xuyentruong

[xuyentruong]

SUSHI PIZZA 寿司ピッツァ

[xuyentruong]

Sushi（寿司）

[xuyentruong]

1. Điều cảm động là gỉ?

Là hôm đó, tôi đến nhà một người. Người đó nấu ăn, tôi pha hồng trà, ăn xong tôi nghe nhạc. Rồi nằm ngủ trên ghế sofa đến khi chiều tàn. Nhìn ra ban công, thấy người đó ngồi tựa lưng vào tường, đốt thuốc. 

Tôi bước ra ban công, ngồi cạnh. 

Người đó dụi tắt thuốc, đặt gạt tàn qua một bên. 

Tôi hỏi, ơ sao không đốt nữa. 

Người đó nói rằng, thôi, không thì M. lại đốt thuốc chung.

Tôi không nói gì. 

Tôi không phải là người ngại ngần gì vài ba điếu thuốc, cũng chẳng ngại ngần gì chút khói thuốc. Thế nên, tôi cảm động. 

Khi đã lớn, tôi từng nghe những người bạn của mình, ở trước mặt tôi nói về chuyện tụi-con-gái-hút-thuốc, chuyện ai đó có mùi thuốc lá. Tôi không nói gì. 

Chỉ là, giữa tôi, và những người quen tôi, lại nhiều hơn một sợi dây ngăn cách. 

Có những điều, người ta không thể nói ra, cũng chẳng thể giải thích. Cứ âm thầm làm, cứ im lặng, cứ để lòng mình rách toạc ra chỉ vì những sợi dây nhỏ xíu mà bén ngọt đó. 

Có lẽ, vì vậy mà tôi chưa bao giờ thật sự để họ biết về tôi nhiều quá. Biết đâu, biết nhiều quá, thấy nhiều quá, họ lại chẳng mang một mớ khúc mắc trong lòng. Họ lại chẳng thể chấp nhận.

.

Tôi ngồi kế người đó, ừ một tiếng. Người đó cũng không nói gì, chúng tôi cứ ngồi nhìn chút nắng cuối ngày dần tàn đi như thế. 

.

2. Những người khiến tôi cảm động. 

Tiếc thay, lại luôn là những người gặp tôi bằng câu chữ của tôi, trước khi gặp tôi. 

Hôm đó, tôi nói với người đó, thời gian trôi thật nhanh, Từ cái ngày mà người đó gửi cho tôi một chiếc inbox. Năm đó tôi đang ôn thi đại học. 

Cũng đã gần 10 năm. 

Người đó nói, ừ nhanh ghê. Cũng chẳng còn nhớ ngày đó từng nói những gì với nhau. Nhắm mắt mở mắt đã có bao nhiêu chuyện đã xảy ra. 

Đã quên mất ngày đầu. Chỉ nhớ những dũng khí ngày đó.

Muốn an ủi ai đó, muốn chia sẻ với ai đó, muốn trò chuyện cùng ai đó. 

Muốn được ai đó thấu hiểu.

Chúng tôi đã ở cạnh nhau như thế. 

.

Trò chuyện rất dễ, với tôi. 

Làm một công việc cần hoạt ngôn, cần giao tiếp, việc trò chuyện là một điều rất dễ. 

Chỉ có khi viết xuống một điều gì đó, dùng câu chữ của mình an ủi ai đó, giãi bày với ai đó, mới thật sự khó khăn. 

Giống như người đó, với nhiều người khác, từng dùng cách đó để ở cạnh tôi, trong những ngày khó khăn của tôi. Dù họ lúc nào cũng nói, họ chẳng có gì để cho tôi. 

.

Vậy mà, trái tim này, luôn vì họ mà cảm động. 

[xuyentruong]

[xuyentruong]

Đàn Ông

1. Sắc

Đàn ông thường bảo rằng họ yêu vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ, nhưng là của 1 phụ nữ đẹp. Chẳng hạn như cái tâm hồn đẹp của một khuôn mặt đa diện lồi bất đối xứng, rỗ rá xì mụn không phải là thứ họ quan tâm, không phải là loại phụ nữ có thể chứng tỏ được đẳng cấp của họ khi đi ngoài phố.

Đàn ông đến để chúng ta chọn lựa, không phải đến để chọn lựa chúng ta. Vì vậy, hãy trở nên xinh đẹp. Đàn bà xấu vốn dĩ không có quà.

Bất kể đứa con gái nào cũng có thể trở nên xinh đẹp. Quan trọng là có đủ tiền và có đủ sự đầu tư khôn ngoan trước sự kì diệu của công nghệ make up, công nghệ dao kéo và công nghệ silicon.

Đừng lợi dụng đàn ông như một công cụ ATM, nếu không muốn họ xem đàn bà chỉ là 1 thứ sextoy đa năng. Đừng tưởng mình lợi dụng được đàn ông, thứ gì còn có thể mua được bằng tiền thì đều còn quá rẻ, mọi sự trao đổi thân xác đều là khập khiễn.

2. Say

Đàn ông thường bảo rằng không quan trọng chuyện trinh tiết, anh không quan tâm, anh là người bao dung, anh sẽ tha thứ cho em, bla bla bla. Nhưng về mặt phân tâm cảm giác mình là thằng ăn thừa là mặc cảm tâm lý sẽ được ghi nhận trong tầng sâu của vô thức. Khi không được ý thức kiềm giữ, khi say, khi tức giận, khi tự ái, khi ghen, chúng ta hãy sẵn sàng để chấp nhận tổn thương vì thứ không gọi là lỗi lầm nhưng được xem như lỗi lầm đó.

Hãy nhớ, sau người đàn ông thứ nhất, mọi người đàn ông đến sau đều là thứ hai. Sự kể lể chi tiết, thành thực sẽ trở nên ngu xuẩn, vì khi người ta mãi băn khoăn về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm và đạo đức của đầu bếp, ăn phở sẽ rất khó thấy ngon.

Con cá tự câu được bao giờ cũng ngon hơn con cá đi mua được. Đàn ông đánh đổi rất nhiều tiền hoặc nhiều thời gian không phải vì con cá mà họ muốn, mà là để thỏa mãn cảm giác chinh phục. Con cá ở chợ hay siêu thị hay nhà hàng hay là đẳng cấp thế nào thì cũng là con cá mua được. Đàn bà khôn ngoan phải là con cá được câu biết đớp đúng mồi.

3. Yêu

Đừng quá ảo tưởng về những lời hứa của đàn ông. Ừ thì cứ tin, và quên nó đi.

Không có ai yêu ai mãi mãi. Về mặt sinh học, nồng độ dopamine trong tủy thượng thận và não phải, adrenalin, serotonin hay hormone hạnh phúc endorphine tăng cao tạo cảm giác mơ mộng, lâng lâng, xao xuyến, nhung nhớ của những người mới yêu nhau. Nhưng sự thật là những hormon này sẽ giảm dần và mất đi trong khoảng từ 1 đến 3 năm . Sau đó, chúng ta sống, chấp nhận nhau bằng hormone gắn kết và tình nghĩa ocytocine . Vì không thể chống lại quy luật, hãy chấp nhận nó

Đừng dày vò bản thân bằng niềm tin vào tình yêu bất diệt. Mong chờ xác suất may mắn 1 phầntriệu triệu sẽ xảy đến như cổ tích hay sức sống các hormone tình yêu của mình sẽ là sự đột biến kì diệu ư? Ngu xuẩn.

Một khi tình yêu hết date. Hoặc là vứt bỏ, hoặc là chấp nhận, hoặc là đem tái chế, đừng mong chờ vào việc nâng cấp nó.

4. Đau

Vết thương nào rồi cũng sẽ lành. Nhưng thời gian có thể sẽ không thể phẫu thuật thẩm mĩ được vết sẹo nó để lại trên tim.

Yêu thương, chiều chuộng và hy sinh quá mức, sẽ chỉ khiến cái ghen khốn nạn trong mỗi thằng đàn ông trỗi dậy. Hi sinh bản thân chấp nhận đau khổ để người mình yêu hạnh phúc ư. Cao thượng hay là ngu dại.Đừng đòi hỏi sự biết ơn, khi người ta không cần và không thể hiểu nổi sự hi sinh của mình là cái chết tiệt gì.

Nếu có làm tổn thương một người đàn ông yêu thương mình. Cũng không cần phải có mặc cảm tội lỗi. Vì nếu không, chắc chắn một hay nhiều lần trong đời, hoặc họ sẽ làm tổn thương ta, hoặc làm tổn thương những người phụ nữ khác. Những gì mà một người con gái, một người phụ nữ, một người đàn bà, phải chịu đựng trong suốt cuộc đời, đủ để cho phép họ có được quyền ích kỉ và tự yêu mình như vậy.

Phụ nữ luôn luôn đúng. Và người đàn ông làm người đàn bà mình yêu phải đau, luôn luôn sai.

5. Phụ

Phụ tình hay tình phụ thì cũng như nhau, cũng đau như nhau, cũng mất mát như nhau.

Không cần thiết phải làm đau một người phụ nữ khác vì một thằng đàn ông. Đừng so đo tao là vợ, tao là người yêu, mày là tình nhân. Khi có thể trong lòng họ, chúng ta không là cái đinh gỉ gì. Ở vai nào thì phụ nữ cũng đều đáng thương như nhau cả. Đến trước hay đến sau thì cũng sẽ thương tổn, cái đàn ông yêu nhất chính là bản thân họ.

Hãy bỏ ra vài tiếng làm tóc, trang điểm, diện áo váy để mình trở nên xinh đẹp hơn trước khi đến gặp tình nhân của chồng. Hãy tỏ ra bình tĩnh, thông minh và đừng để họ nhìn thấy sự bất lực của mình trong ánh mắt, trên những nếp nhăn, những ngấn mỡ thừa và sự mệt mỏi, khổ đau trên gương mặt.

Vòng tay này có thể ôm siết, bờ môi này có thể nồng nàn, lời nói này có thể ngọt ngào, con người này có thể từng yêu ta say đắm, thì cũng có thể như thế với người phụ nữ khác.

Đừng có cái tham vọng điên cuồng rằng có thể giữ người đàn ông mình yêu bên cạnh mình đến suốt cuộc đời.

6. Dục

Đối với đàn ông, đôi khi món lạ cũng là món ngon. Nướng thịt trước các anh tu hành thì không khiến vồ vào ăn thì nước miếng cũng lênh láng. Nhưng chẳng ai đổi cơm để ăn thịt nướng suốt đời cả. Người đàn ông khôn ngoan chỉ muốn có thêm, họ không muốn đánh đổi.

Vì không thể trói buộc sự chung thủy của một người đàn ông suốt đời. Hãy cảm thấy may mắn nếu người đàn ông của mình ăn vụng chuyên nghiệp, an toàn, sạch sẽ và kín đáo. Ví dụ biết là chỉ sử dụng condom tự mua, biết về HIV/AIDS, STDs, hay rằng giang mai là bệnh có thể lây qua đường miệng, cách dò camera ở khách sạn…. Ôi nghề chơi cũng lắm công phu !

Không cần thiết phí tiền phí giờ nằm đau đớn ở thẩm mĩ viện, để căng da mặt để hút mỡ để nâng ngực, phải rủ rỉ nhau các tuyệt chiêu các tư thế mới lạ trên giường để giữ chồng. Lúc thì sushi lúc là cơm chiên dương châu lúc cơm trắng muối mè, chán quá thì nấu ra thành cháo, thì cũng gọi là đổi mới đấy, nhưng cuối cùng chúng ta vẫn cơm là cơm. Chúng ta không thể là cái buffet mà họ muốn.

Quá ghen tuông hay quá tin tưởng đều là sai lầm. Thỉnh thoảng hãy dò ra những nick lạ từng sign in trong máy tính của chồng, và search chúng trên google. Biết đâu sẽ nhìn thấy chồng mình đang trên web đen nào đó chia sẻ kinh nghiệm chăn rau, viết report mây mưa, xin share hàng hay review về gấu nhà mình.

“Make love” và “sex” là hai thứ hoàn toàn khác nhau. Là điều không phải đàn ông nào cũng hiểu. Rồi thì họ quên dần những cái nắm tay, những cái ôm siết, những nụ hôn nhẹ nhàng, đàn bà với họ trở thành con búp bê đã cũ, đã biết quên dần những va chạm ấm áp.

7. Rỗng

Việc phải sống suốt đời với một người đàn ông thật đáng sợ. Mỗi ngày lại thấy họ càng lúc càng xa lạ, càng khác với chính họ những ngày đầu tiên mình yêu.

Không thể chịu đựng cuộc sống mà tình yêu cứ ngày càng nhoạt toét. Loanh quanh trong bếp, chăm sóc con cái, nhận chút thương hại và quan tâm của chồng như sự ban ơn. Bỏ mặc mình già đi, béo lên và lôi thôi, cáu gắt vì tối mặt hầu hạ chồng con, rồi lại lo lắng nghĩ xem làm thế nào để chồng không chê không chán, không tìm đến những cái giường khác, trẻ trung và hấp dẫn hơn. Đừng tự hãnh diện và ngụy biện cho tất cả rằng mình đã hi sinh, đã rất cao thượng, rằng mình vì gia đình, vì các con. Ai cần, ai quan tâm. Với tôi một khi tình yêu cho kẻ khác không còn nữa, tôi sẽ yêu chính tôi, kể cả con cái hay mấy mẩu giấy kết hôn, đều vô nghĩa như nhau.

Mỗi chúng ta đều chỉ sinh ra một lần và chỉ có một cuộc đời để sống. Chúng ta không có quyền buộc mình hi sinh vì kẻ khác. Nhất là trong cái xã hội loài người lạc hậu mà tự gọi mình là hiện đại, luôn đánh giá và tôn vinh phụ nữ bằng những gì họ đã hi sinh cho đàn ông. Thật mị dân.

8. Buông

Thứ gì có thể cầm lên được, thì phải bỏ xuống được.

Đàn ông chia tay khi đã yêu người khác, đàn bà chia tay khi không còn tình cảm. Một khi muốn buông bỏ, mọi lý do đều trở nên hợp lý. Đừng trách móc bằng những lời hứa xưa cũ, khi ấy họ thật sự đã được tẩy não, đã quên rồi.

Thứ gì vỡ rồi thì đừng cố chắp vá, chỉ làm chúng ta trở nên đáng thương và thảm hại. Thay vì vùi mặt trong chăn gối khóc lóc sưng mắt và đầu tóc rối bù, thay vì chờ đợi và tìm kiếm như con ngốc, tự hủy hoại bản thân bằng nuối tiếc và đau thương. Sự tự trọng bao giờ cũng làm cho chúng ta đẹp hơn, cao hơn kẻ khác.

Sự căm hận không phải là chọn lựa thông thái. Sự trả thù ngọt ngào nhất trong tình yêu đó là lãng quên.

Mười ngón tay siết không đủ để giữ được nhau

[xuyentruong]

“Khi tôi bắt đầu chấp nhận rằng tiền thực sự rất quan trọng, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi kiếm được tiền cũng không còn vui vẻ như trước nữa, tôi biết mình đã già rồi. Khi trong ví chỉ có tiền lẻ đã cảm thấy mình thật nghèo, tôi biết mình đã già rồi. Khi cuối cùng cũng mua được đủ thứ hay ho lại chẳng muốn đụng vào nữa, tôi biết mình đã già rồi. Khi về nhà, phát hiện ra mình chẳng thể gối đầu lên đùi mẹ xem TV, rồi bảo mẹ lấy ráy tai cho mình, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi bắt đầu nói với ba mẹ nhớ cẩn thận, đừng để bị lừa, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi cảm nhận được ba tôi thực sự rất yêu tôi, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi chủ động gọi về cho ba mẹ dù bận rộn tới đâu, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi phát hiện ra rất nhiều lời ba mẹ nói đều có đạo lý của nó, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi biết quan tâm, lo lắng cho ba mẹ nhiều hơn, tôi biết mình đã già rồi. Khi tôi bắt đầu cảm thấy yêu một người không nhất định phải ở bên nhau, tôi biết mình đã già rồi. Khi chia tay với người yêu, thay vì đổ lỗi cho nhau, tôi đổ lỗi cho cuộc sống, tôi biết mình đã già rồi. Chẳng kịp đề phòng, cứ đột nhiên mà già đi như thế…”

{Yingie Cassiopeia dịch} des by tieuchinhthai@ Kites Quotes

[xuyentruong]

50 Quotes About Kissing

1.

Kiss me and you will see how important I am.

—Sylvia Plath

2.

Kiss me until I forget how terrified I am of everything wrong with my life.

—Beau Taplin

3.

How she felt when he kissed her—like a tub of roses swimming in honey, cologne, nutmeg and blackberries.

—Samuel Sullivan Cox

4.

He took her into his arms again, using all his strength to be gentle, and let his lips touch hers so lightly he could hardly feel it.

—Morgan Llywelyn

5.

His kisses tapped into deep mines of memory, and the years that had separated us fell away as if they were nothing.

—Lisa Kleypas

6.

A kiss is a secret told to the mouth instead of the ear; kisses are the messengers of love and tenderness.

—Ingrid Bergman

7.

And we were kissing like drowning people breathe—like suddenly we’d discovered something that has never been so sweet before that moment.

—Morgan Matson

8.

The kiss itself is immortal. It travels from lip to lip, century to century, from age to age. Men and women garner these kisses, offer them to others and then die in turn.

—Guy de Maupassant

9.

I kiss her. I kiss her and kiss her. I try not to bite her lip. She tastes like vodka honey.

—Lidia Yuknavitch

10.

We are all mortal until the first kiss and the second glass of wine.

—Eduardo Galeano

11.

It was the kiss of a man who had waited years for the moment, and feared that it would never come again.

—Jana Oliver

12.

The first kiss can be as terrifying as the last.

—Daina Chaviano

13.

It was a kiss to level mountains and shake stars from the sky. It was a kiss to make angels faint and demons weep…a passionate, demanding, soul-searing kiss that nearly knocked the earth off its axis.

—Lisa Kleypas

14.

You should be kissed and by someone who knows how.

—Margaret Mitchell

15.

If you kiss on the first date and it’s not right, then there will be no second date. Sometimes it’s better to hold out and not kiss for a long time. I am a strong believer in kissing being very intimate, and the minute you kiss, the floodgates open for everything else.

—Jennifer Lopez

16.

My first kiss. A new kind of kiss, like the new kind of music still playing, softly, in the distance—wild and arrhythmic, desperate. Passionate.

—Lauren Oliver

17.

Now a soft kiss—aye, by that kiss, I vow an endless bliss.

—John Keats

18.

Hollywood is a place where they’ll pay you a thousand dollars for a kiss and fifty cents for your soul.

—Marilyn Monroe

19.

It was the best first kiss in the history of first kisses. It was as sweet as sugar. And it was warm, as warm as pie. The whole world opened up and I fell inside. I don’t know where I was, but I didn’t care. I didn’t care because the only person who mattered was there with me.

—Sarah Addison Allen

20.

How did it happen that their lips came together? How does it happen that birds sing, that snow melts, that the rose unfolds, that the dawn whitens behind the stark shapes of trees on the quivering summit of the hill? A kiss and all was said.

—Victor Hugo

21.

A first kiss is the demarcation line: the same information that a moment ago felt private, all of a sudden seems unfair to withhold. And with that exchange came more.

—Francesca Marciano

22.

Then she was kissing him as she had never kissed him before…and it was blissful oblivion, better than firewhisky; she was the only real thing in the world.

—J. K. Rowling

23.

I’m going to kiss you now, and I don’t know if I’ll ever stop.

—Jamie McGuire

24.

A kiss that is never tasted, is forever and ever wasted.

—Billie Holiday

25.

He kisses like he’s dying of thirst, and I’m water.

—Jennifer L. Armentrout

26.

A kiss is a rosy dot over the ‘i’ of loving.

—Cyrano de Bergerac

27.

Well, it’s either kiss me or kill me, that’s how I see it.

—Tom Waits

28.

The kiss is neither returned nor exchanged, because it’s free.

—Charles de Leusse

29.

The sunlight claps the earth, and the moonbeams kiss the sea: what are all these kissings worth, if thou kiss not me?

—Percy Bysshe Shelley

30.

My nose itched, and I knew I should drink wine or kiss a fool.

—Jonathan Swift

31.

Kissing you is terrifying, breathing your same air makes my knees weak, when I’m around you it’s a tie between wanting to chase you down—or just kiss you until you can’t breathe.

—Rachel Van Dyken

32.

Our only kiss was like an accident—a beautiful gasoline rainbow.

—Alice Sebold

33.

He tangles his hand in my hair, and the other cups my jaw. Although I have this all planned, his lips feel shockingly sweet, swollen and soft, and more like home every time.

—Alex Rosa

34.

A kiss on the beach when there is a full moon is the closest thing to heaven.

—H. Jackson Brown, Jr.

35.

I didn’t want to kiss you goodbye—that was the trouble—I wanted to kiss you good night—and there’s a lot of difference.

—Ernest Hemingway

36.

His mouth seizes mine. Consuming me. Devouring me. My body moves against his. Harder. Faster. Take me. Take all of me…

—Alexia Russell

37.

I prefer a kiss that is so much more than just a tongue in your mouth.

—Katherine Heigl

38.

The truth is, I always want to kiss you.

—Alex Rosa

39.

I was going to kiss him, and I was going to regret it. But at that moment, I couldn’t bring myself to care.

—Michelle Hodkin

40.

Your love is not really love until you waste it, a kiss is never a kiss until you taste it…

—Munia Khan

41.

The lover steals a kiss. He incurs life imprisonment.

—Charles de Leusse

42.

Kiss me out of desire, but not consolation.

—Jeff Buckley

43.

It’s the kind of kiss that inspires stars to climb into the sky and light up the world.

—Tahereh Mafi

44.

Kissing—and I mean like, yummy, smacking kissing – is the most delicious, most beautiful and passionate thing that two people can do, bar none. Better than sex, hands down.

—Drew Barrymore

45.

Her lips touched his brain as they touched his lips, as though they were a vehicle of some vague speech and between them he felt an unknown and timid pressure, darker than the swoon of sin, softer than sound or odor.

—James Joyce

46.

And somehow, against all reason, we were kissing. I closed my eyes, and the world around me faded.

—Richelle Mead

47.

Boys always like to see girls kiss. I don’t get it; girls don’t want to see boys kiss.

—Dominique Swain

48.

Make me immortal with a kiss.

—Christopher Marlowe

49.

Unfortunately, I like to feel a little stubble when I kiss. Women are too soft.

—Malin Akerman

50.

One day you will kiss a man you can’t breathe without, and find that breath is of little consequence.

—Karen Marie Moning

[xuyentruong]

“To see you when I wake up Is a gift I didn’t think could be real To know that you feel the same as I do Is a three-fold utopian dream You do something to me that I can’t explain So would I be out of line if I said I miss you? I see your picture I smell your skin on the empty pillow next to mine You have only been gone ten days But already I’m wasting away I know I’ll see you again Whether far or soon But I need you to know that I care And I miss you”

— ​I Miss You, Incubus

[xuyentruong]

“To fall in love with you was such an achingly beautiful transcending experience.”

—

Andressa 

@wnq-writers | @wordsnquotes | @shareaquote

 submitted to @wnq-quotes, February 21st 2018

[xuyentruong]

[xuyentruong]

I could lay here for a while…💛 Instagram: kokokourtney

[xuyentruong]

“ I really like you, Midori. A lot.” “How much is a lot?” “Like a spring bear,” I said. “A spring bear?” Midori looked up again. “What’s that all about? A spring bear.” “You’re walking through a field all by yourself one day in spring, and this sweet little bear cub with velvet fur and shiny little eyes comes walking along. And he says to you, “Hi, there, little lady. Want to tumble with me?’ So you and the bear cub spend the whole day in each other’s arms, tumbling down this clover-covered hill. Nice, huh?” “Yeah. Really nice.” “That’s how much I like you.

- Haruki Murakami, Norwegian Wood

[xuyentruong]

Một tiểu luận về cà phê

Chưa cần quan tâm nhiều lắm về xuất xứ hạt cà phê, tách hạt khô hay ướt, rang nhẹ hay đậm, tỷ lệ trộn thế nào, xay nhuyễn hay thô–những người mới đến với cà phê chưa cần để ý vội những điều trên.

Nhưng rất cần phân biệt commodity với specialty. Commodity là thứ cà phê người ta thu mua để chiết xuất caffeine dùng làm nguyên liệu bào chế thuốc, như trong aspirin. Specialty mới là cà phê để thưởng thức.

Giống như bút để điền mẫu đơn thì không cần bàn. Chỉ khi dùng bút cho hành động viết miên mật và có ý thức, mới nói chuyện chọn lựa, phân loại, bảo quản.

Tất cả các loại đồ uống gọi là cà phê trong tiệm fastfood kể cả Starbucks, Mac Donald’s đều không phải cà phê thưởng thức mà đơn thuần là đồ uống (cho tiêu thức ăn, giải khát), như trà miễn phí ở tiệm Tàu. Vì nó chỉ là commodity coffee nên không thuộc phạm vi mà ta đang nói: cà phê đặc sản để thưởng thức.

***

Ngay từ thế kỷ thứ 7 đã được các bộ lạc Hồi giáo du mục (như trong truyện Thư Kiếm Ân Cừu Lục của Kim Dung) dùng đến dưới dạng nấu quả cà phê (không tách hạt) với bơ giúp cho tỉnh táo, phải chín trăm năm sau cà phê mới thành thức uống thông dụng. Các tiệm cà phê đầu tiên được mở ở Ả Rập Xê út, Thổ Nhĩ Kỳ rồi lan dần sang Âu châu. Giữa thế kỷ 17, người Hà Lan cho trồng cà phê ở thuộc địa của họ, Tích Lan. Người Anh có tiệm cà phê sớm hơn người Pháp, nhưng rồi cà phê lại thành một phần văn hóa Pháp trong khi Anh gắn bó với trà. Vì sao vậy? Theo cuốn The Art and Craft of Coffee, Anh và Pháp cùng phát triển đồn điền cà phê tại các thuộc địa riêng: Pháp trồng ở vùng Carribean và Bờ biển Ngà, Anh trồng tại Tích Lan. Nhưng rủi thay, cây cà phê của người Anh bị sâu rầy phá hoại đến mức không thu hoạch được gì, họ phải trồng trà. Còn văn hóa tiệm quán, tức thói quen ngồi quán cả ngày, thì lại do… Mỹ phát triển trong làn sóng Beatniks những năm 70: đến quán đọc thơ cho đám đông, chau mày suy nghĩ và nhâm nhi cà phê giết thời gian.

Có đến 73 chủng cà phê được thực vật học đặt tên, mà chỉ có hai chủng Arabica và Robusta có giá trị thương mại. Trong Arabica còn chia ra nhiều giống khác nhau về xuất xứ (và dĩ nhiên độ khó khi trồng và chất lượng hương vị) là Bourbon, Typica, Caturra, Blue Mountain, Catimor, Catuai, Maragogype, Timor…)

Cà phê Ấn thường thêm gia vị quế và đinh hương. Còn Mocha, dẫu nay chỉ còn dùng để gọi tên espresso có rắc thêm bột cacao, hoặc dụng cụ nấu cà phê hơi nước kiểu Âu châu (viết là Moka), thực ra ban đầu là tên một chủng cà phê Yemen.

Bảo quản cà phê hạt (đã rang) như thế nào? Để đông đá trong những gói nhỏ (mỗi gói đủ hạt uống 1 tuần) hàn chặt. Có những người cầu kỳ chia nhỏ ra những túi lượng cà phê pha đủ 1 lần thôi rồi để ngăn đá. Chỉ để lại một gói ở nhiệt độ phòng để uống trước. Chỉ xay hạt đủ cho mỗi lần pha. Những gói đã trữ đông khi lấy ra phải để ấm lên bằng nhiệt độ phòng trước khi mở, và không được để đông đá lần nữa.

Kiểm tra độ mới của cà phê (đã rang lâu hay mới rang): xay một lượng nhỏ cà phê bỏ vào phễu lọc giấy, rót nước nóng 92 độ vào. Cà phê mới rang sẽ nổi bọt lỗ chỗ do sự phóng thích CO2, cà phê đã để lâu thì vẫn nằm nguyên.

***

Có 6 cấp độ rang cà phê, rang càng nhạt (nhiệt độ thấp) thì cà phê càng chua, càng đậm thì vị chua nhạt đi và thay bằng độ đắng (sự cháy của đường thành caramel). Rang nhạt, mỗi tầng vị đều thể hiện rõ, không giấu được vị nào. Đổi lại, pha cà phê rang nhạt thì nước không có độ sánh.

Chuyên gia cà phê luôn có một bảng màu từ vàng nâu đến nâu đen để đối chứng với loạt cà phê vừa rang, qua đó ta sẽ biết được mẻ cà phê ấy ứng với cấp độ rang nào: New England, City, Vienna, Espresso, Italian, French. Cũng có thể quan sát độ dầu ứa ra từ bề mặt hạt ứng với từng cấp độ rang, rang càng đậm (đậm nhất là kiểu Pháp) thì đúng là “uống từng ngụm nhỏ bóng tối” như Dương Thụ viết, và hạt cà phê bóng nhẫy do dầu ứa ra.

Nếm cà phê: giống như rượu vang, càng về cuối ly/tách, vị càng sâu. Nhưng xin nhớ rằng các chuyên gia nếm cà phê ngậm trong miệng rồi nhổ ra chứ không nuốt. Giữa những lượt nếm, phải tráng miệng bằng nước khoáng có ga.

Một lượt nếm (trên một mẫu) cần làm ba lần: lúc nóng, lúc ấm và lúc nguội. Cà phê khi nguội có vị sâu nhất, các lớp notes ẩn giấu nay bộc lộ rõ nhất. Nhưng cà phê nguội cũng sẽ dở nhất (đến độ không giữ nổi trong miệng) nếu vụng về trong cách pha hoặc chất lượng cà phê tồi.

Trộn hạt cà phê (blend): đây là công việc của chuyên gia, khi các thương hiệu phân phối lớn thuê họ trộn từ các hạt gốc để thành một hỗn hợp hạt có hương vị đặc trưng. Illy, Lavazza đều bán cà phê hạt đã trộn và rang với công thức trộn được giữ kín. Thành phần trộn của họ cũng thay đổi theo mùa vụ thu hoạch, theo sự trồi sụt của nguồn hạt thô nhập về. Bởi vậy, dù hai gói cà phê Ý đều ghi “100% Arabica” (thì tất nhiên) nhưng mùi vị hoàn toàn khác biệt. Arabica xuất xứ Phi châu rất khác Trung Mỹ, khác Á châu, và tất nhiên còn phụ thuộc vào cách rang nữa. Thứ mà người tiêu dùng mua về đều là hạt đã trộn, không phải thuần túy từ một nguồn, một loại.

Một giai thoại chưa được kiểm chứng là chính nhà soạn nhạc lỗi lạc Beethoven định chuẩn công thức pha cà phê: đếm đủ 60 hạt đem xay thì được hai thìa (loại ăn canh), pha với 180ml nước là có cà phê vừa độ đậm và thơm nhất.

***

Cà phê, trà, nhiếp ảnh phim đều đòi hỏi bạn có những kiến thức nhất định về hóa học. Nó là nghệ thuật thực đấy, nhưng để đạt được nghệ thuật thì phải qua con đường hóa học. Với cùng một nguyên liệu, bạn có thể pha hai tách cà phê khác vị nhau hoàn toàn.

Như mọi người Việt thuộc mọi thế hệ, tôi bắt đầu cà phê sai cách. Đó là năm lên chín tuổi. Phải mười lăm năm sau, mới biết thế nào là cà phê đúng chuẩn. Một trong những điểm cần lưu tâm cho những người nhập môn cà phê là hãy sắm ngay một máy xay và hãy vứt ngay những cái phin nhôm.

Uống cà phê sai cách (theo kiểu Việt) thể hiện rõ nhất ở chỗ pha cà phê với sữa đặc có đường (gần như là sữa sống, vì nước nhỏ xuống không đủ làm chín sữa), mà phản ứng hóa học của các amino acids trong cà phê với thứ sữa kia lại tạo thành những hợp chất vô cùng hại cho tiêu hóa. Vậy mà chúng ta cứ uống ngày này sang tháng nọ, cả đời. Bảo sao người ngoại quốc (nhất là Ý) họ dị ứng với lối uống cà phê nhà mình!

***

Pha cà phê có nhiều cách, nguyên tắc chung là cho nước nóng (93ºC) tiếp xúc với bột cà phê trong một thời gian hạn định (dưới 6 phút). Nước phải có độ pH = 7.1, không có mùi chlorine. Nhiệt độ luôn ổn định suốt quá trình pha (nước không được nguội dần đi). Pha cà phê kiểu phin nhỏ giọt Việt Nam hạn chế lớn ở chỗ này.

Bạn cần chuẩn bị gì?

Nước tốt (180ml)

Ấm đun nước

2 thìa canh cà phê bột (mới xay) tương đương 10g

Dụng cụ pha cà phê

Tách uống cà phê

Các phương pháp pha cà phê:

Thế giới có nhiều phương pháp pha cà phê đặc thù của vùng, của dân tộc, nhưng tựu trung chỉ có hai nguyên lý: chiết xuất do tiếp xúc với nước và phun hơi nước cao áp—tiếp xúc trực tiếp với nước sôi là cổ điển và thủ công (cũng có máy bán tự động), còn phun hơi nước phải dùng đến các dụng cụ nấu nước nén hơi như Moka pot, percolator, hoặc máy chuyên dụng espresso machine.

- Lọc giấy: giấy lọc chuyên dụng đã được tẩy bằng nước oxy già, không còn mùi vị. Thấm ướt giấy rồi quấn thành hình nón, đặt vừa khít phễu, cho bột cà phê lên trên sau đó châm nước nóng vào. Điều quan trọng là châm nước đều tay theo vòng tròn, để cà phê thấm đều. Mỗi lần châm chỉ đầy non nửa phễu, châm làm nhiều lần, chờ cà phê nhỏ giọt hết rồi hãy châm tiếp. Bình chứa (carafe) cần được lắc đều trước khi rót ra tách vì phần nước đầu đậm hơn phần cuối. Toàn bộ quy trình không được kéo dài quá 6 phút.

Thoạt tiên, bạn sẽ nghĩ cách này giống hệt lối pha cà phê phin của ta, vậy sao tôi lại chê cà phê phin dở? Dở là tại cái phin kim loại không giữ nhiệt, và pha phin chỉ châm nước một lần nên nước nguội dần, chỉ có ít giọt đầu tiên nhỏ xuống lấy được tinh chất cà phê thôi, còn nguyên phần còn lại bị nguội làm mất mùi cà phê, thêm vị chát và có mùi mốc.

Máy tự động: vẫn theo nguyên lý nước sôi tiếp xúc với cà phê, lọc qua bộ lọc giấy hoặc kim loại tùy máy. Bạn vẫn cho 2 thìa cà phê vào phễu lọc, đổ 180ml nước vào phần đựng nước, cắm điện. Máy thay người cho các công đoạn đun sôi nước, rưới vào cà phê. Cần lưu ý mẻ cà phê phải được hoàn tất trong vòng 4 – 6 phút.

- Open Pot, hay cà phê vợt, cà phê bít tất:

Gói bột cà phê vào vải màn, cột chặt lại rồi nhúng vào nước dưới độ sôi (đun nước sôi trong chảo rồi tắt bếp, khi thấy nước chỉ còn những bong bóng nhỏ thì nhúng cà phê vào). Đợi mười phút. Múc cà phê từ chảo đổ vào các ly.

Phương pháp này có vẻ sơ khai, tiện cho việc phục vụ đông người. Có thời gian, các nhà thờ pha cà phê cho giáo dân đều dùng cách pha này.

- French Press: bình pha cà phê có piston nén kiểu Pháp. Cũng cùng nguyên lý chiết xuất cà phê vào nước nhưng khác drip ở chỗ nước vẫn tiếp xúc với cà phê trong suốt quá trình pha, không chảy xuống do trọng lực. Một dạo Paris Deli Saigon tôi hay thấy phục vụ cà phê trong bình này (mùi vị rất ngon và khác biệt). Đây là thiết bị đẹp, rẻ và bền.

Muốn pha một bình French Press ngon, cần lưu ý:

Muốn pha nhiều tách, tính lượng nước và cà phê nhân lên theo công thức mỗi tách cần 10g cà phê bột + 240ml nước.

Tráng nước sôi bình, đổ nước đi rồi cho cà phê bột vào.

Rót lượng nước nóng vừa đủ xâm xấp mặt cà phê, chờ một chút cho bọt khí thoát ra và tan đi.

Rót lượng nước nóng còn lại. Đậy nắp.

Đến đây bắt đầu quá trình ép trong 4 phút. Cứ mỗi phút, nhấn và kéo ngược piston một đoạn, kết hợp với xoay và khuấy.

Ở phút sau cùng, mới nhấn piston hết mức xuống đáy bình.

Rót cà phê chậm đều tay vào mỗi tách một ít, xoay vòng đến khi đầy các tách. Rót chậm để tránh bã cà phê trôi ra theo nước.

- Moka: phát minh năm 1933, là thiết bị gồm hai ngăn chứa nước xen giữa là một ngăn đựng cà phê bột, đun trên lửa. Hơi nước sôi bốc lên kéo tinh chất cà phê ra bình chứa phía trên. Bình moka dễ tìm, thiết kế quá đơn giản, nhưng chóng hỏng vì đun trực tiếp trên lửa. Nguyên lý hoạt động là dùng hơi nước nóng cao áp phun qua bột cà phê để chiết xuất tinh chất.

- Máy espresso: do Giovanni Achille Gaggia sáng chế năm 1947. Sau khi đủ phổ thông để trở thành hàng gia dụng, máy espresso được các tín đồ cà phê xem như một thứ nghi lễ và chính sự cầu kỳ này khiến cho một tách espresso tự pha tại nhà trở nên quý giá.

Chỉ cần khác đi về áp lực nước, thời gian pha, độ mịn hạt của bột cà phê, là tách espresso thay đổi mùi vị lập tức; sự thay đổi có biên độ rộng đến mức chẳng cần là người sành cà phê vẫn có thể nhận ra đâu là tách ngon, đâu là tách pha dở. Tổng thời lượng từ khi bấm nút đến lúc chảy hết xuống tách là 30 giây đồng hồ. 30 giây ấy là cả một quá trình tự động gồm nhiều khâu, và chỉ cần một trong các khâu không làm tròn phận sự, kết quả sẽ kém ngay.

Nếu như một tách cà phê tiêu chuẩn pha bằng các phương pháp khác có dung tích 180ml thì espresso chỉ có 30ml cho mỗi “shot”. Để pha một tách nhỏ, cần 7g cà phê bột, nén nước dưới áp suất 9 atmospheres, 25 – 30 giây cho quá trình. Quan sát dòng chảy từ vòi máy cũng có thể biết được tách cà phê có chất lượng cao không: chảy quá nhanh hay sánh đặc đến mức không chảy nổi đều không đạt. Muốn espresso ít đắng, chọn hạt cà phê rang nhạt. Bọt crema phải đều như đính đá quý, không được nát.

Vì sự cầu kỳ của kỹ thuật pha espresso, các máy dùng “pod” hay “capsules”, tức cà phê bột đã được nén thành viên, ra đời. Vẫn cần máy chuyên dụng nhưng hoàn toàn tự động, bạn không phải làm gì cả ngoài việc bỏ viên nén vào máy, bấm nút. 

-  Còn một số phương pháp pha cà phê đặc thù như bình chân không với ống siphon, bình pha Neapolitan, bình thẩm thấu ngược, nấu cà phê kiểu Ibrik… do tôi chưa thử qua nên không viết chi tiết.

Cà phê, dù cách pha đa dạng đến mấy, cũng đều là một nghi thức, một kiểu Thiền. Và một nghệ thuật mà muốn thủ đắc, ta cần rất nhiều công sức, tâm trí và thời gian.

[xuyentruong]

Khi không có đủ thời gian nấu nướng, hoặc muốn thay đổi không khí, nhà mình lại kéo nhau đi ăn hàng.

Chuyện này đối với các nhà khác xem chừng thật dễ dàng. Chỉ cần vài cú click chuột có thể tìm ra ngay những quán ăn nổi tiếng, các món ăn đang hot bây giờ. Nhưng với nhà mình thì lại quá khó.

Trước hết là cả nhà ăn chay. Ừ thì quán chay bây giờ cũng nhiều đi. Nhưng lại là ăn chay thực dưỡng. Thế nào là ăn chay thực dưỡng? Cần một bài dài hơn nhiều để nói về chuyện này.

Nhưng hiểu nôm na là nhà mình ăn ngũ cốc nguyên cám (gạo lứt), không ăn các thực phẩm từ động vật, không bột ngọt - bột nêm - đường - chất phụ gia. Chỉ chừng đó thôi cũng đủ đóng hết các ngả đường đi ăn hàng rồi.

Tuy vậy, nhà mình vẫn có một vài địa chỉ quen thuộc, đếm trên đầu ngón tay, để thỉnh thoảng đi ăn với nhau. Và nhiều khi vẫn đi ăn ở các quán chay thông thường khác. Có điều, nếu dính phải bột ngọt, bột nêm quá liều vào người thì về nhà sẽ biết ngay. Mình sẽ than với anh là em thấy đau bụng rồi, khé cổ rồi, nhức đầu rồi. Và lúc ấy thì lại trà bình minh hoặc trà tương mới làm người êm lại được.

Đó là lý do mình nấu ăn ba bữa một ngày. Bữa sáng thường thổi xôi hoặc nấu bún, miến, hủ tiếu. Bữa trưa và tối thì nấu sẵn một nồi cơm lớn, món kho (ngưu bàng, củ cải, mướp đắng…), thêm chút canh và rau chi đó. Bạn bè cũng thường ghé nhà mình ăn thay vì ra hàng.

Có những bạn hỏi sao mình chăm thế. Thực ra mình lười nhất quả đất. Nhưng cái bụng mình khó chịu nhất dải ngân hà. Thế nên bao giờ nó cũng xách mình lên, ủn vào bếp, bắc một nồi cơm mới. 

Nhà Mình

[xuyentruong]

She did not need much, wanted very little. A kind word, sincerity, fresh air, clean water, a garden, kisses, books to read, sheltering arms, a cozy bed, and to love and be loved in return.

Starra Neely Blade (via themotivationjournals)

[xuyentruong]

Forever (Gửi người bạn già)

Lúc ngồi ở boong tàu trong hành trình từ Copenhagen đến Oslo, nhìn màn đêm sóng cuộn đằng xa, tôi đã để chiếc mp3 liên tục chơi bài Forever của Stratovarius vì tôi tin rằng chàng trai trong bài hát cũng đã lênh đênh trên chuyến tàu về vùng trời phương Bắc như tôi, cũng vào một đêm giông tố và đầy mây. Hẳn chàng trai đã đứng ở một góc nào đó và châm thuốc, anh chậm rãi phả từng làn khói ấm nóng để đáp trả từng cơn gió lạnh buốt của biển khơi. Gió mạnh bạo cuốn đi những bụi tàn của điếu thuốc xuống mặt biển đêm đen ngòi, anh nghĩ rằng mình cũng chỉ thế, chỉ như hạt bụi kia vào một ngày nào đó, nhưng anh chắc gì đã đủ may mắn để được cuộn trào trong lớp lớp sóng biển. Anh nhớ về tuổi thơ, về những cánh đồng, về những năm tháng vô ưu và hạnh phúc. Anh đã từng mơ trở thành ngôi sao trên bầu trời phương Bắc, nhưng bạn biết đó, cái giá của một ngôi sao chính là hoặc phải tỏa sáng hoặc phải vĩnh viễn biến mất, và giữa bầu trời đen kịt hôm ấy anh đã không thể tìm thấy ngôi sao của chính mình. Anh không tin mình thuộc về bất cứ nơi đâu, nhưng lại mơ ước có ai đó đợi mình, sau tất cả. Còn tôi, trong hành trình ngày hôm ấy, tôi chỉ mơ về một hoàng hôn yên tĩnh, tôi sẽ ăn quả táo, uống chút nước cam pha vodka vol 4% (:D) và bình thản nhìn mặt trời dần buông, Rồi sáng hôm sau tôi sẽ dậy thật sớm để đón ánh ban mai đầu tiên của ngày, ăn gói mì và uống chút trà. Nhưng thực tế đó lại là những ngày mây đen và bão tuyết. Điều đó từng làm tôi tiếc kinh khủng. Bây giờ ngồi lại, nghĩ về tất cả, tôi chợt nhớ về hành trình đến cực Đông hơn 1 năm về trước, nhớ lúc ngồi ở mỏm đá Mũi Đôi chờ ánh bình minh đầu tiên của Việt Nam, tôi đã nghĩ rằng dù mặt trời hôm ấy không mọc cũng không sao. Sau quá trình trekking hơn 14km rồi tiếp tục nhảy ghềnh lúc 4h sáng, tôi biết chuyến đi này không phải chỉ để nhớ về ánh mặt trời đầu tiên trên biển đã đẹp ra sao, cảnh bình minh ấy đã thơ mộng như thế nào mà là về những gì tôi đã học được sau chuyến đi, về sự gắn kết giữa những người xa lạ, về việc nhắc mình phải cố thêm chút nữa, về việc dùng chút hơi thở yếu ớt thì thầm bài hát yêu thích giữa cái nắng gay gắt vùng biển miền trung và về ly nước chanh ngon nhất quả đất tại nhà chú Hai. Hành trình trên bán đảo Scandinavia cũng vậy, tôi sẽ kể bạn nghe về đêm nhạc piano trong không gian ấm cúng mặc kệ mưa bão ngoài kia, về việc tôi đã bật cười sảng khoái thế nào khi nghe bản Ain't no sunshine được chơi ngẫu hứng (hợp thời thế mà), về kế hoạch dùng mỹ nhân kế, hy sinh đứa em út để tìm nước sôi cho hộp mì ly đang đợi (thực tế thì nó đơn giản hơn nhiều haha), về việc ngồi chui trong một bar sang trọng nhìn những cặp đôi khiêu vũ trong điệu jazz lãng mạn và cả việc đã lạc lối trong 9 tầng của chiếc tàu với suy nghĩ biết đâu trong một phòng nào đó đang diễn ra một cảnh tương tự như lúc Jack ngồi vẽ Rose trên chiếc tàu không bao giờ chìm năm xưa. Đi tàu mà nghĩ về Titanic thì thật là sai trái. Dừng lại thôi nhé. P/s: Bạn già ơi, chinh phạt xong thì về đây, tôi nấu cho bữa cơm. Ở lại luôn không, ngày ngày tôi pha trà, làm bánh và đốt trầm hương, lâu lâu người sửa dùm tôi cái ghế, kê lại giúp tôi cái bàn và chặt giúp tôi vài gộc củi đốt lò, chỉ vậy thôi, ở lại luôn không?

[xuyentruong]

Lời nguyện cầu trên núi cao

Vừa qua tôi được đi Bhutan chơi. 

Người ta hay viết về Bhutan như “quốc gia hạnh phúc nhất thế giới”. Tôi khá thờ ơ về chủ đề này. Hạnh phúc của con người như gu mặc đồ chip, của ai người nấy biết so sánh tranh cãi tốn năng lượng vô ích. 

Tôi theo đạo Thiên Nhiên, mà nghe đồn Bhutan là đất nước biết bảo vệ môi trường rất tốt. Thế là tôi đến để xem Bhutan đối xử với mẹ Trái Đất như thế nào. Và càng xem nhiều, nghe nhiều, biết nhiều, tôi càng yêu vương quốc này.

Hoàng gia Bhutan có vua du học Oxford về nhưng cách đối đãi với thiên nhiên giống như người da đỏ ngày xưa. Hạn chế giết chóc, cái gì mình nuôi thì mình ăn, không được lấy của thiên nhiên, hoặc đợi thiên nhiên cho rồi mới lấy.

Bảy mươi hai phần trăm diện tích Bhutan nằm dưới tán rừng nhưng dân chúng không được chặt cây tuỳ tiện. Khi một người Bhutan muốn xây nhà, anh ta phải xin phép trước ít nhất là hai năm. Để trong thời gian đó, người của bộ Nông Lâm sẽ lên rừng, đánh dấu cây nào thì mới được chặt cây đó, đem về phơi khô làm nhà. Gỗ đá xây nhà chính phủ tài trợ, nhưng anh phải chuẩn bị trước và kiên nhẫn đợi thiên nhiên, chứ không phải có kho gỗ đó muốn vung tiền ra mua là được.

Một lần đến thăm thiền viện bên sông, tôi đứng trên cầu nhìn xuống thấy một đàn cá mấy trăm con to như cái gối ôm quần tụ nhởn nhơ. Anh hướng dẫn viên người Bhutan bảo câu cá là phạm pháp. Khách du lịch muốn câu phải nói với hướng dẫn viên xin phép bộ Nông Lâm, người ta đánh dấu khúc sông nào thì chỉ được câu ở khúc sông ấy.

Vào một quán ăn nọ, thấy quán trang trí hai cặp sừng hươu to. Hỏi ra thì biết người ta nhặt được trong rừng chứ không phải giết hươu mà lấy. Động vật ăn cỏ ở Bhutan rất sướng, đủng đỉnh đi dạo cả ngày và ăn cho mập núc lên. Người ta không giết bò, trâu, dê, chỉ nuôi lấy sữa cho nhà uống còn dư thì làm phô mai. Chừng khi những con ấy chẳng may té núi hoặc chết già, người ta mới chia nhau thịt. Bữa cơm của người Bhutan rất ít thịt. Cả thủ đô tôi đếm được khoảng mười cửa hàng thịt và thịt được nhập từ Ấn Độ sang.

Bhutan có đông trùng hạ thảo, loại thuốc trị giá hàng trăm đô một lạng nhưng nhà vua chỉ cho phép tộc người phía Bắc được khai thác mà thôi. Bởi nơi đó toàn băng tuyết, ngoài nuôi trâu và đi lùng đông trùng hạ thảo ra người ta không còn nguồn thu nhập nào cả. 

Tôi hỏi anh hướng dẫn viên bản xứ, chính phủ bảo vệ thiên nhiên như vậy nhưng còn cá nhân mỗi người ý thức về môi trường có cao không? 

Anh bảo có chứ. Bởi nhà vua luôn nói rằng nếu muốn sống hạnh phúc và sung túc, phải biết bảo vệ môi trường và thiên nhiên quanh mình. Tôi thấy anh nói đúng.

Người dân nơi đây chưa bị tập hư thói quen dùng bịch nylon. Tôi mua tuýp son nho nhỏ người ta đưa tay không. Còn những món to hơn thì dùng túi vải không dệt. Phần lớn cửa hàng đều vậy, từ tiệm quà lưu niệm sang trọng đến tiệm vải nơi chú tài xế dẫn tôi vào mua bộ trang phục truyền thống gho.

Chú tài xế kể chú có hai đứa con, đứa chị thích nghiên cứu sinh học, thằng em thích học về môi trường. Năm nay tụi nó phải thi những kỳ quan trọng, chú cũng lo nên đi chùa hay cầu nguyện cho tụi nó. 

Trên đường lên chùa tôi thấy nhiều em học sinh đi học. Ôi, tôi ganh tỵ lòi mắt với học sinh Bhutan. Chúng nó mặc đồ truyền thống, vừa mở sách ôn bài vừa đi bộ thong dong trên đường nhựa, một bên là rừng thông, bên dưới là suối chảy ầm ỳ nắng xuyên qua khói sóng.

Sông suối Bhutan xanh trong như trời cao, lúc nào cũng chảy xiết và lạnh buốt do từ hồ băng trên dãy Himalaya tan ra. Trong một bài phát biểu trên Ted Talk, thủ tướng Bhutan từng nói chúng tôi làm mọi cách để ngăn Trái Đất nóng lên, nhưng lại là một trong những nơi đầu tiên chịu hậu quả nặng nề khi khí hậu thay đổi. Những hồ băng trên núi cao đang tan nhanh và sẽ hình thành lũ lụt tràn xuống thung lũng gây thảm hoạ khôn lường. Sông ngòi lạnh quá thể nên hầu hết người Bhutan không biết bơi, họ chỉ giỏi đi rừng leo núi thôi.

Rừng núi Bhutan cây cối ken dày, những cây thông đủ loại cao to thơm ngát phủ xanh mướt núi. Rêu tha thướt trên cành. Anh hướng dẫn viên Bhutan bảo loài rêu này là dấu chỉ độ trong lành của môi trường, gặp không khí ô nhiễm là nó chết ngay. Trên đường đi tôi còn gặp một con khỉ. Con khỉ mập lông đen yếm trắng ngồi bên đường, bứt lá bồ công anh thồn vào mồm nhìn xe cộ lướt qua. Mỗi lần có chiếc xe đến gần tôi cứ thót tim lại, sợ xe dừng rồi có người nhảy xuống bắt nó. Nhưng không, khỉ cứ ngồi ăn và không ai làm phiền nó cả. 

Tôi thích ngồi lặng nhìn núi rừng trước mặt và lắng nghe một cảm giác yên tâm mênh mông. Từ rất lâu rồi tôi mới lại ngưỡng mộ trọn vẹn thiên nhiên tuyệt đẹp mà không gợn chút âu lo. Bởi tôi biết rằng khung cảnh trong tầm mắt tôi đây, với mọi cỏ cây và muông thú này, được cả một quốc gia đồng lòng bảo vệ. Còn như khi đi Hà Giang, Bình Ba, Nam Cát Tiên…tôi hay cúi đầu bước nhanh không dám nhìn lâu. Ngắm thiên nhiên Việt Nam tôi hay buồn, bởi không biết khi nào chúng biến mất, bởi cảm thấy mình và cả dân tộc mình không xứng đáng với những cảnh đẹp như thế này. Thiên nhiên nên tìm nơi trốn cả đi, để chúng tôi sống giữa hoang mạc còn hơn.

Để kết bài, tôi sẽ kể về một nghi lễ tâm linh của người Bhutan. Họ hay làm những cái tháp nho nhỏ bằng đất sét, có khi trộn với tro cốt của người thân khi nhà có tang, và bên trong nhét một mảnh giấy ghi lời cầu nguyện. Họ đem những cái tháp này đặt khắp các triền núi và bờ sông, nhìn thoáng qua xinh xắn lúp xúp như lùm nấm. Người Bhutan tin rằng làm thế là tạo nghiệp tốt và phước lành. Tôi thì không hiểu lắm liệu như vậy giúp ích được cho ai nhưng tôi thấy nghi lễ này dễ thương. Ít nhất thì đồ cúng bằng đất sét, tan ra rồi lại quay về với đất không độc hại chi. Và tôi nghiệm thấy, bản thân Bhutan cũng là một lời cầu nguyện trên núi cao, cầu nguyện cho Trái Đất này. Tôi cũng cầu nguyện cho Bhutan cứ vững vàng như bây giờ, cứ tôn kính thiên nhiên một chút, mặc kệ con người đi một chút. Tụi nó đòi ăn món này món nọ hả, kệ. Tụi nó muốn xây cáp treo hả, kệ, yếu nhây yếu nhớt ở nhà nghỉ khoẻ khỏi đèo bòng. Tụi nó muốn có bar pub thâu đêm hả, đi chỗ khác chơi. Để con người thôi nghĩ thế giới là của mình, để dòng chảy hồi sinh của Bhutan lớn mạnh hơn sự đảo điên còn lại, và biết đâu Trái Đất sẽ có một kết cục đẹp hơn.