dehalvewereldblog

[dehalvewereldblog]

Tijdens elke nieuwe Iran-reis die ik begeleid, bemerk ik dat er weer wat nieuwe vrijheden verworven zijn; in Qazvin speelde een accordeonist zijn liedjes begeleid met gezang, in Isfahan zag ik vrouwen op de fiets, de kleding wordt steeds hipper en satelietschotels worden minder vaak geconfisqueerd. Daarentegen is de bureaucratie bij de 'office for international affairs' nog als vanouds, om een visum te verlengen moesten we van kamer 12 naar kamer 19, weer terug en dan weer naar beneden voor een stempeltje en weer een handtekening van kamer 12... Ook is het roken van waterpijpen in sommige steden aan banden gelegd en worden er achterkamertjes open gesteld om toch aan de vraag te voldoen. En zo zat ik in Isfahan met opa en een hip, jong Iraans stel en twee reizigers van mijn groep illegaal aan de waterpijp. Er zijn nog nooit zoveel toeristen in Iran geweest als afgelopen lente. Voor wat betreft Nederland komt dat volgens mij mede dankzij 'Onze man in Teheran' van Thomas Erdbrink, maar ook door de nucleaire deal, die onder Obama en Rohani gesloten is. Rohani is herkozen. Hij staat voor hervorming. Dit kan echter alleen kans krijgen, als de banden met het buitenland beter worden. Ik vrees Trump, die een wapendeal sluit met Saoedi Arabië, het broeinest voor terrorisme. Hij haalde uit naar Iran, als zijnde een terroristenstaat, maar het sji'itische Iran staat mijlenver van de wandaden van IS en consorten. Op het Iraanse regiem is ook van alles aan te merken, maar ik gun het volk de hervormingen en economische groei. En ik gun Iran èn de wereld meer stabiliteit en daarvoor is het nodig dat de nucleaire deal stand houdt! Gelukkig heb ik in ieder geval na deze Sawadee-reis weer 13 ambassadeurs voor dit gastvrije en prachtige land afgeleverd! .

[dehalvewereldblog]

Naar Iraans model Iraniërs zijn mooie mensen, zeker qua persoonlijkheid; vriendelijk, geïnteresseerd en gastvrij, maar ook om naar te kijken. Vooral de vrouwen bezitten een natuurlijke schoonheid; donkere, meestal grote ogen met lange wimpers, prachtige haren, hartvormig gezicht. Helaas meent een deel van de vrouwen, dat ze daaraan nog een beetje moeten sleutelen en zo zie je veel verkleinde neuzen, getatoeëerde wenkbrauwen, opgespoten lippen en dikke lagen crème, lipstick en mascara. Ik kocht een lippenstift in de bazar van Shiraz bij een verkoopster, die zoveel botox in haar gezicht had, dat ze er uit zag als ik, toen ik een aantal jaren terug door een wesp in mijn lip gestoken was. Ik durfde toen nauwelijks meer de straat op. Een bezoek aan de schoonheidssalon blijft boeien. Vandaag ga ik naar de kapper in Shiraz. Je moet het even weten te vinden, want je kunt natuurlijk niet bij een kapperszaak met allemaal bloothoofdige dames naar binnen kijken. De meeste kappers vind je in een schoonheidssalon waar ook allerlei andere schoonheids-'verbeteringen' aan geboden worden: epileren, harsen, manicure, pedicure en tattoo's van de wenkbrauwen. Ik ga naar schoonheidssalon Eli, inmiddels mijn vaste stek. Het gordijn door en de trap aflopend, kom ik de salon binnen. Ik wil mijn hoofddoek al af doen, als ik bij de kassa een jongen zie staan. Dat ben ik niet gewend, ik kijk verder en zie dan ook alle vrouwen met hun jassen aan en hoofddoeken op. Ik begroet de kassière en vraag haar wat de man hier doet. Hij blijkt er te zijn, omdat hun computersysteem vastgelopen is. Eén man in het huis en meteen moeten alle vrouwen zich aanpassen. Als je binnen komt, reken je direct de gewenste behandelingen af. De dame voor mij betaalt met haar pinpas. Verbaasd kijk ik toe hoe ze haar pasje afgeeft en haar pincode noemt. Het 'je mag alles van me weten, behalve m'n pin' is hier nog niet doorgedrongen. Nadat ik heb afgerekend wacht ik op mijn beurt. Als ik gehaald word door het meisje dat mijn haar zal wassen, vraagt ze naar mijn handdoek. Die heb ik niet bij me en daarom moet ik een wegwerphanddoek kopen en ook mijn eigen kam. Voor drie kwartjes koop ik deze en de knipbeurt kan beginnen. Eerst wordt mijn haar gewassen en daarna knipt een andere vrouw het snel en vakkundig. Tussendoor wil het personeel graag van alles van me weten en krijg ik de gebruikelijke complimenten over mijn kennis van het Perzisch. Het föhnen neemt de meeste tijd in beslag. Oef, dat ziet er wat anders uit dan mijn dagelijkse kapsel, alle krul eruit. Jammer, dat ik een hoofddoek op moet, want nu ben ik toch even wat meer een Iraanse. Voor even leuk, maar voor mij toch liever een warrige bos, zonder föhn, gewoon zoals het krult. Goed geknipt is het zeker; dus volgende keer weer een bezoek aan Eli! .

[dehalvewereldblog]

Mard o hezar chehre oftewel: de man met de duizend gezichten Tijdens het Iraanse nieuwjaar wordt er gedurende de 13 dagen van het feest altijd een soap uitgezonden op de Iraanse TV. Toen ik in Iran verbleef was dat 'De man met de duizend gezichten', een komedie over een man die steeds voor iemand anders werd aangezien en niet in staat was dit te ontkennen, waardoor hij onder andere dokter, politieagent en mafiabaas was. Iran is ook een land van duizend gezichten. In het buitenland overheerst nog steeds vooral het zwarte beeld van vrouwen in chadors die 'Dood aan Amerika' roepen en waar iedereen zwaar gelovig is. De media doen weinig om dit beeld bij te stellen. Zelfs de uitzending vanTegenlicht van de VPRO in 2007 slaagde daar niet in. Onze man in Teheran, Thomas Erdbrink, was gelukkig wel in staat om de vele gezichten van het land te tonen. Ook ik ontdek ze weer nu ik hier rondloop. Op vrijdag gaan we (met mijn Sawadee-groep) de bergen ten noorden van Teheran in; een drukte van belang bij Darband, waar het pad de bergen in gaat. Langs het pad liggen vele theehuisjes en restaurants, waar jongeren genieten van thee en een waterpijp. De meesten zijn hip gekleed en de meisjes dik opgemaakt en de hoofddoek blijft net hangen op de speld die in het haar is gestoken. Maar je komt ook veel sportievelingen tegen van alle leeftijden, zij huppelen veel makkelijker de berg op dan ik. Terug in Teheran is er een kleine tentoonstelling van het leger. Deze is op de middenberm bij het drukke Vali-Asr-plein. Vlaggen van Amerika en Israel zijn op de grond geplakt; iedereen die de straat over steekt, kan bijna niet anders dan zijn voeten er op zetten. Ondertussen zingt de zanger 'Marg bar Amrika' (dood aan Amerika) en word ik aangesproken door een vriendelijk meisje in chador die wil weten waar ik vandaan kom. In Shiraz ga ik naar de kapper. De kapperszaak is een schoonheidssalon; daar kun je terecht voor verschillende behandelingen; harsen, verven, pedicure. Ook daar is het druk en altijd bijzonder met vrouwen onder elkaar. De meisjes die er werken, hebben zelf ook verschillende behandelingen ondergaan; ik zie lippen die vol en roodomrand zijn, blonde haren, getatoeëerde wenkbrauwen en rouge op de wangen. Veel mooie vrouwen, maar ook zeker een aantal die naar mijn mening iets te veel behandelingen hebben gehad. In Isfahan zijn we op de geboortedag van Imam Ali, de vierde kalief (opvolger van de profeet Mohammed) en voor de sjiieten van Iran de eerste imam in een rij van twaalf. Overal in de bazar wordt iets te eten of te drinken uitgedeeld; citroenwater, bananen, koekjes, safraan-ijsjes. Vriendelijk wordt dit alles je aangeboden. Duizend gezichten van Iran; waarbij één overeenkomst boven al die verschillen uitsteekt: de vriendelijkheid van allen. De Iraniërs maken samen dat wij ons zo welkom voelen in dit prachtige land.

[dehalvewereldblog]

Ruze no moebarak! Gelukkige nieuwe dag, of gelukkig nieuwjaar. Dat zeggen vandaag zo'n honderd miljoen mensen tegen elkaar vandaag. Het is het Perzische nieuwjaar, dat ook gevierd wordt door veel Afghanen en Koerden. Hoe laat precies; dat is ieder jaar weer anders. Toen ik in 2008 in Iran was, wisselde het jaar om 18 over 9 's morgens van oud naar nieuw en startte het jaar 1387. Een vrolijk en uitbundig feestje was dat niet, zo ' s morgens vroeg; zonder drank, vuurwerk en ook geen zoenen, maar wel met de TV aan en het aftellen van de klok. We wensten elkaar gelukkig nieuwjaar en hoewel het geen islamitisch feest is, kregen de kinderen geld dat in de Koran gelegd was. Het Perzisch nieuwjaar is het belangrijkste feest van Iran. Het is vrijwel geheel gebaseerd op het Zoroastrisme; de religie van het oude Perzië. Dat begint al de dagen voor het nieuwjaar. Er wordt dan volop geshopt. Het is dan druk op straat en in de winkels en de sfeer is gezellig. Daaraan draagt ook de Haji Firuzi, de Iraanse zwarte piet bij. Hij is gekleed in een rood pak en zijn gezicht is zwart van roet. Hij maakt muziek op de tamboerijn of de saz en zingt. Zo brengt hij vrolijkheid en verjaagt het duister. Het feest duurt twee weken, dan ligt ook bijna het hele land plat. Het is nogal een feest van plichtplegingen, met veel familiebezoek, waarbij het huis spik en span moet zijn en je je gasten ontvangt in de mooie kamer. Belangrijk daarbij is ta'rof, de beleefdheidsregels, waar Thomas Erdbrink mooi over vertelde in zijn docu-serie 'Onze man in Teheran'. Je serveert thee en fruit en koekjes en pistachenoten, en als je gast niet eet, nogmaals aanbieden, als hij nog niet eten doe je het op een schoteltje en als ze dan nog niet eten, pel je de sinaasappel al vast. Dat vond ik niet altijd meevallen. Maar twee dagen binnen die twee weken zijn top. Chaharshanbe souri wordt gevierd op de laatste dinsdagavond voor het nieuwjaar: er wordt over vuurtjes gesprongen en vuurwerk afgestoken om de ziel te zuiveren. Ik had was op een feestje op het platteland; met veel dansen, drank en zonder hoofddoeken; eigenlijk zoals ons oud en nieuwfeest. Op de dertiende dag van het nieuwe jaar is het Sizdah Bedah, dan gaat iedereen naar buiten, met families, vrienden, picknicken in het park. Vanuit de boeken van de grote dichter Hafez worden voorspellingen gedaan voor het nieuwe jaar. De Iraanse regering heeft na de islamitische revolutie nog geprobeerd het Iraanse nieuwjaar af te schaffen, maar dit leverde te veel weerstand op, ook van alle gelovige Iraniërs: het feest zit te veel ingebakken in hun cultuur. Daarbij: wat is er mooier dan het nieuwe jaar te beginnen op de eerste dag van de lente? Veel logischer ook: tijd weer voor nieuw leven, een nieuwe cyclus van zaaien en oogsten. Ik stem voor, dus allemaal: ruz-e no moebarak en dat het maar een mooi jaar mag worden met minder geweld en meer dialoog!

[dehalvewereldblog]

Het is inmiddels bijna 18 jaar geleden, dat ik in Irak ben geweest. Als toeriste, ja, dat is nu niet meer voor te stellen. Nou ja, dat was het voor de gemiddelde Nederlander in de jaren 90 natuurlijk ook niet, maar het was er toen in ieder geval relatief veilig; geen bommen vanuit de lucht, geen aanslagen op markten of kerken, die er nog volop waren.

Ik wil niet zeggen, dat het leven onder Saddam een feest was - veel armoede door de internationale sancties, geen vrijheid voor de burgers, ziekenhuizen met te kort aan medicijnen, angst om vrijuit te spreken en zoons van Saddam Hussein die beiden dachten dat ze koning Shariaar waren, de koning uit de verhalen van 1001 nacht die elke nacht een nieuwe vrouw nam en haar bij het ochtendgloren doodde, om al helemaal niet te spreken over gifgasaanvallen op Koerdische dorpen. Toch denk ik dat voor veel Irakese mensen het leven in die tijd beter was dan nu.

Irak is een boeiend land en zou een reiziger in betere omstandigheden veel te bieden hebben. De prachtige graftombes van Ali en Hussein in Najaf en Kerbala, een destijds fraaie en sfeervolle bazar in Baghdad, gastvrijheid van een vriendelijke bevolking en meerdere historische plekken. Een aantal van deze historische plekken kennen we vanuit de Bijbel en waren belangrijke steden ten tijde van de Seluciden, de Babyloniërs en eerder nog de Assyriërs. In het zuiden liggen Ur, Uruk (4000 jaar oud) en natuurlijk Babylon, in het centrum Ctesiphon en in het noorden Nineveh en Nimrud. Ook IS kent de waarde van de oude steden en met de vernieling van Nineveh en Nimrud willen ze toch vooral maar laten zien, dat zij het in het noorden van Irak voor het zeggen hebben. Ik heb ze allemaal bezocht en hoewel ik toen nog niet ingevoerd was in de geschiedenis van de Sumeriërs, Assyriërs, Babyloniërs, Perzen enzovoort was ik wel onder de indruk van de verhalen die verteld werden. De beheerders van de overblijfselen van deze oude steden waren vaak de archeologen die zelf mee hadden gewerkt aan de opgravingen en hun verhalen waren dan ook vol passie. Bij Nimrud herinner ik hoe de archeoloog ons in de koningsgraven vertelde over de vondst die hij hier enkele jaren eerder gedaan had: de opening van het koningsgraf leverde een grote goudschat op; vooral sieraden, waaronder enkelbanden met een gewicht van 5 kilo elk. Als dank voor de vondst kreeg hij een Mercedes van Saddam. Van de vernieling van beide historische steden word ik verdrietig, maar toch is de vernieling van alle mensenlevens, van alle hoop, alle toekomst iets wat me nog veel meer pijn doet.

[dehalvewereldblog]

Baardmannen

Misschien ben ik niet helemaal op de hoogte van de laatste mode en misschien is het eigenlijk al weer uit, maar toch valt het op hoeveel, vooral jonge mannen tegenwoordig hun baard laten staan. Het kost natuurlijk wat tijd, dus ook al zou de mode afgelopen zijn, een net volgroeide baard scheer je dan toch niet meteen af. Sommige mannen staat het wel, maar toch houd ik er niet van. Een aantal mannen gaat op Ahmadinejad lijken en bovendien lijkt het me ook vreselijk kussen. Frappant is wel dat het gelijk loopt met de opleving van het salafisme; het conservatieve islamitische gedachtengoed. Salafisten willen leven zoals de profeet Mohammed leefde en die had een baard en dus laten zij er ook één staan. Het gedachtengoed zag je in minder mate al wel langer in verschillende landen. In China en Indonesië gaf dit het effect van het dunne, vlassige baardje, want de baardgroei wil bij Aziatische mannen niet zo vlotten. Is dit religieuze argument om een baard te laten staan nu minder acceptabel, dan vanuit de drive om - onbewust - mee te willen doen met de mode? Bij donkere mannen vraag ik het me wel eens af; is het nou een moderne man of een conservatief religieuze man? Die vraag bevalt me wel, want het is wel mooi, dat salafisten niet zo opvallen. Laat ze maar opgaan in de massa, dit ondergraaft het statement dat ze willen maken. Sommigen zullen misschien denken, dat je dan de terroristen niet meer herkent, maar dat is natuurlijk onzin. Ten eerste is niet iedere salafist gewelddadig en ten tweede zullen zij die wel dergelijke plannen hebben, hun best doen niet op te vallen. Nu lijkt het me mooi dat de mode dan ook hoogwaterbroeken gaat voorschrijven, een broek met pijpen die net een centimeter of twee boven de enkels hangen. Hoewel ik me nog steeds afvraag of er in de zevende eeuw op het Arabische schiereiland al wel broeken gedragen werden, is het in ieder geval de heilige overtuiging van de salafisten, dat Mohammed een broek met korte pijpen droeg. Dus als ik niet zeker weet of het nou een moderne man is of een salafist; dan kijk ik even naar de broek. Behalve als het de Baardmannetjes betreft; Hans Dorrestijn is tegenwoordig te herkennen aan de kleurige zangvogeltjes die nestelen in zijn baard.

[dehalvewereldblog]

Op mijn eerste vrije dag breng ik een bezoek aan Jamkaran, een pelgrimsoord voor sjiieten in de buurt van Qom. Het is een beetje vergelijkbaar met Lourdes. In de tiende eeuw is de 12e Imam, Mahdi, verschenen aan een man met het verzoek op deze plaats een moskee te bouwen, omdat het heilige grond was. Zo geschiedde. De moskee werd niet veel bezocht totdat eerst Khamene'i en later Ahmadinejad het belang van deze heilige plaats benadrukten en Ahamdinejad een bedrag van 120 miljoen dollar vrij maakte om de moskee te verfraaien. Er gaan nu veel verhalen rond over het verschijnen van de Mahdi aan mensen en wonderen die hij verricht heeft. Onder een groot deel van de geestelijkheid kunnen deze gebeurtenissen echter op veel scepsis rekenen; het belang van deze pelgrimsplek is vooral politiek gemotiveerd; zowel Khamene'i als Ahmadinejad doen voorkomen of ze een persoonlijk lijntje hebben met de 12e Imam. Het werkt wel: inmiddels wordt Jamkaran bezocht door miljoenen mensen per jaar. Velen komen om te bidden tot de 12e Imam en om een -betaalde - wens in de, veel later gegraven, wensput achter de moskee te werpen. Met chador aan begeef ik me op het terrein. Hoewel ik moeilijk kan begrijpen dat mensen dit sterke staaltje van geconstrueerd geloof daadwerkelijk voor waar aan nemen, vind ik het boeiend om de rituelen en de prachtige moskee te bekijken. Van de oude moskee is echter niets meer over; het is nu vooral een prachtig en groots gebouw. Binnen is het mozaïek-werk verfijnd, met veel spiegeltjes voor de bling-bling. Vrouwen bidden, liggen te slapen of lezen de Koran. De sfeer voelt sereen en vroom. Vroom zijn de pelgrims zeker; de gemiddelde Iraniër snapt niet wat ik in Qom of Jamkaran te zoeken heb. Conservatief is het ook. Zo kun je in Qom met gemak een taxichauffeur treffen die blij is met het regiem, die Khomeini de hemel in prijst en Ahmadinejad een hele goede president vond. Zo beland ik in de taxi bij Hussein: 'Khomeini is het in het paradijs, Sadam Hussein niet, die heeft mensen vermoord, Hitler ook niet, die heeft ook mensen vermoord.' Dan kan ik mijn mond niet houden: 'Khomeini heeft ook mensen vermoord.' Oef, link misschien. Hij reageert rustig: 'Nee, dat was anders, dat waren slechte mensen.' Hij is blij met de macht van de geestelijken. 'Khamene'i is belangrijk; hij is de opvolger van Khomeini.' Hierop breng ik in, dat veel Iraniërs dat niet vinden. 'Die moeten dan maar naar Iraq verhuizen,' is zijn antwoord. Ik houd me in, maar had er graag aan toe gevoegd dat Iran dan erg leeg zal worden.

[dehalvewereldblog]

In Qom eindigt onze reis. Niet direct de stad van mijn keuze om een reis te eindigen - het zou eerdere ervaringen van de groep wel eens te niet kunnen doen -, maar logistiek is het moeilijk anders te organiseren. De reden van ons bezoek aan Qom is de graftombe van Masoumeh. Zij was de dochter van Imam Reza, de 8e Imam van de sjiieten. Deze plek is een belangrijk bedevaartsoort. Bij het graf wordt gebeden, gehuild en om gunsten gevraagd. Ik ben er één keer getuige van geweest, maar eigenlijk is de tombe zelf niet toegankelijk voor niet-moslims. De gebouwen rondom de tombe zijn echter al prachtig en het is voor toeristen de moeite waard om ook iets van het religieuze leven van Iran te zien en te ervaren. Qom is een stad die voldoet aan het negatieve imago van Iran. Tenminste, als je oppervlakkig kijkt. Van de vrouwen loopt 95 % in een zwarte chador, een grote doek vanaf het hoofd tot de grond, waarbij het gezicht vrijgelaten wordt. Van de mannen is volgens mij zo'n 30% geestelijke. Hen herken je aan de wijde, meestal beige, gewaden en een witte of zwarte tulband. Een zwarte houdt in dat de mullah een afstammeling van de profeet is. Daar zijn er veel van en ik verbaas me er nog steeds over dat die stambomen bekend zijn en ik kan me zeer goed voorstellen dat daar nogal eens mee gesjoemeld is, want het levert zeker status op. Verder zie je hier veel vrouwen met een niqaab, een gezichtssluier. Zij zijn echter niet Iraans, maar sjiitische pelgrims uit Saoedi Arabië, Iraq of Koeweit. De sfeer in Qom is ook anders. Het voelt zwaarder, de lichtheid en vrolijkheid die ik vooral voel in Shiraz en Isfahan is hier ver te zoeken. Bij bezoek van de 'hezrat-e Masoumeh' moeten alle bezoekers een chador aan, ook wij. Te zien valt dat wij daar niet handig in zijn en met onze gebloemde chadors vallen wij ook erg op. Dit keer werd mij gezegd, dat we gewoon zonder begeleider naar binnen mochten, maar blijkbaar is niet iedereen op de hoogte van de regels voor buitenlanders en binnen tien minuten werd ik behoorlijk gebiedend aangesproken, dat ik mijn groep bij elkaar moest houden en dat het verboden was zo rond te lopen en dat de toeristen niet zo veel foto's mochten maken. Een beetje grimmig gesprek wat wel eindigde in een vriendelijk 'natuurlijk mag u over twee weken terug komen, als u maar naar ingang 14 gaat'. Dit is de kant van Iran, zoals geschetst wordt in 'Not without my daughter', mijn eerste kennismaking met Iran in de jaren negentig. Een eenzijdig beeld, maar wel een onderdeel van het land. De groep heeft tien dagen rondgereisd, met een halve dag of te wel 5 % Qom. Volgens vele Iraniërs is dit gelijk aan het percentage Iraniërs wat nog achter het huidige regiem staat.

[dehalvewereldblog]

Het 'de-halve-wereld-'plein in Isfahan schittert weer in de zon. De sfeer is relaxt en er valt naast de prachtige bezienswaardigheden veel te bekijken: moderne Iraanse vrouwen met hoofddoeken die slechts de helft van het haar bedekken, veel nieuwe neuzen, soms getatoeëerde wenkbrauwen en soms zelfs gebotoxte lippen, vrouwen met een conservatiever uiterlijk in chador, jonge opgeschoten jongens, gezinnen, groepen scholieren, slenterend, flanerend, flirtend, picknickend, wachtend in de rij voor ijs, voetballend.... Daarnaast vele toeristen, waarvan sommigen zich qua kleding netjes aanpassen aan de lokale regels en andere er zeer 'onbehoorlijk' (voor hier dus) uitzien. Veel toeristen. Ik ben verrast. Al in Yazd viel het op. Het lijkt werkelijk wel of het aantal toeristen is verdubbeld. Net zoals bij mij; twee groepen in plaats van één in het voorjaar. De grote aantallen toeristen brengen buitenlandse valuta mee, halen snacks en water bij de plaatselijke winkel, kopen souvenirs, nemen een taxi. De verhoging van inkomsten van de toeristenindustrie zal toch doorwerken in de gehele economie? Maar de gemiddelde Iraniër die ik vraag of het leven het afgelopen half jaar is verbeterd, antwoordt ontkennend. Het voedsel is nog steeds duur, de inflatie ligt rond de 25%, de (jeugd)werkeloosheid blijft hoog en de regels over omgang met elkaar, kleding, alcohol zijn nog steeds even streng. Ook persvrijheid is nog ver te zoeken. "Het zijn allemaal mullah's (geestelijken)", wordt vaak gezegd, dus ook de nieuwe president behoort tot de oude, heersende garde. Toch stralen de mensen vrolijkheid uit en zijn ze nog steeds even nieuwsgierig, vriendelijk en gastvrij als altijd. Mijn (gelukkig weer leuke) groep is aangenaam verrast door alle bijzondere ontmoetingen met de Iraniërs. Ik ben hoopvol over de economische ontwikkelingen. Naast de ontwikkelingen in het toerisme, nemen handelsbetrekkingen ook weer toe en zijn de sancties verlicht. Daar zal de 'gewone' man op een gegeven moment toch ook van profiteren? De schaduwkant zou echter kunnen zijn, dat het stimuleren van de economie een weloverwogen keuze is van het regiem: brood en spelen en zij blijven lekker aan de macht.

[dehalvewereldblog]

Ik ben al weer onderweg naar Iran om daar twee reizen te begeleiden. Altijd weer spannend. Sowieso voor iedere reis, ongeacht naar welk land, of ik leuke groepen mee krijg. Nu extra interessant, omdat er een nieuwe president gekozen is. Eentje die het in ieder geval internationaal veel beter doet. President Rohani heeft er voor gezorgd dat de nucleaire besprekingen weer zijn gestart en door allerlei afspraken de sancties verlicht zijn. Het gezicht naar buiten toe is stukken vriendelijker. Op het toerisme lijkt dit een goede invloed te hebben; voor het eerst sinds jaren heb ik weer twee groepen in het voorjaar. Belangrijker vind ik het echter hoe het gaat met de mensen in Iran zelf. De mensenrechtenorganisaties melden vele executies en dat stemt somber. Van Iraanse vrienden hoor ik ook nog weinig positieve geluiden. Zij zien de nieuwe president vooral als 'van hetzelfde laken een pak'. Ook al ken ik het leven in Iran aardig van binnenuit, ik blijf toch een buitenstaander. Van de politieke situatie en de repressie krijg ik weinig mee. Toch wil ik de komende weken in mijn blog mijn indrukken delen. Uiteindelijk blijkt nog steeds dat Iran voor Nederlanders een ver, eng en zwart land is en ik mag graag ook de andere kant van dit boeiende land belichten. Dus ga ik de komende weken weer snuiven, proeven en ervaren en dompel ik me op mijn manier in het Iraanse leven en af en toe zul je daar wat van teruglezen alhier. Khosh amadin; welkom!

[dehalvewereldblog]

Als ik aan Homs denk, denk ik nog steeds eerst aan het geweldige wegrestaurant dat daar was. Broodjes met witte kaas of met zatar (een mengsel van gedroogde tijm, sesamzaadjes en sumak) rolden aan de lopende band uit de oven en kwamen dampend op tafel met kleine glaasjes zoete thee. Daarmee had je het heerlijkste ontbijt voor vijftig cent. Nu is die prettige herinnering verleden tijd en ik voel het leed dat de bewoners daar nu ondergaan.

De streek in en rondom Homs is toneel (geweest) van zware gevechten. Staat het prachtige kruisvaarderskasteel Crac des Chevaliers nog wel overeind? Hier waande ik me in de - ook niet zo’n vredelievende - tijd van Salah Ad-din en Richard Leeuwenhart in de twaalfde eeuw.

Hoe zou het zijn met de mensen die in en rondom het Crac des Chevaliers werkten? De ober van het kleine restaurantje, die overduidelijk gay was en flirtte met al mijn reizigers, de dove man, die bij de ingang reisgidsen over Syrië verkocht en met iedereen grapjes maakte. De receptionist van ons kleine hotel, die me een naar appeltjes-geurende waterpijp serveerde in het verboden-te-roken-restaurant.

Ook het kleine klooster Mar Musa is in de buurt van Homs. Zouden daar nog mensen zijn? Iedereen was er welkom; moslim, christen, atheïst. Overnachting en eten was er vrij; men verwachtte dat je meehielp, met koken, schoonmaken en de afwas en een donatie werd op prijs gesteld. Vader Paolo zette zich in voor iedereen, ongeacht (religieuze) achtergrond. Hij had kritiek op het gewelddadige optreden van Assad en was in contact met verschillende oppositiegroepen. In de zomer van vorig jaar is hij gekidnapt en volgens geruchten geëxecuteerd door de strijders van ISIS.

Er is weinig hoop voor Syrië; de vredesbesprekingen in Genève hebben nog niet eens geleid tot het toelaten van hulpgoederen voor de belegerde stad Homs…

Mar Musa, Bijbel in Koran-standaard