գտնելուց հետո խնդիրը չի հայտնաբերվում, ապա այդ դեպքում խնդիրը լուծելու համար անհրաժեշտ է ստուգել մինչև բաժանարար գնացող միացումները։ Եթե մենք վարդակների մեջ չունենք ֆազի առկայություն, ապա տվյալ պարագայում պետք է ստուգել էլ. ավտոմատից դուրս եկող ֆազը, ինդիկատորով պետք է ստուգել մուտքի և ելքի հատվածում արդյո՞ք ֆազը առկա է, թե ոչ: Ինդիկատորով ստուգելուց հետո հարկավոր է ստուգիչ լամպով ստուգել։

Եթե մուտքի ու ելքի ֆազերը ստուգելուց խնդիր չկա՝ այսինքն ֆազը առկա է, բայց հոսանքը  բաժանարար չի հասնում, տվյալ դեպքում խնդիրը տեղափոխվում է այլ հարթություն՝ կարիք կա էլ. ավտոմատի տակից անջատել տվյալ մալուխը և նոր մալուխ անցկացնել մինչև բաժանարար և միացումներ տալ։

Եթե մենք վարդակներում ունենք ֆազ, բայց ստուգող լամպով ստուգելուց հետո լամպը չի միանում, կարող ենք հետևություն անել, որ տեղ չի հասնում էլ. զրոն։ Եթե բոլոր ստուգումների ընթացքում խնդիր չի հայտնաբերվել՝ անգամ էլ. վահանի մեջ, ընդհանուր զրոյի միացման տեղում  ևս խնդիր չի եղել, միացումները նորից ձգելուց հետո խնդիրը չի լուծվում, ապա տվյալ դեպքում ևս հարկավոր է նոր լարանցում իրականացնել մինչև բաժանարարի միացման տեղը՝ իհարկե հին մալուխը անջատելուց հետո։ 

Դիտարկենք մեկ այլ տարբերակ։

Օրինակ, էլ. ավտոմատը կարճ միացումից անջատվել է և տան որոշակի հատված հոսանքազրկված է, լարերը անցկացված են շատ վաղուց, բաժանարար միացումները փակված են գաճի տակ, ենթադրյալ բաժանարարների ու մալուխների տեղը անգամ հայտնի չէ։ Իրականում նման դեպքեր շատ են պատահում, անհավանական ժանրից չէ։   

Խնդրի լուծումը կայանում է հետևյալ գործողություների մեջ՝ հարկավոր է տվյալ տարածքում վարդակներից անջատել բոլոր սնուցվող սարքերը, ստուգել բոլոր ջահերի սնուցման հիմքերը և էլ. պատրոնները, ինչպես նաև ստուգել վարդակների մեջ միացումները և մալուխների վիճակը։ Երբ համոզվում ենք, որ խնդիրը ստուգած հատվածներից չէ, տվյալ դեպքում պետք է դիմել մասնագետի։ Այս խնդիրը շատ բարդ խնդիր է անգամ  արհեստավարժ մասնագետի համար, որը լուծելու համար հատուկ գործիք է պետք։

Որպեսզի հոսանքազրկված հատվածի գաճը չքանդվի կարճ միացման տեղը գտնելու համար՝ օգտագործվել է շղթա ցույց տվող, կարճ միացումները գտնող գործիք, ինչը կրկնակի շահավետ է բնակարանի տիրոջ համար։

#ZeynElectric

[zeynelectric]

Արտադրական տարածքների էլեկտրամոնտաժային կարգը և լուսավորությունը, մաս 2-րդ

Գոյություն ունեն մի շարք պաշտպանիչ միջոցներ՝ սարքվածքների, հաստոցների, հոսքագծերի պաշպանությունը ապահովելու նպատակով, կան ընդհանուր, ինչպես նաև մասնակի լուծումներ, գոյություն ունեն նաև բազմաֆունկցիոնալ պաշտպանության սարքեր։

Առանձին հոսքագծերի, հաստոցների համար տեղակայվում են պաշտպանիչ ռելեներ։

Շարժական էլեկտրական սարքերի համար խրոցակային վարդակները սնող խմբային գծերի պաշտպանության համար հանձնարարվում է նախատեսել պաշտպանական անջատման սարքվածքներ (ՊԱՍ-եր):

Սարքվորումները պաշպանելու համար անհրաժեշտ է տեղակայել ցածր լարման, իմպուլսային գերլարումներից պաշտպանելու սարքեր:

СПД

Անհրաժեշտ է տեղակայել ֆազը պաշտպանող ռելեներ, որպեսզի ֆազի բացակայության ժամանակ չվնասվեն տեղակայված էլեկտրական սարքավորումները։

Անհրաժեշտ է հաստոցների թողարկիչների հետ տեղակայել ջերմային ռելեներ, որպեսզի հաստոցների շարիժչները ապահովեք գերտաքացումից։

Կարևոր է նաև տեղակայել լարման տատանումից պաշպանող ռելեներ, որը տատանումների ժամանակ պաշտպանիչ գործողություն կիրականացնի՝ աջատելով ձեր սնուցումը։

Էլեկտրակայանքների նախագծման ընթացքում պատվիրատուն կարող է նախագծողից պահանջել էլեկտրակայանքի անվտանգության ապահովման լրացուցիչ պահանջների կամ ավելի բարձր անվտանգություն ապահովող նորմերի կիրառում, սակայն չի կարող պահանջել տեխնիկական կանոնակարգերով նախատեսված նորմերի մասնակի կիրառում:

13) Էլեկտրակայանքների նախագծման կամ կառուցման ընթացքում չպետք է նախատեսվեն կամ տեղակայվեն այնպիսի էլեկտրական սարքավորումներ, հաղորդագծեր կամ այլ սարքեր, որոնք Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հավաստված չեն և չեն համապատասխանում տեխնիկական կանոնակարգերին` անկախ դրանց` շուկայում վաճառքի մեջ լինելուց:

Դիֆերենցված պաշտպանության միջոցները պաշտպանում են ձեր սարքավորումները ինչպես նաև ձեզ ազատում են մի շարք գլխացավանքներից և ֆինասական կորուստներից։

Արտադրամասային ընդհանուր էլեկտրականության անջատիչները կամ էլ․ ավտոմատները պետք է լինեն D դասի պատկանող սարքավորումներ։

Բաշխիչ վահանները պետք է լինեն մետաղյա, հրակայուն պահարաններով ծածկված։ Պոլիէթիլային վահանները պետք է լինեն կրակ չտարածող։

Միացումների մասին

Ցանկացած դասի հրդեհավտանգ գոտիներում անշարժ հպակային միացումները պետք է կատարվեն եռակցմամբ, ճնշափորձարկմամբ, զոդմամբ, պտուտակելով ամրացմամբ կամ ուրիշ հավասարազոր եղանակով: Քանդովի հպակային միացումները պետք է մատակարարված լինեն ինքնաետպտտումը կանխող հարմարանքով: Զոդման տարբերակը Ռուսաստանում արգելել են, իսկ ԱՊՀ կամ ԵՏՄ տարածքում գործող նորմերը ըստ պայմանագրերի նաև կիրառվում է Հայաստանում։

Լուսավորության առանձնահատկությունների մասին

Ճշգրիտ իրականացված լուսավորությունը կարևոր դերակատարում ունի մարդու աշխատանքային էֆեկտիվության վրա և առողջության համար։

Լուսավորությունը իրականացվում է թե՛ ընդհանուր, թե տեղային՝ կախված աշխատանքի տեսակից։

ՀՀ շինարարական նորմերով հստակ սահմանվում է, թե ինչպիսին պետք է լինեն արհեստական և բնական լուսավորման հատկանիշները ։ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=34658

Վատ լուսավորությունը հանգեցնում է աշխատանքի որակի նվազմանը, աշխատողների մոտ դեպրեսիա է առաջացնում և նվազեցնում նրանց արտադրողականությունը:

Մարդու աչքը ունակ է ընկալել թեթև ալիքները `380-760 նանոմետր երկարությամբ: Առանց լույսի երկար մնալը նվազեցնում է մարդու նյութափոխանակության մակարդակը, հանգեցնում է տեսողության խանգարման, մեծացնում է հոգնածությունը և բերում վնասվածքների ՝ աշխատավայրում: Նմանատիպ ռեակցիաները առաջանում են մոնոխրոմ լույսի ներքո`աղքատ սպեկտրային կազմով: Չափազանց վառ էլեկտրական լուսավորությունը նույնպես հանգեցնում է բացասական հետևանքների: Նյարդային համակարգը գերագնահատվում է, տեսողական բնութագրերը նվազում են, հայտնվում են այնպիսի հիվանդություններ, ինչպիսիք են կատարակտը, աչքի այրումը և այլն: Աշխատողների աշխատանքը պաշտպանելու համար կարգավորվում է արտադրության լուսավորությունը:

Լուսավորության ճիշտ բաշխումը և լուսատուների ճիշտ ընտրությունը կարևոր հանգամանք է։ Ժամանակակից տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս բավարար լույսով ապահովել տարածքը և ֆինասական կորուստներ չունենալ։ Լուսավորության ցանցը պետք է առանձնացված լինի ընդհանուր բաշխիչ էլ․ ավտոմատներից։

Լուսավորությունը հաշվարկելու համար անհրաժեշտ է ունենալ հետևյալ տեղեկատվությունը օբյեկտի վերաբերյալ․

Արտադրության տեսակը

Արտացոլման գործակիցը որոշելու համար պատերի և առաստաղի գույնը: Եթե ​​պատերը մուգ են, դրանք լավ չեն արտացոլում լույսը, դուք պետք է ավելի շատ լուսավորություն տեղադրեք:

Սենյակի բարձրությունը, լայնությունը և երկարությունը:

Սենյակում փոշու և ծխի առկայությունը, ինչը նվազեցնում է լուսավորությունը:

Լուսավորությունը իրականացվում է թե՛ ընդհանուր, թե տեղային՝ կախված աշխատանքի տեսակից։

Շատ հանգամանքներով պայմանավորված հաճախ տեղի են ունենում հոսանքի անջատումներ, վթարներ, այդ ժամանակ շատերը չունենալով լրացուցիչ սնուցման աղբյուր կորուստներ են ունենում։

Ունեցեք գեներատորի հնարովորություն, որը ձեզ կսնի էլեկտրաէներգիայով, մինչև կվերականգնվի ձեր տարածքի էլեկտրամատակարարումը։ Այս փաստը հենց նախագծման ժամանակ պետք է հաշվի առնել և նախատեսել, ապահովելով սարքվածքների և առանձին մալուխների, հաղորդալարերի մոնտաժումը։

Ֆոտովոլտային համակարգ ունենալը՝ ներկայումս ժամանակակից խնայողության լավագույն տարբերակն է։

Ներկայումս արևային ֆոտովոլտային համակարգերը հաջողված ներդրում են համարվում բիզնեսի համար, հատկապես խոշոր էլեկտրաէներգիայի սպառում ունեցողների համար։ Նախատեսեք, ստեղծեք պայմաններ, որպեսզի հետագայում ֆոտովոլտային համակարգ տեղադրելու ժամանակ չունենաք ոչ մի խոչնդոտ։ Համակարգերի մասին ավելի մանրամասն կարդացե՛ք հետևյալ հղման մեջ shorturl.at/eglCM։

Անվտանգության կանոնների մասին

Պահպանելով էլեկտրամատակարարման կանոնները, դուք կխուսափեք հետագայում առաջացող խնդիրներից և առաջին հերթին կխնայեք ձեր առողջությունը, երկրորդ հերթին՝ ձեր փողը։ Գոյություն ունի վատ մոտեցում՝ «աա, դե ի՞նչ պետք է լինի որ», որը պետք է վերանա ցանկացած գրագետ կազմակերպվող աշխատանքից։

Արտադրական և պահեստային շինությունների համար պետք է որոշվի պայթյունահրդեհավտանգության կարգը և նշվի շինությունների դռների վրա: Անվտանգության մասին որոշակի մանրամասներ նշված է հետևյալ նյութում․ shorturl.at/hzRW3

Սպասարկող անձնակազմի, անձանց մասին

Բարձր լարման բոլոր էլեկտրակայանքները և ցածր լարման բոլոր եռաֆազ էլեկտրակայանքները պետք է սպասարկվեն, փոխարինվեն, փորձարկվեն դրանց սեփականատեր հանդիսացող կազմակերպության մասնագիտացված անձնակազմի կամ սպասարկող անձի կողմից: Էլեկտրաէներգետիկայի համակարգի կազմակերպությունները և այլ ոլորտների կազմակերպությունները, որոնք ունեն աշխատողների անվտանգության ուսուցման որակավորման, գիտելիքների ստուգման ու ստաժավորման սեփական համակարգեր, իրավունք ունեն իրենց աշխատողներին շնորհելու վկայականներ: Նրանց տրված վկայականը գործում է միայն տվյալ կազմակերպությունում աշխատանքներ կատարելու համար։

Տվյալ նյութում բացակայում են մի շարք տեխնիկական պահանջներ, քանի որ ՏԿ-ներում պահանջները բազմաթիվ են, նյութում ներկայացված է հնարավորինս սեղմ։

Նյութում տեղ գտած մի շարք տեխնիկական նորմեր վերցված են ՀՀ Կառավարության տեխնիկական որոշումներից և կառավարության կոմից մշակված գոստերից։

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ «ԷԼԵԿՏՐԱՏԵՂԱԿԱՅԱՆՔՆԵՐԻ ՍԱՐՔՎԱԾՔԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ http://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=49405

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ «ԷԼԵԿՏՐԱՏԵՂԱԿԱՅԱՆՔՆԵՐԻ ՍԱՐՔՎԱԾՔԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀՀ կառավարության 2006 թվականի դեկտեմբերի 21-ի № 1943-Ն որոշմամբ հաստատված «Էլեկտրատեղակայանքների սարքվածքին ներկայացվող ընդհանուր պահանջներ» http://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=35051

ՀՀ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԵՎ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐԻ ՀՐԱՄԱՆԸ ՀՐԴԵՀԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ՀՀ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2012 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒԼԻՍԻ 26-Ի N 263-Ն ՀՐԱՄԱՆՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docID=99397

Մի շարք հավելյալ ինֆորմացիա կարող եք գտնել հետևյալ տեխնիկական կանունակարգերի մեջ։ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ՀԱՂՈՐԴԱԲԱՇԽՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=38683

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ «ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՅԱՆՔՆԵՐԻ ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=73863

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ «ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ԲԱՇԽԻՉ ՍԱՐՔԵՐԻՆ ԵՎ ԵՆԹԱԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՍԱՐՔՎԱԾՔԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=73867

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՑԱՆՑԵՐԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԳՈՏԻՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=50838

Կատարվող աշխատանքների՝ մատուցվող ծառայությունների ցանկին կարող եք ծանոթանալ հետևյալ հղումով։ shorturl.at/bjmoA

#ZeynElectric

[zeynelectric]

Արտադրական տարածքների էլեկտրամոնտաժային կարգը և լուսավորությունը

Ներկայումս մենք ունենք էլեկտրական ցանցերի վատ մոնտաժման ժառանգություն կամ մինիմալ պահանջ, որի պարագայում հաշվի չեն առնվում էլեկտրականության նորմերը, անվտանգության նորմերը, ինչը կարող է բերել վատ հետևանքների՝ առաջին հերթին մարդկային առողջության վնասների, նաև շինության հրդեհների, սարքավորումների և ապրանքների կորուստների։

Նյութը ուղեցույց է թե՛ մասնագետների, թե՛ շինարարություն կազմակերպող անհատների համար։

Նյութում առկա բոլոր օրինակները բխում են ՀՀ կառավարության մի շարք որոշումներից, տեխնիկական կանոնակարգերից, սահմանված գոստերից, ներկայացված են նաև մի շարք առաջարկներ՝ ըստ մասնագիտական փորձի, որի պահանջը միշտ առկա է լինում։

Աշխատանքների կազմակերպման հերթականության ու առաջնահերթությունների մասին։

Կազմակերպելով շինարարություն, կառուցելով արտադրամաս կամ տեղափոխվելով որևէ արտադրական նշանակություն ունեցող շինություն, առաջնահերթ կազմակերպվում է էլեկտրական ցանցի մոնտաժը, որը պետք է բավարարի արտադրության գործընթացին։

Արտադրամաս կառուցելիս առաջնահերթ պետք է կազմել շենքի նախագիծ, որպեսզի նախագծով հստակ կարողանաք պատկերացնել, թե որտեղ ինչ սարքավորում եք տեղակայելու, և այդ սարքավորմանը կամ աշխատանքային բաժնին ինչ էլեկտրական սնուցում է անհրաժեշտ։

Նախագծում

Էլեկտրամատակարաման համակարգի սարքավորումների մոնտաժային նախագիծը պետք է իրականացնեն լինցենզավորված մասնագետները։

Էլեկտրակայանքի կառուցման կամ վերակառուցման նախագծերը պետք է կազմվեն համապատասխան լիցենզիա ունեցող կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ) կողմից և օրենքով սահմանված դեպքերում ու կարգով ենթարկվեն փորձաքննության:

Կազմելով շինության նախագիծ, ունենալով էլեկտրական նախագիծ, արդեն հստակ իմանալով ձեր բոլոր պահանջները, ձեր աշխատանքը թեթևանում է։ Թողնելով հետագային՝ մեծ բարդություններ են առաջանում։ Խնդիրներ են լինում, որոնց գրեթե անհանար է լինում լուծում տալ, կամ եթե անգամ տրվում է, ապա արվում է տեխնիկական փնթի մոտեցումով, որը վաղ թե ուշ իրեն սպառում է և բերում է հետևանքների։

Էլեկտրական նախագծով պետք է հստակ ապահովվեն հետևյալ նորմերը․

Ոչ բնակելի ֆոնդի էլեկտրակայանքների սնումը հանձնարարվում է կատարել առանձին գծերով: Սնող ցանցերը ենթակայանից մինչև ՆՍ, ՆԲՍ, ԳԲՎ պետք է պաշտպանված լինեն ԿՄ հոսանքներից: ( ՆՍ` ներանցման սարքվածք, ՆԲՍ` ներանցաբաշխիչ սարքվածք, ԳԲՎ` գլխավոր բաշխիչ վահան, ԿՄ` կարճ միակցում)։

Հաղորդիչների հատույթների ընտրությունը պետք է կատարվի հետևյալ կերպ՝

Մալուխների, հաղորդալարերի անցկացումից առաջ խիստ պետք է հաշվի առնել բոլոր պայմանները և բեռին համապատասխան հատույթ ապահովել (հաշվի առնելով բեռը՝ չմոռանալ մալուխի, հաղորդալարի ձգվող տարածության մասին):

Հաղորդիչների հատույթների ընտրությունը պետք է կատարվի հետևյալ կերպ՝

միաֆազ երկ- և եռալար գծերը, ինչպես նաև եռաֆազ քառալար և հնգալար գծերը միաֆազ բեռնվածքները սնելիս պետք է ունենան ֆազային հաղորդիչների հատույթին հավասար զրոյական աշխատանքային Ն (N) հաղորդիչների հատույթ.

եռաֆազ քառա- և հնգալար գծերը եռաֆազ սիմետրիկ բեռնվածքներ սնելիս պետք է ունենան զրոյական աշխատանքային Ն (N) հաղորդիչների հատույթ՝ հավասար ֆազային հաղորդիչների հատույթին, եթե ֆազային հաղորդիչները ունեն մինչև 16 մմ2 հատույթ պղնձի դեպքում և 25 մմ2 ալյումինի դեպքում, իսկ մեծ հատույթների դեպքում՝ ֆազային հաղորդիչների հատույթի 50 տոկոսից ոչ պակաս. (Այս ամենը հաշվի առնելով, պետք է իմանալ, որ ներկա ժամանակներում շատ դեպքերում մալուխների, հաղորդալարերի նյութը չի համապատասխանում նորմերին։ Ահամապատասխանության դեպքում հետևանքները անխուսափելի կլինեն, այդ ամենը իմանալով զգուշավորություն ցուցաբերեք տվյալ հատույթներից պակաս ինչպես ֆազային (L), այնպես էլ (N) զրոյական մալուխ, հաղորդալար անցկացնելիս։

ՊԵ(PE) հաղորդիչների հատույթը պետք է հավասար լինի ֆազայինների հատույթին, վերջիններս մինչև 16 մմ2 հատույթի դեպքում, 16 մմ2 ՝ երբ ֆազային հաղորդչի հատույթը 16 մմ2 -ից մինչև 35 մմ2 է և ֆազային հաղորդիչների հատույթի 50 տոկոս մեծ հատույթների դեպքում.

հաղորդալարի կազմի մեջ չմտնող հողանցման (PE) հաղորդիչների հատույթը պետք է լինի 2,5 մմ2 -ից ոչ պակաս՝ մեխանիկական պաշտպանության առկայության դեպքում և 4 մմ2 ՝ նրա բացակայության դեպքում.

ՊԵՆ(PEN) հաղորդիչների հատույթը պետք է լինի ոչ պակաս զրոյական աշխատանքային Ն(N) հաղորդչի հատույթից և անկախ ֆազային հաղորդիչների հատույթից՝ 10 մմ2 հատույթ՝ պղնձի դեպքում և 16 մմ2 ալյումինի դեպքում:

Մի շարք դեպքերում, երբ չկան պատամիջյան ուղետարներ, անցուղիներ, պարտադիր պայման է և անհրաժեշտություն, որպեսզի հատկապե՛ս բանուկ հատվածներով մալուխները, հաղորդալարերը անցկացվեն համապատասխան ուղետարներով, մետաղյա ճկվող ծալքախողովակներով, որպեսզի ոչ մի դեպքում մալուխի, հաղորդալարի վնասվածք չունենաք և հրդեհ առաջացնող վտանգներից մեկը չեզոքացրած լինեք։ Այս պարագայում պետք է հաշվի առնել մալուխների հատույթը՝ քանի որ այն փոխվում է, եթե գտնվում է փակ տարածության մեջ, գետնի տակ անցկացման դեպքում գոյություն ունի համապատասխան տեխնիկական կանոնակարգ։

ՀՀ կառավարության 2006 թվականի դեկտեմբերի 21-ի № 1943-Ն որոշմամբ հաստատված Էլեկտրատեղակայանքների սարքվածքին ներկայացվող ընդհանուր պահանջների որոշման մեջ 3-րդ գլուխ հոդված 7-ում 8-ում և իրանց ենթակետերում, ինչպես նաև աղյուսակներում հստակ նշվում է թե ինչպիսի պայմանների պետք է համապատասխանեն հաղորդալալերը, մալուխները և քուղերը։

Սահմանված նորմի համաձայն․

Ցանկացած դասի հրդեհավտանգ գոտիներում թույլատրվում են մալուխների և հաղորդալարերի անցկացման բոլոր տեսակները: Անմիջականորեն կառուցվածքների, մեկուսիչների, ճոռերի, մետաղաճոպանների և այլնի վրայով անցկացվող բաց մալուխներից և հաղորդալարերից մինչև բաց պահվող (տեղաբաշխվող) այրվող նյութերի հեռավորությունը պետք է լինի 1 մ-ից ոչ պակաս. Ալյումինե ջղերով, չպաշտպանված մեկուսացված հաղորդալարերի անցկացումը ցանկացած դասի հրդեհավտանգ գոտիներում պետք է կատարվի խողովակների և տուփերի մեջ:

Չի թույլատրվում մեկ խողովակում, մետաղական ճկախողովակում, լարերի փնջում, շինարարական կառուցվածքների փակ անցուղիներում համատեղ տեղադրել աշխատանքային և վթարային լուսավորության շղթաների սնման և կառավարման մալուխներ:

Կարևոր պայման է մալուխների, հաղորդալալերի միացումները տեղակայել ծայրակալներով՝ հատուկ նախատեսված սեղմակների միջոցով, ինչպես նաև բոլոր այն ապահով միակցիչներով, որոնք ունեն բարձր որակ։

Հակահրդեհային միջոցառումների մասին

Արտադրամասերում պետք է նախատեսել և հաշվի առնել ջրային հիդրանտի, կրակմարիչների, ազդանշանային համակարգերի և մի շարք հակահրդեհային սարքերի առակայությունը։ Հրդեհների մեծ մասի պատճառ է հանդիսանում էլեկտրականության անվտանգության կանոների չպահպանելը։ Առանձին դեպքերում, ցանցից եկող բարձր լարման արդյունքում, երբ չի լինում հատուկ պաշպանություն առաջանում են մեծ վթարներ։ Զետեղարանների ( помещение ) ներսի և դրսի տարածությունները կոչվում են հրդեհավտանգ գոտի, եթե դրա սահմաններում մշտապես կամ պարբերաբար շրջանառվում են այրելի (վառվող) նյութեր և որի մեջ դրանք կարող են գտնվել բնականոն տեխնոլոգիական պրոցեսի կամ դրա խախտման դեպքում:

Հրդեհային պոմպերի էլեկտրաշարժիչների, հակածխային պաշտպանության, հրդեհային ազդանշանման և հրդեհաշիջման, հրդեհի մասին ազդարարման համակարգերի սնումը պետք է նախատեսել ենթակայաններից, ԳԲՎ-ից (գլխավոր բաշխիչ վահան) կամ ՆԲՍ-ից (ներանցաբաշխիչ սարքվածք):

Շարժական էլեկտրաֆիկացված գործիքի էլեկտրասարքավորումը ցանկացած դասի հրդեհավտանգ գոտիներում պետք է լինի պատյանի ԻՊ44(IP44)-ից ոչ պակաս պաշտպանության աստիճանով. թույլատրվում է պատյանի ԻՊ33(IP33) պաշտպանության աստիճան՝ հրդեհավտանգ գոտիներում սարքավորման վերանորոգման նկատմամբ հատուկ տեխնոլոգիական պահանջներ կատարելու պայմանի դեպքում։

Ըստ աշխատանքի պայմանի բնականոն կայծ արձակող մասերով էլեկտրական մեքենաները (օրինակ, հպակային օղակներով էլեկտրաշարժիչները), պետք է դասավորվեն այրվող նյութերի գտնվելու տեղից 2 մ-ից ոչ պակաս հեռավորության վրա կամ նրանցից բաժանվեն չայրվող էկրանով:

Մեխանիզմների համար, որոնք տեղակայված են ոչ հրդեհավտանգ գոտիներում, թույլատրվում է պատյանի ավելի փոքր պաշտպանության աստիճանով կատարում։

Էլեկտրաշարժիչները պետք է տեղակայվեն հրդեհավտանգ գոտիներից դուրս, մեխանիզմի շարժաբերը պետք է իրագործվի լիսեռի օգնությամբ, որն անցկացված է պատի միջով՝ նրա մեջ խցուկային խտուցման սարքվածքով:

Ցանկացած դասի հրդեհավտանգ գոտիներում մալուխները և հաղորդալարերը պետք է ունենան այրումը չտարածող նյութից ծածկույթ և պատյան: Այրվող պոլիէթիլենային մեկուսացումով մալուխների, հաղորդալարեի կիրառում չի թույլատրվում:

Հողանցման համակարգերի դերակատարության մասին

Էլեկտրականան ցանցի նախագիծը իրենից ենթադրում է նաև կատարել հողակցման եզրագծի հաշվարկ ըստ սահմանված նորմերի, որի համաձայն պետք է իրականացվի մոնտաժային աշխատանքներ, մինչ այդ հարկավոր է իմանալ, հողի տեսակը, բաղադրությունը։ Էլեկտրաընդունիչների սնումը պետք է կատարվի 380/220 Վ ցանցից՝ հողակցման ՏՆ-Ս (TN-S) կամ ՏՆ-Ց-Ս (TN-C-S) համակարգով:

Շենքի էլեկտրակայանքների հողակցումը և անվտանգության պաշտպանական միջոցները պետք է կատարվեն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի դեկտեմբերի 21-ի № 1943-Ն որոշմամբ հաստատված «Էլեկտրատեղակայանքների սարքվածքին ներկայացվող ընդհանուր պահանջներ» տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին և № 961-Ն որոշմամբ հաստատված «Էլեկտրական էներգիայի հաղորդաբաշխման վերաբերյալ» տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին։

Հողի տեսակարար դիմադրությունը որոշելիս որպես հաշվարկային պետք է ընդունել դրա սեզոնային արժեքը, որը համապատասխանում է առավել անբարենպաստ պայմաններին:

Հողակցող սարքվածքները պետք է լինեն մեխանիկորեն ամուր, հողակցված հոսանքների նկատմամբ պետք է ունենան ջերմային և դինամիկ կայունություն:

Հողակցման պահանջների համաձայն, հողակցումը պետք է իրականացվի մետաղական կմախք ունեցող էլեկտրական սարքավորումների ոչ հոսանքատար մասերից։ Այն պետք է իրականացվի բոլոր արդյունաբերական տեղամասերում, և բացօդյա էլեկտրատեղակայանքներում։

Բացի այն, որ պետք է հողակցվեն բոլոր էլեկտրական սարքավորումները, որոնք ունեն մետաղական կմախք, հողակցում պետք է իրականացվի նաև բոլոր տեսակի էլ բաշխիչների, և վահանների մետաղական մասերից։

Չի թույլատրվում որպես ՊԵ հաղորդիչներ օգտագործել`

մեկուսիչ խողովակների և խողովակավոր հաղորդալարերի մետաղե պատյանները և կրող ճոպանները` ճոպանային հաղորդագծերի դեպքում, մետաղաճկախողովակները, ինչպես նաև հաղորդալարերի և մալուխների կապարե թաղանթները, գազամատակարարման, դյուրավառ և պայթավտանգ նյութերի և խառնուրդների, կոյուղու և կենտրոնական ջեռուցման խողովակաշարերը, ջրմուղային խողովակները` նրանցում մեկուսիչ միջադիրների առկայության դեպքում:

Հողակցման եզարգիծը պետք է ունենա 4 Օհմ-ից ոչ պակաս դիմադրություն, այլապես պետք է ավելացնել եզրագծի էլեկտրոդները։

Շարունակելի․․․

#ZeynElectric