#genel görelilik

[cilginfizikcilervbi]

Üç Cisim Problemi

Üç Cisim Problemi Cixin Liu’nun yazdığı ve Hugo Ödülü’ne layık görülen bilim kurgu romanı dizisidir. Dizi, Güneş’e yakın bir üçlü yıldız sisteminde yer alan Trisolaris adlı gezegende yaşayan Trisolaranların hikayesini anlatır. Trisolaris, kaotik bir yörüngeye sahip olan ve her an Güneş’e çarpma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir gezegendir. Bu durum, Trisolaranların sürekli bir kıyamet tehdidi…

View On WordPress

#Termodinamik #ahlak #astrofizik #astronomi #Bilim Tarihi #Bilim: Fizik #Determinizm #Diğer: Çin kültürü #distopya #dünya #Edebiyat: Bilim kurgu #Einstein&039;ın genel görelilik teorisi #Ek Etiketler: Lagrange noktaları #epik #evrenin gizemleri #Felsefe: Varoluşçuluk #gelecekbilim #Gerilim #iki uygarlık arasındaki iletişimin #insanlık #işbirliği ve rekabet #kaos teorisi #karanlık orman teorisi #Kepler yasaları #Lagrange noktaları #matematik #nanoteknoloji #NETFİLİX #Özgür İrade #savaş ve barış

[eerie7-blog]

Genel Görelilik, Albert Einstein tarafından 1915 yılında formüle edilen bir fizik teorisidir. Bu teori, kütleli nesnelerin ve enerjinin uzay-zaman dokusunu nasıl etkilediğini açıklar. Temelde, kütle çekimi kuvvetini uzay ve zamanın eğriliği olarak yorumlar.

Genel Görelilik, özel göreliliğin (Einstein'ın 1905 yılında formüle ettiği başka bir teori) genellemesi olarak kabul edilebilir. Özel görelilik, hızlanan olmayan referans çerçevelerinde ışık hızının sabit olduğunu ve zaman ile uzay arasındaki ilişkinin gözlemciye bağlı olduğunu öne sürerken, genel görelilik genel kütle çekimini ele alır.

Bu teorinin temel prensipleri şunlardır:

Eşdeğerlik İlkesi: Yerçekimi, serbest düşme haliyle ivmesiz bir çerçevenin aynı olduğunu belirtir. Yani, serbest düşen bir gözlemci, yerçekimi olmadan uzayda hareket ediyor gibi hisseder.

Uzay-Zamanın Bükülmesi: Kütleli nesneler ve enerji, uzay-zaman dokusunu eğer ve bükerek çevresini etkiler. Büyük kütleli nesneler uzay-zamanı çevrelerine eğriltir ve diğer nesneler bu eğriliğe uyar.

Einstein Alan Denklemleri: Genel Görelilik, Einstein alan denklemleri olarak adlandırılan matematiksel denklemlerle ifade edilir. Bu denklemler, uzay-zaman eğriliğini ve içindeki madde-enerji dağılımını ilişkilendirir.

Yerçekimi Dalgaları: Genel Görelilik, hareket eden kütlelerin uzay-zamanın titreşimlerine neden olabileceğini ve bunların yerçekimi dalgaları olarak adlandırılan dalgalanmalar şeklinde uzaya yayılabileceğini öngörür.

Genel Görelilik, kara deliklerin, galaksilerin, kozmik genişlemenin ve evrenin büyük ölçekli yapısının anlaşılmasında temel bir rol oynar. Aynı zamanda yerçekimi dalgalarının doğrulanması gibi son yıllardaki bilimsel gelişmeler de bu teorinin önemini vurgulamaktadır.

#genel #görelilik #teorisi #albert einstein #uzay çağı

[aklingolgesi]

HER ŞEYİN TEORİSİ | MAKRO VE MİKRO EVRENLER ARASINA KÖPRÜ KURMAK

HER ŞEYİN TEORİSİ | MAKRO VE MİKRO EVRENLER ARASINA KÖPRÜ KURMAK

İki hafta önceki Schrödinger’in kedisi videomuzda atom altı dünyanın ne kadar karmaşık olduğunu gözler önüne sermiştik. Ve o videoyu şu şekilde bitirmiştik: “İşte makro evren ne kadar karışıksa mikro evren çok daha karışıktı. Peki, bu iki evrendeki fizik kanunlarını tek çatı altında birleştiremez miydik? Cevabı iki hafta sonra yüklenecek ‘Her Şeyin Teorisi’ videomuzda sizlerle olacak.” Evet,…

View On WordPress

#dört temel kuvvet #elektrozayıf kuramı #her şeyin teorisi #her şeyin teorisi dört temel kuvvet #her şeyin teorisi einstein #her şeyin teorisi fermi #her şeyin teorisi gell-man #her şeyin teorisi hawking #her şeyin teorisi maxwell #her şeyin teorisi newton #her şeyin teorisi penrose #her şeyin teorisi salam #her şeyin teorisi weinberg #makro ve mikro evren #özel ve genel görelilik teorisi

[ecemsu]

Einstein'ın genel görelilik kuramı bilmeyen biriyle sevişmeyeceksiniz net tavsiyemdir

[icantlivedabrat]

Albert Einstein, yerçekimi kanununun kahramını Newton’un bütün uzay teorilerini çökerten adam. Genel ve özel görelilik kavramları ile evrende ki bütün gezegenlerin nasıl aynı yörüngede sabit durduğunu,ışık hızını,bütün maddelerin enerjiye bağlı olduğunu açıklayıp bilim dünyasında çığır açan dahi. Einstein ölüm yılı olan 1955′e kadar büyük önem taşıyan fizik ve uzay çalışmaları yapmıştır. Ölümünden önce ki yıllarda uzayın gizemlerine büyük ilgi duymaya başlamıştı. “Düşünme haftası” dediği zamanlarda odasına kapanıp 1 hafta boyunca çıkmayıp düşünür,çıktığında fiziksel bir formül bulurdu. Einstein hayatının son 5 yılında ise sadece bir soruyu düşünmüş, ne kadar uğraşsada cevabını bulamamıştır. Bu soru şuan yaşadığımız 21.yüzyılda bile cevapsız kaldı ve gizemini hala korumakta. Soru ise şu ; Güneş yaydığı ışınlar sayesinde dünyanın aydınlığını sağlar. Işınlar dünyanın hangi yarım küresine geliyorsa orada gündüz,diğer yarım kürede gece yaşanır. Peki, güneş ışınları vurduğu her gezegenin aydınlığını sağlıyorsa, uzayı neden aydınlatmıyor? Yani, güneş ışınlarının dünyaya ve diğer gezegenlere giderken geçtiği uzay yolları neden zifiri karanlık? Sadece bu da değil,uzayda ki hiçbir ışık kaynağı,uzayı aydınlatmaz. Einstein bu yüzden uzaya “hayalet” demiştir.

[icimde-yangin-var]

Eski sevgililerini düşün. Hepsini. Bir huy söyleyeceksin. Herhangi bir tanesinde en sevdiğin huyu neydi?

Çok ciddiyim az önceki Genel Görelilik Kuramı sorusu bundan daha kolaydı. En hoşuma giden huy "sen seversin diye yaptım/aldım" huyu olabilir. Huy sayılır mı bilmiyorum ama bu davranış beni çok onore ediyordu.

[dipnotski]

Ron Cowen – Kütlenin Gizli Çekiciliği (2023)

Modern fiziğin en ilginç konularından biri olan kütleçekimin etkilerini her an hissediyoruz ama üzerinde pek durmuyoruz. Onu daha ziyade –Newton’ın kütleçekim kuramının açıkladığı gibi– havaya atılan bir cismin yere düşmesine neden olan bir “kuvvet” olarak hayal ediyoruz, oysa Einstein’ın genel görelilik kuramı bambaşka bir evren modeli sunarak gerçeğin öyle olmadığını gösterdi. Peki kütleçekim…

View On WordPress

#2023 #Einstein’dan Günümüze Kütleçekimin Kısa Bir Tarihi #Kütlenin Gizli Çekiciliği #Metis Yayınları #Ron Cowen #Sevkan Uzel

[kerimustacom]

İzafiyet Teorisi, uzay ve zamanın mutlak olmadığını, göreceli olduğunu savunan bir teoridir. Bu teoriye göre, uzay ve zamanın algılanması, bir cismin hızına ve konumuna bağlıdır. İzafiyet teorisi, Albert Einstein tarafından geliştirilen iki teoriden oluşan bir teoridir. Bu iki teori, özel görelilik teorisi ve genel görelilik teorisidir.

[pateralba]

Wormhole bir analoji, bir metafor ve Einstein-Rosen köprüsü olarak da bilinir. Cisimler kütleleriyle doğru orantılı olarak uzay-zaman düzlemini bükerler. Kara delikler kütle olarak çok büyük, boyut olaraksa çok küçükler. Bu sebeple uzay-zamanda adeta yırtılma yaratırlar ve bu durumda oluşan geçitin teorik adı solucan deliğidir. Uzay-zaman bükülmesinden dünyanın alt üst olması gibi bir çıkarımda bulunmayın. Elinize düz bir A4 kağıt alın. Normalde kağıdın bir köşesinden diğer köşesine gitmek biraz sürer. Şimdi kağıdı köşelerinden birleştirin. Aynı köşelerin arasındaki mesafe kısaldı ve şimdi gitmek daha kısa sürüyor. Solucan elmanın çevresinden dolaşmak yerine içinden geçiyorsa, kestirme bir yol bulmuş olur. Tabi teorik fizikte solucan deliğinin mesafeleri kısaltması şart değildir. Genel görelilik teorisine göre kara delikler dipsiz değildir; solucan deliklerinin yuttuklarını püskürten beyaz deliklerine bağlıdır. Bildiğimiz en yüksek hız ışık hızıdır ve karadeliklerin yüksek hızlardaki ışığı engelleyebilecek ve ondan daha hızlı başka yere çekebilecek güçte olmaları solucan deliklerinin "doğal" olarak var olma olasılığını artırıyor. En dip noktası kabul edilen yerde, yani boğazın orta noktasında hacim sıfırdır ve yoğunluk "m/V" formülünden dolayı sonsuzdur. Hacmin "0" olmasından dolayı güçlü bir vakum etkisi ile çoğu şeyi dönüştürebilir; yani karadeliklerin dibinde zaman ve mekân parametreleri bildiğimiz ve kabul ettiğimiz sistemin dışındadır. İçinden çıkmak için ışıktan hızlı olmalısınız. Çıkamazsanız, karadeliğin yapısından dolayı enerji ya da gaz kütlesine dönüşürsünüz. Einstein "E=mc²" formülünü bulduğundan beri, teorik olarak tek yönlü zaman yolculuğunun yapılabileceği düşünülüyordu. Işıktan hızlı gitmek, teorik olarak zamanda geçmişe gidebilmektir ama bu solucan deliğinin zaman makinasına dönüştüğü zamandan daha eski bir zaman olamaz. Ayrıca ışık hızı nedenselliğin hızıdır ve bu durum nedenselliği ihlal eder. Solucan deliğinin yapay olanı ise teorik olarak zaten vardı ve pratikte "manyetik alandan yararlanılarak, qubit veya bir kaç bit bilgi taşınarak" mikro ölçekte yapıldı. Bir araştırmaya göre de teoride makro ölçekte geçişler sağlanabiliyor.

#wormhole

[astrafizik]

#science #physic #news #technology #space #Astronomy #NASA #Night #Sky #Stars #Space #Science #Universe #Cosmos #Cosmic #Solar System #Milky Way #Bioluminescence #Galaxy #Nebula #Constellations #Constellation #Rainbow #Bright

[karayoluhaber]

Oppenheimer'ın Bilimsel Çalışmaları

Oppenheimer’ın önemli katkılarda bulunduğu alanlar arasında nükleer fizik, spektroskopi, kuantum elektrodinamiği, teorik astronomi (özellikle genel görelilik ve nükleer teori ile bağlantılı olarak) ve kuantum alan teorisi yer almaktadır. Doğruluğu konusunda şüpheleri olsa da, göreli kuantum mekaniğinin biçimsel matematiğiyle de ilgilenmiştir. Araştırmaları, nötron, mezon ve nötron yıldızı da…

View On WordPress

[cilginfizikcilervbi]

Çözülememiş Bazı Fizik Problemleri

Çözülememiş Bazı Fizik Problemleri Fizikte çözülememiş ana problemler genellikle teoriktir. Yani halihazırda elimizde mevcut teorilerin; gözlemlenmiş bir fenomeni. Ya da deneysel sonucu açıklayamamasından ortaya çıkan problemlerdir. İşte bu problemlerden bazıları şunlardır. Çözülememiş Bazı Fizik Problemleri Kozmoloji ve Genel Görelilik Üzerine Problemler Evrensel Enflasyon Kozmik enflasyon…

View On WordPress

#antimadde #antimaddeden #Baryon Asimetrisi #Bazı Fizik Problemleri. #eşyönsüzlük #Evren&039;in Geleceği #Evrenin Şekli #Evrensel Enflasyon #Fizik Problemleri #İlave Boyutlar #KARANLIK MADDE #Karanlık Akıntı #KMG Anizotropisinin Eliptik Hizalanması #Kozmoloji ve Genel Görelilik Üzerine Problemler #Kozmolojik Sabit Problemi #Kuantum Kütleçekimi #Ufuk Problemi #Vakum Faciası

[hetesiya]

Büyük Patlama Teorisine 10 Bilimsel Alternatif

Terry Pratchett, evrenin başlangıcına dair genel kabul görmüş olan görüşü şöyle açıklar: “Başlangıçta sadece yokluk vardı, o da patladı.” Günümüzde kozmolojiye dair çoğunluk tarafından kabul görmüş olan teori, evrenin büyük patlamanın ardından sürekli genişliyor olmasıdır; ki bu da kozmik arka plan radyasyonu ve ışık spektrumunun kırmızı ucuna doğru ışığın bükülüyor olması gibi kanıtlarla desteklenmektedir.

Ne var ki herkes bu görüşe katılmıyor. Yıllar boyunca kozmolojiye ve evrenin kökenine dair pek çok görüş ortaya atıldı. Bunlardan bazıları mevcut kanıtlar ve teknolojilerle kanıtlanamaz durumdaki ilgi çekici spekülasyonlarken, bazısı da evrenin insan duyularını aşan çıldırtıcı genişliğine anlam bulmaya çalışan sıra dışı fikirlerden ibaret.

Durgun Hâl

Albert Einstein’ın el yazmalarından yeni keşfedilen bir tanesine bakılırsa, ünlü bilim adamı İngiliz astrofizikçi Fred Hoyle’un evrenin sürekli genişlerken bir yandan da yeni maddelerin üretimi aracılığıyla sabit bir yoğunluğu koruyor olabileceğine dair teorilerini dikkate almış. Yıllar boyunca bilim çevreleri Hoyle’u bir kaçık olarak görmüş olsa da, bu el yazması belgeler Einstein’ın onun fikirlerine ciddi ölçüde kafa yorduğunu gösteriyor.

Durgun hâl teorisi 1948 yılında Hermann Bondi, Thomas Gold ve Fred Hoyle tarafından ortaya atıldı. Bu teori, ana fikrini evrene neresinden bakılırsa bakılsın, makroskopik anlamda her şeyin hemen hemen aynı göründüğü gözleminden alıyordu. Bu fikir evrenin bir başı ve sonu olmadığını varsaydığından felsefi açıdan da makul görünüyordu. Teori 1950 ve 60’lı yıllarda pek çok kişi tarafından kabul görmüştü. Evrenin genişliyor olduğuna dair kanıtlar ortaya çıktığında, teorinin savunucuları az da olsa düzenli olarak (yılda bir küp milde birkaç atom kadar) yeni maddelerin oluştuğunu öne sürdü.

Bizim galaksimizde olmayıp uzak (dolayısıyla da bize göre yaşlı) galaksilerdeki kuasarların varlığının gözlemlenmesi, bu teorinin güvenilirliğini ciddi ölçüde sarstı. Bilim insanları, kozmik arka plan radyasyonunun varlığını keşfettiklerinde ise durgun hâl teorisi tamamen çürütüldü. Ne var ki Hoyle teorisini savunmaya devam ediyordu, evrende helyumdan daha ağır atomların ortaya çıktığına dair bir dizi araştırma yayımladı; bu atomlar yaşam döngülerinin sonuna gelmiş olan ilk yıldızların yarattığı yüksek sıcaklıklar ve basınçla ortaya çıkmıştı. İronik olarak, Hoyle “büyük patlama” ismini ilk kullanan kişiydi.

Yorgun Işık

Edwin Hubble, uzak galaksilerden yayılan ışık dalga boylarının, yakın gök isimlerinden yayılanlara nazaran, ışık spektrumunun kırmızı ucuna doğru daha fazla kırıldığını gözlemlemiş, bu nedenle de fotonların bir şekilde enerjilerini kaybettiği çıkarımını yapmıştı. “Kırmızıya kayma” olarak adlandırılan bu fenomen, Doppler etkisinin bir sonucu olarak, büyük patlamanın ardından sürekli gerçekleşen bir genişleme ile açıklanır. Durgun hâl teorilerinin destekçileri ise, uzayda yolculuk eden ışık fotonlarının kırmızı ışık spektrumunun daha uzun dalga boyuna ve daha az enerjiye sahip uçlarına doğru gittikçe enerjilerini kaybettiğini öne sürdü. Bu teori ilk olarak 1929 yılında Fritz Zwicky tarafından ortaya atıldı.

Ne var ki yorgun ışık teorisi ile ilgili bazı problemler var. Öncelikle, bir fotonun momentumunun değişmeden enerjisinin değişmesi mümkün değil; bu momentum değişikliğinin bir bulanıklaşma etkisi yaratması gerekir ki böyle bir şey gözlemlemiyoruz. İkincisi, bu teori süpernovalardan yayılan ışık yayılımlarında gözlemlenen örüntüleri açıklayamazken, genişleyen evren teorisinin genel görelilik kuramıyla birleştiğinde zamanda bükülmeye yol açacağına dair oluşturulan modeller bu örüntülerle örtüşüyor. Son olarak, yorgun ışık kuramına dair öne sürülen modellerin çoğu genişlemeyen bir evren varsayımına dayanıyor, ancak bu durumda gözlemlerimizle uyuşmayan bir arka plan radyasyonu spektrumunun oluşması beklenirdi. Eğer yorgun ışık teorisi doğru olsaydı, gözlemlediğimiz kozmik arka plan radyasyonunun tamamı bize en yakın galaksi olan Andromeda Galaksisi M31’den daha yakın kaynaklardan gelmesi ve onun ötesindeki her şeyin bize görünmez olması gerekirdi.

Sonsuz Şişme

Evrenin ilk dönemlerine dair pek çok yeni model, birbirine yakın parçacıkların aralarına giren büyük uzay boşlukları neticesinde pek çok farklı yöne dağılmalarıyla oluşan vakum enerjisinden kaynaklı, kısa süreli bir eksponansiyel genişleme (şişme olarak adlandırılır) olduğunu öngörmektedir. Bu şişmenin ardından, vakum enerjisi eriyik bir plazma çorbasına dönüşmüş, sonraları bundan atomlar, moleküller ve diğer parçacıklar oluşmuştur. Sonsuz şişme teorisi, işte bu şişme sürecinin hiç sona ermediğini öne sürer. Bunun yerine uzay baloncukları şişmeyi bırakıp düşük enerjili bir duruma geçmiş, sonra da içe doğru genişlemeye devam etmiştir. Bu baloncuklar, bir tencerede kaynamakta olan suyun çıkardığı buhar baloncuklarına benzetilebilir, tabii bu örnekte tencere sürekli büyümektedir.

Bu teoriye göre, evrenimiz sürekli şişmenin yarattığı devasa bir çoklu evrendeki pek çok evren baloncuğundan biridir. Bu teorinin test edilebilir yanlarından biri, birbirine çok yakın iki evrenin birbirine dokunduğunda her bir evrende uzay-zaman bozulmalarına yol açacağıdır. Bu teoriye dair en iyi kanıt, kozmik arka plan radyasyonumuzda gözlemlenen böylesi bir bozulmanın varlığıdır.

İlk şişme modeli Sovyet bilim adamı Alexei Starobinksy tarafından ortaya atılmıştı ancak daha büyük bir bilinirliğe kavuşması, büyük patlamadan önce eksponansiyel genişlemenin gerçekleşebilmesi için evrenin bir süper soğumaya maruz kalmış olması gerektiğini öne süren Batılı fizikçi Alan Guth sayesinde oldu. Andrei Linde bu teorileri aldı ve büyük patlamaya gerek olmadan, yeterli potansiyel enerji bulunursa böylesi genişlemelerin uzayda herhangi bir yerde, herhangi bir zamanda gerçekleşebileceğini, çoklu evrenin her yerinde bunların sürekli olarak gerçekleşmekte olduğunu öne süren “sonsuz kaotik genişleme” teorisine dönüştürdü.

Linde bu kuramını şöyle açıklamaktadır: “Tek bir fizik kuralına bağlı olarak bir evren yerine, sonsuz kaotik genişleme sürekli kendini yeniden üreten, böylece tüm olasılıkların gerçekleşebileceği, hâlihazırda mevcut olan bir çoklu evreni temel alır.”

Dördüncü Boyut Kara Delik İllüzyonu

Standart büyük patlama modeli evrenin sonsuz büyüklükte yoğunluğa sahip bir tekilliğin patlamasıyla oluştuğunu öne sürer, ancak kozmik ölçüde bakıldığında bu olayın üstünden çok az bir vakit geçmiş olmasına rağmen neden evrenin her yerinin aşağı yukarı aynı sıcaklıkta olduğunu açıklamakta zorlanır. Bazı kişiler bu durumun evrenin ışık hızından daha hızlı genişlemesini sağlayan bilinmeyen bir enerji formu ile açıklanabileceğini öne sürer. Perimeter Teorik Fizik Enstitüsü’nden bir grup fizikçi, evrenin dört boyutlu bir yıldızın sönerek bir kara deliğe dönüşmesi sırasında olay ufkunda oluşan üç boyutlu bir illüzyon olabileceğini öne sürdüler.

Niayesh Afshordi ve meslektaşları, 2000 yılında Münih’teki Ludwig Maximilians Üniversitesi’nden bir ekibin öne sürdüğü, evrenimizin dört boyutlu bir “toplu evrenin” yalnızca bir kolu olduğunu iddia eden fikri değerlendirdi. Şayet bu toplu evrende dört boyutlu yıldızlar da varsa, bu yıldızların da bizim evrenimizdeki üç boyutlu benzerleri gibi patlayarak bir süpernova oluşturma ve ardından kara deliğe dönüşme davranışını gerçekleştirmeleri gerektiğini fark ettiler.

Üç boyutlu kara deliklerin etrafı, olay ufku denilen küresel bir yüzeyle çevrilidir. Üç boyutlu kara deliğin olay ufkunun yüzeyi iki boyutlu olsa da, dört boyutlu bir kara deliğin olay ufkunun üç boyutlu olması gerekir. Afshordi ve ekibi dört boyutlu bir yıldızın ölümünü simüle ettiklerinde, ortaya çıkan üç boyutlu materyalin olay ufkunun etrafında bir üç boyutlu membran oluşturduğunu ve bunun yavaşça genişlediğini gözlemlediler. Böylece, evrenimizin dört boyutlu bir yıldızın çöküp kara deliğe dönüşmesinin ardından ortaya çıkan bir illüzyon olabileceği sonucuna vardılar.

Dört boyutlu toplu evren çok daha eski, hatta sonsuz yaşında olacağından, bu evrenimizde gözlemlediğimiz benzer sıcaklıkları açıklayabilir; ne var ki bazı veriler geleneksel modellere daha çok uyan çelişkilerin olduğunu göstermektedir.

Ayna Evren

Fizikteki en çetrefilli sorunlardan biri, kabul edilen neredeyse tüm modellerin (ki bunlara yerçekimi, elektrodinamik ve görelilik gibi modeller de dâhildir) zaman ileri de aksa geri de aksa evreni kolaylıkla açıklayabiliyor olmasıdır. Gerçek dünyada zamanın yalnızca tek bir yönde aktığını biliyoruz, buna getirdiğimiz standart açıklama ise zaman algımızın sadece düzenin düzensizliğe evrildiği entropinin bir sonucu olduğudur. Ne var ki bu teoriyi kabul edersek, evrenin başlangıçta yüksek bir düzene ve düşük entropi seviyelerine sahip olduğunu da kabul etmek zorunda kalırız. Pek çok bilim insanı evrenin erken dönemlerindeki düşük entropinin zamanın akışı sorununu çözmesi konusunda ikna olmuş durumda değildir.

Oxford Üniversitesi’nden Julian Barbour, New Brunswick Üniversitesi’nden Tim Koslowski ve Perimeter Teorik Fizik Enstitüsü’nden Flavio Mercati, kütle çekimin zamanın ileri gitmesini sağladığına dair bir teori geliştirdiler. Newton kütle çekim etkisindeki 1000 nokta benzeri parçacığın birbiriyle etkileşime girdiği bir bilgisayar simülasyonu üzerinde yaptıkları çalışmalarda, parçacıkların boyutları ve miktarlarından bağımsız olarak, sonunda minimum boyuta ve maksimum yoğunluğa sahip düşük karmaşıklıkta bir form oluşturduklarını gözlemlediler. Ardından parçacık sisteminin iki yöne doğru genişlemeye başladığını, simetrik ve karşılıklı iki “zaman doğrultusu” oluşturduğunu, düzenli ve karmaşık iki yapıya büründüğünü gördüler.

Bu nedenle, büyük patlama neticesinde bir değil iki evren oluştuğunu, ikisinin de birbirinin aksi yönünde ilerleyen zaman doğrultularına sahip olduğunu öne sürüyorlar. Barbour bunu şöyle açıklıyor:

“Bu ikili gelecek durumu her iki yönde uzanan tek, kaotik bir geçmiş olduğunu, yani bu merkezin iki yanında oluşmuş iki evrenin varlığını göstermektedir. İkisi de eşit ölçüde gelişmiş ise, her iki tarafta da zıt yönlerde akan bir zaman algısı gözlemlenecektir. Buradaki zeki canlılar, zamanı bu merkezden uzaklaşan tek yönlü akışa sahip olarak tanımlayacaklardır. Bu zıt evrendeki canlılar, bizi çok uzak bir geçmişte yaşıyor olarak düşünecektir.”

Uyumlu Halkasal Kozmoloji

Oxford Üniversitesi’nden fizikçi Sir Roger Penrose, büyük patlamanın evrenin başlangıcı değil, evrenin geçtiği genişleme ve küçülme döngülerindeki bir adım olduğunu söylüyor. Penrose, uzayın geometrisinin zamanla değiştiğini ve daha karmaşık bir hâle büründüğünü öne sürüyor, bunu da Weyl eğrilik tensörü denen, sıfırdan başlayıp zamanla büyüyen matematiksel bir nesneyle açıklıyor. Kara deliklerin entropiyi düşürecek bir rol oynadıklarını, evren genişlemesinin sonuna ulaştığında kara deliklerin kalan madde ve enerjiyi, ardından da birbirlerini yutacaklarını iddia ediyor. Hawking radyasyonuyla madde eriyip kara delikler enerjilerini kaybettiklerinde, tüm uzay yeknesak olacak ve kullanışsız enerjiyle dolacaktır.

Bu da bize uyumlu değişmezlik denen, farklı ölçeklere fakat aynı şekle sahip simetrik bir geometri fenomenini gösterir. Evren başlangıcındaki şartları artık sağlamayacağından, Penrose uyumlu değişmezliğin uzayın geometrisini düzleştireceğini ve ayrışan parçacıkların sıfır entropi hâline gireceğini öngörmektedir. Evren bunun ardından kendi içine çökecek, yeni bir büyük patlamanın önünü açacaktır. Bu da evrenin sürekli tekrar eden bir genişleme ve küçülme döngüsüne sahip olduğunu gösterir. Penrose, her bir patlama ve çökme aralığını “eon” olarak adlandırır.

Penrose ve meslektaşı, Ermenistan’daki Yerevan Fizik Enstitüsü’nden Vahe Gurzadyan, kozmik arka plan radyasyonu üzerine NASA uydu verilerini toplayıp yaptıkları araştırmada, 12 net eşmerkezli halka bulduklarını öne sürüyorlar. Bunların, her bir eonun sonundaki süpermasif kara delik patlamaları neticesinde oluşan kütle çekimsel dalgaların kanıtı olduğunu söyleyerek, uyumlu halkalar kozmolojisi teorisini buna dayandırıyorlar.

Soğuk Büyük Patlama ve Büzüşen Evren

Standart büyük patlama modeli, tüm maddeler tek bir noktadan patlayarak oluştuktan sonra, evrenin sıcak ve yoğun bir baloncuğa dönüştüğü ve milyarlarca yıl boyunca yavaşça genişlediği varsayımını öne sürer. Bu tekillik, genel görelilik ve kuantum mekaniği gibi teoriler konusunda bazı sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle Heidelberg Üniversitesi’nden kozmolog Christoff Wetterich, sürekli genişlemeyi öne süren standart modelin aksine evrenin soğuk ve çok büyük bir boşluk olarak başlamış, zamanla büzüştükçe parçacıkların birbiriyle temasları neticesinde canlanmış olabileceğini öne sürmektedir.

Bu modelde, astronomların gözlemlediği kırmızıya kayma etkisinin, evren küçüldükçe evrenin toplam kütlesindeki artıştan kaynaklandığı öne sürülür. Atomların yaydığı ışık parçacıkların kütlesiyle oluşturulur, daha yüksek enerji ışığın mavi spektrumuna gitmesiyle ortaya çıkarken, düşük enerjili ışık kırmızı spektruma doğru yol alır.

Wetterich’in teorisindeki ana sorun, kütlelerin kendilerini ölçemeyip yalnızca farklı kütleleri birbiriyle kıyaslayabildiğimizden, öne sürdüğü fikirlerin ölçümle ispatlanabilir olmamasıdır. Bir fizikçi, bu modelin evrenin genişliyor olması yerine onu ölçtüğümüz cetvelin kısalmakta olduğunu öne sürmekle eşdeğer olduğunu söylüyor. Wetterich, teorisinin büyük patlamanın yerini alacak bir teori olmadığını, yalnızca evrene dair yapılan gözlemlerle uyumlu olduğunu ve daha “doğal” bir açıklama olabileceğini söylemektedir.

Yaşayan Evren

Amatör bilim insanı Jim Carter, varsayımsal dönen mekanik nesneler olan “circlonlar”ın sonsuz hiyerarşisine dayanan, kişisel bir evren teorisi geliştirmiştir. Carter, evrenin tüm tarihinin üretim ve füzyon işlemlerinden doğan circlon nesilleri ile açıklanabileceğini iddia eder. Carter bu teorilerine 1970’li yıllarda balon avlamak için dalış yaptığı sıralarda hava tankından çıkan mükemmel yuvarlaklıktaki baloncukları görmesinin ardından, circlon eşzamanlılığının fiziksel formları olarak addettiği konserve tenekeleri ve lastikli çarşaflarla yaptığı kontrollü duman halkaları deneyleriyle ulaşmıştır.

Carter, circlon eşzamanlılığının evrenin başlangıcını büyük patlamadan daha iyi açıkladığını öne sürer. Yaşayan evren teorisi, en az bir hidrojen atomunun zamanın başlangıcından beri var olduğunu iddia eder. Başlangıçta, tek bir antihidrojen atomu üç boyutlu boşlukta süzülmektedir. Bu parçacık, tüm var olan evrenimizin kütlesine eşit bir kütleye sahiptir ve bir pozitif yüklü proton ile bir negatif yüklü antiprotona sahiptir. Evren mükemmel ve tam bir dualiteye sahipti ancak negatif antiproton pozitif protona göre biraz daha hızlı kütle çekimsel genişlemeye maruz kalmıştı, bu nedenle de göreli kütle kaybına uğradı. Dolayısıyla birbirlerine yaklaştılar ve negatif parçacık pozitif olanı yutarak antinötronu oluşturdu.

Antinötron da kütlesel olarak dengesizdi ama zamanla bir denge noktasına ulaştı, ardından tekrar ikiye bölünerek iki yeni parçacık-antiparçacık nötronu oluşturdu. Bu işlem arka arkaya tekrar ederek artan sayıda nötronun oluşmasını sağladı, bazıları ikiye bölünmek yerine kendilerini yok ettiler ki bu da kozmik ışınları ortaya çıkardı. Nihayet evren kararlı nötronlardan oluşan bir kütle hâline geldi, bu kütle bir süre sonra bozularak elektronların protonlarla ilk defa birleşmesine yol açtı. Böylece ilk hidrojen atomu meydana geldi, sonunda da giderek daha fazla sayıda elektron ve proton serbest kaldı ve birbirleriyle etkileşime geçerek elementleri oluşturdu. Adına “Büyük Donmuş Ateş Çağı” denen bir sürenin ardından yıldızlar, gezegenler ve bilinç oluştu.

Ne var ki pek çok fizikçi Carter’ın fikirlerini ampirik kanıtlara dayanmayan safsatalardan ibaret olarak görüyor. Eklemek gerekir ki, Carter’ın duman halkalarıyla yaptığı deneyleri baz alan eter teorisi 13 sene önce çürütülmüştü.

Plazma Evren

Standart kozmoloji kütle çekim kuvvetini bir şeylere şekil veren esas güç olarak görürken, plazma kozmolojisi veya elektrik evren teorisi, elektromanyetizmayı odağına alır. Bu teorinin ilk savunucularından biri olan Rus psikiyatrist Immanuel Velikovsky, 1946 yılında yayımladığı “Kütle Çekimsiz Kozmos” adlı çalışmasında, kütle çekiminin atomik yükler, serbest dolaşan elektrik yükleri ve güneşler ile gezegenler arasındaki manyetik alanların bir sonucu olarak ortaya çıktığını öne sürmüştü. 1970’li yıllarda Ralph Juergens de bu teoriyi biraz daha ileri götürerek, yıldızların güçlerini termonükleer işlemlerden değil, elektriksel reaksiyonlardan aldığını iddia etti.

Bu teorinin pek çok farklı varyasyonu bulunsa da, birçok noktada benzerdirler. Plazma evren teorileri Güneş’in ve diğer yıldızların sürüklenme akımları sayesinde elektriksel güçle dolduklarını, bazı gezegen yüzeyi özelliklerinin “süper yıldırımlar” sayesinde oluştuğunu, kuyruklu yıldız kuyruklarının, Mars’taki dalazların ve galaksilerin oluşumlarının hep elektriksel süreçlerle olduğunu öne sürer. Bu teoriler ayrıca uzayın derinliklerinin devasa elektron ve iyon iplikçikleriyle dolu olduğunu, bu akımların uzaydaki elektromanyetik çekim kuvvetleriyle eğilip büküldüğünü ve sonunda galaksiler gibi fiziksel nesneler oluşturduklarını iddia eder. Plazma kozmologları evrenin hem boyut hem de yaş olarak sonsuz olduğuna inanırlar.

Konu hakkındaki en çok ses getiren kitaplardan biri, Eric J. Lerner tarafından 1991 yılında yazılan “Büyük Patlama Hiç Olmadı” adlı kitaptır. Lerner kitabında, büyük patlama teorisinin döteryum, lityum-7 ve helyum-4 gibi bazı hafif elementlerin yoğunluklarını yanlış tahmin ettiğini, galaksiler arasındaki boşlukların büyük patlama sonrası zaman aralıklarıyla açıklanamayacak kadar büyük olduğunu ve uzak galaksilerin yüzey parlaklıklarının sabit olarak gözlemlendiğini, oysa genişleyen bir evrende, kırmızıya kayma etkisi nedeniyle bu parlaklığın azalıyor olarak görülmesi gerektiğini iddia eder. Ayrıca büyük patlama teorisinin şişme, karanlık madde ve karanlık enerji gibi pek çok varsayımsal kavram üzerine kurulduğunu ve evrenin hiç yoktan ortaya çıkmış olması durumunda enerjinin korunumu kanunu ihlal ediyor olduğunu öne sürer.

Bunların aksine, plazma teorisinin ışık elementlerinin bolluğunu, evrenin makroskopik yapısını ve radyo dalgalarının sönümlenmesinin kozmik arka plan radyasyonunun sebebi olduğunu doğru bir şekilde açıkladığını öne sürer. Pek çok kozmolog, Lerner’in büyük patlama teorisine yönelttiği eleştirilerin daha o kitabını yazdığı zamanlarda bile yanlışlığı kanıtlanmış kavramlara dayandığını söyler ve büyük patlamayı destekleyen gözlemlere getirdiği açıklamaların, çözdüğü sorunlardan çok daha fazlasını yarattığı fikrindedir.

Gökkuşağı Kütle Çekimi Teorisi

Gökkuşağı kütleçekimi 2000’li yılların başında çok büyük cisimlerin dünyasını konu edinen genel görelilik ile çok küçük cisimlerin dünyasıyla ilgilenen kuantum mekaniği arasındaki vadiyi doldurmak amacıyla ileri sürüldü. Bu teori, kuantumun kütleçekim üzerindeki etkilerini tam olarak açıklayan bir teori değil ve genel geçer olarak kabul edilmiyor da… Yine de bazı fizikçiler, bunu evrenin nasıl başladığı sorusu üzerine uyguluyor ve “gökkuşağı kütle çekimi” etkisinin doğru olduğunu gösterebiliyorlar. hâliyle bu durum, uzay ve zamanın Büyük Patlama Teorisi’nin çizdiğinden çok daha farklı kökenleri olabileceğini düşündürüyor.

Einstein’ın Genel Görelilik Kuramı’na göre devasa nesneler uzay-zamanı ve ışık da dâhil olmak üzere, onun içerisinde hareket eden her şeyi bükerler ve eğik bir yol izlemelerine neden olurlar. Standart fizik, bu eğik yolun uzay-zamanda hareket eden cisimlerin enerjisinden bağımsız olması gerektiğini söyler. Ancak gökkuşağı kütle çekimine göre enerji yolu etkiler. Mısır’ın Zewail şehrindeki Teorik Fizik Merkezi’nden olan ve Journal of Cosmology and Astroparticle Physics dergisinde konuyla ilgili makalesi yayımlanan Adel Awad şunları söylüyor: “Farklı enerjili parçacıklar, farklı uzay-zaman görürler, dolayısıyla farklı kütle çekim alanlarını deneyimlerler.”

Bir senaryoya göre, eğer ki zamanı geriye doğru takip edecek olursanız, evren giderek yoğunlaşacaktır ve sonunda sonsuz yoğunluğa doğru gidecektir; ancak asla sonsuz değere ulaşamayacaktır. Öteki senaryoya göreyse, yine evrenin çok yüksek bir yoğunluğu vardır; ancak bu defa bu yoğunluk değeri sonsuz değil, sonludur. Yani bu senaryoya göre, çok yüksek bir yoğunluk değerinde, evrenin başlangıç yoğunluğu sabitlenecektir. İki senaryoda da, tekillik (singülarite: noktasal hacimde, sonsuz kütle, yani sonsuz yoğunluk) bulunmamaktadır: yani evren asla sonsuz yoğunluğa ulaşmaz. Ki bu da, Büyük Patlama’nın olmamış olabileceği anlamına gelir.

Bu sonuç, evrenin belki de hiçbir zaman bir başlangıcı olmadığını gösteriyor. Bunun yerine zaman, sonsuza kadar geri takip edilebilir. Ancak tabii ki bu senaryoların gerçeği yansıttığı sonucuna varmak henüz mümkün değil; yine de sonuçlar ilgi çekici. Araştırmada yer almayan ancak kütle çekiminin kuantum teorisi üzerine araştırmalar yapan Amelino-Camelia şunları söylüyor:

“Bu yöndeki çalışmalar, söz konusu fikrin kozmolojide haklı bir yeri olduğunu gösterebilir, bu da beni yüreklendiriyor. Kuantum kütle çekiminde, gökkuşağı kütle çekimi olarak adlandırabileceğiniz özelliğe dair giderek artan örnekler bulmaktayız. Bu durum, giderek dikkat çeken bir hâl alıyor.”

Kaynaklar:

Listeverse

Evrim Ağacı

[geliyoomcom]

[bilimuzay]

Her Şeyin Teorisi: Evrenin Gizemli Yapısı

Her Şeyin Teorisi: Evrenin Gizemli Yapısı

Her Şeyin Teorisi, bugüne kadar ortaya atılan en kapsamlı fizik teorilerinden biridir ve evrenin temel yapısını anlamamıza yardımcı olur. Bu teori, evrenin en küçük yapıtaşlarından, en büyük kozmik olaylara kadar her şeyi kapsayan bir bütünlük sunar. Her Şeyin Teorisi, Büyük Patlama'dan sonra evrenin evrimini açıklamak ve kuantum fiziği ile genel görelilik arasındaki çelişkiyi çözmek için geliştirilmiştir. Bu teori, evrenin doğasına dair daha kapsamlı bir anlayış sağlayarak, bilim insanlarının evrenin sırlarını çözmelerine yardımcı olur. Bu makalede, Her Şeyin Teorisi'nin ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı, temel prensipleri, fiziksel temelleri, önemi, kanıtı, evrenimiz hakkındaki anlayışımıza olan katkısı hakkında bilgi vereceğiz.

Her Şeyin Teorisi Nedir?

Her Şeyin Teorisi, evrenin temelinde yatan fiziksel yasaları tek bir matematiksel çerçeve içinde birleştirmeyi amaçlayan bir fizik teorisidir. Bu teori, genel görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinin birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır ve evrende gerçekleşen her şeyin altında yatan temel fiziksel prensipleri açıklamaya çalışır. Her Şeyin Teorisi'nin diğer adı "Kuantum Genel Görelilik Teorisi"dir ve bilim insanları tarafından evrenin doğasını anlamak için son derece önemli bir araştırma konusu olarak kabul edilmektedir. Bu teori, evrende gerçekleşen her şeyi açıklama potansiyeline sahip olduğundan, birçok bilim insanı tarafından "evrenin final teorisi" olarak adlandırılmaktadır.

Her Şeyin Teorisi Nasıl Ortaya Çıktı?

Edward Witten "Her Şeyin Teorisi" olarak bilinen teori, fizikteki iki büyük teori olan Kuantum Mekaniği ve Genel Görelilik Teorisi'ni birleştirme çabası sonucunda ortaya çıkmıştır. Kuantum Mekaniği, atom altı dünyayı açıklamakta oldukça başarılıdır ancak kütleçekimi gibi diğer temel kuvvetlerle birleştirilmediği sürece evrenin büyük ölçekli yapısını açıklamada eksik kalır. Diğer yandan, Genel Görelilik Teorisi kütleçekimini açıklamada oldukça başarılıdır, ancak atom altı dünyayı açıklamada eksik kalır. Bu nedenle, fizikçiler bu iki teoriyi birleştirmek için uzun süredir çalışmaktadırlar. Her Şeyin Teorisi, bu iki teoriyi birleştirmeyi amaçlamaktadır. Teori ilk olarak 1980'lerin sonlarında ve 1990'ların başlarında Edward Witten gibi teorik fizikçiler tarafından geliştirilmiştir. Teorinin gelişimi, bazı matematiksel keşifler ve teknikler sayesinde mümkün olmuştur. Her Şeyin Teorisi, tüm temel kuvvetleri ve parçacıkları tek bir matematiksel çerçevede birleştirerek, evrenin tamamını açıklama iddiasındadır. Ancak teori hala geliştirme aşamasındadır ve tam olarak kanıtlanmamıştır. Bu nedenle, Her Şeyin Teorisi hala bilim camiasında tartışma konusu olmaya devam etmektedir.

Her Şeyin Teorisi Tarihçesi

Albert Einstein Her Şeyin Teorisi tarihçesi, birçok bilim insanının çalışmaları ve keşifleri sonucunda oluşmuştur. İlk olarak, 1915 yılında Albert Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi'ni geliştirmesiyle birlikte uzay ve zamanın doğası hakkındaki görüşler önemli ölçüde değişti. 1920'lerde ve 1930'larda, evrenin genişlemesi keşfedildi ve bu keşif, evrenin başlangıcının olduğunu gösteren Büyük Patlama Teorisi'nin ortaya çıkmasına neden oldu. Ancak, Büyük Patlama Teorisi yalnızca evrenin başlangıcını açıklamakla sınırlı kaldı ve evrenin daha ileri bir tarihine ışık tutamadı. 1960'larda, evrenin oluşumu ve yapısını anlamaya yönelik çalışmalar hızlandı. İlk olarak, karanlık madde'nin varlığı keşfedildi ve daha sonra karanlık enerji'nin varlığına dair kanıtlar ortaya çıktı. Bu keşifler, evrenin genişlemesini hızlandıran bir güç olduğunu ve evrenin gelecekte nasıl gelişeceği hakkında önemli ipuçları verdi. 1990'larda, kozmik mikrodalga arka plan radyasyonunun keşfi, evrenin ilk zamanlarında ne olduğuna dair bilgiler sağladı. Bu keşif, evrenin neden homojen olduğunu ve büyük ölçekli yapıların nasıl oluştuğunu açıklamaya yardımcı oldu. Tüm bu keşifler, birçok bilim insanının bir araya gelerek evrenin yapısını anlamak için çalışmalar yapmasına neden oldu. Bu çalışmalar, Kuantum Mekaniği ve Genel Görelilik Teorisi arasındaki tutarsızlıkları çözmek için yapıldı ve sonunda Her Şeyin Teorisi'nin temelleri atıldı. Günümüzde, Her Şeyin Teorisi, evrenin doğası hakkında en kapsamlı teorilerden biri olarak kabul edilmektedir ve birçok bilim insanı tarafından üzerinde çalışılmaktadır.

Her Şeyin Teorisi'nde Kullanılan Temel Kavramlar

Her Şeyin Teorisi birçok temel kavramı içermektedir. Bazı temel kavramlar şunlardır: - Kuantum alan teorisi: Kuantum alan teorisi, parçacıkların davranışlarını açıklamak için kullanılan bir teoridir. - Kozmoloji: Kozmoloji, evrenin büyük ölçekli yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. - Genel görelilik: Genel görelilik, uzay ve zamanın nasıl eğildiğini ve kütleçekimi gibi etkileşimleri nasıl etkilediğini açıklamak için kullanılan bir teoridir. - Kuantum mekaniği: Kuantum mekaniği, parçacıkların davranışını açıklamak için kullanılan bir teoridir ve dalga-parçacık ikiliği olarak adlandırılan bir fenomeni içerir. - Süpersimetri: Süpersimetri, temel parçacıkların farklı özelliklerinin birbirleriyle nasıl ilişkili olduğunu açıklamak için kullanılan bir teoridir. Bu kavramlar, Her Şeyin Teorisi'nin temel prensiplerini anlamak için önemlidir ve bu teoriyi daha derinlemesine incelemek isteyenler için de önemli bir temel oluştururlar.

Her Şeyin Teorisi ve Büyük Patlama Teorisi Arasındaki Fark Nedir?

Büyük Patlama Her Şeyin Teorisi ve Büyük Patlama Teorisi, evrenin doğası hakkında iki farklı açıklama sunarlar. Büyük Patlama Teorisi, evrenin şu anki durumunu açıklamaya odaklanırken, Her Şeyin Teorisi evrenin tamamını, yani zaman ve uzayın nasıl oluştuğunu ve nasıl işlediğini anlamaya çalışır. Büyük Patlama Nedir? başlıklı yazımızı okuyarak konuyu daha iyi anlayabilirsiniz. Büyük Patlama Teorisi, evrenin genişlemesi ve soğumasına dair kanıtları destekleyen kozmolojik bir modeldir. Bu teoriye göre, evren şu an genişlemekte ve yaklaşık 13,8 milyar yıl önce tek bir noktadan başlayarak genişlemeye başlamıştı. Ancak Büyük Patlama Teorisi, sadece evrenin genişleme süreci hakkında bilgi verirken, evrenin doğası ve diğer önemli özellikleri hakkında yeterli bilgi sunamaz. Her Şeyin Teorisi, evrenin tamamını açıklamaya çalışır. Bu teori, evrenin bir bütün olarak nasıl işlediğini anlamaya çalışırken, genişlemesi, evrenin yaşının hesaplanması, kara madde ve karanlık enerji gibi diğer önemli konuları da ele alır. Ayrıca, Her Şeyin Teorisi, evrenin doğası hakkında daha derin bir anlayış sağlamak için kuantum teorisi ve genel görelilik teorisi gibi diğer fizik teorileriyle de ilişkilidir. Büyük Patlama Teorisi'nin ana odak noktası evrenin geçmişi ve genişlemesi iken, Her Şeyin Teorisi evrenin yapısını, oluşumunu ve evrimini anlamaya çalışır.

Her Şeyin Teorisi'nin Fiziksel ve Matematiksel Temelleri Nelerdir?

Genel Görelilik Kuramı "Her Şeyin Teorisi", fiziksel ve matematiksel temelleri bir arada kullanarak evrenin en temel yapısını açıklamaya çalışan bir teoridir. Temel olarak, bu teori evrenin tüm temel parçacıklarının ve temel kuvvetlerinin tek bir matematiksel çerçevede birleştirilmesini amaçlamaktadır. Bu matematiksel çerçeve, Einstein'ın genel görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinin temel prensipleri arasında bir sentez oluşturmaktadır. Kuantum mekaniği, atomik ve alt atomik düzeyde davranışları açıklamak için kullanılan bir teoridir. Bu teori, elektromanyetik kuvvetler ve nükleer kuvvetler gibi temel kuvvetleri açıklamak için kullanılır. Genel görelilik teorisi ise büyük ölçekli kozmik yapıların ve evrenin genişlemesi gibi konuları açıklamak için kullanılan bir teoridir. Bu teori, kütleçekiminin doğasını açıklar ve uzay-zamanın eğrilmesini açıklamak için kullanılır. Her Şeyin Teorisi, kuantum mekaniği ve genel görelilik teorisi arasındaki farklılıkları birleştirmeyi amaçlar. Bunun için, uzay-zamanın kuantum niteliklerini ve temel parçacıkların kütleçekim etkileşimlerini açıklamak için matematiksel bir çerçeve oluşturur. Böylece, bu teori evrenin en temel yapıtaşlarını açıklama potansiyeline sahiptir. Ancak, henüz tam olarak kanıtlanmış bir teori değildir ve araştırmacılar hala bu teorinin doğruluğunu kanıtlamak için çalışmaktadırlar.

Her Şeyin Teorisi'nin Kanıtlanması ve Test Edilmesi

Her Şeyin Teorisi, doğrudan gözlemlenebilen fenomenlerle ilgili değildir ve dolayısıyla doğrudan test edilemez veya kanıtlanamaz. Ancak, teorinin sonuçları veya tahminleri gözlemlenebilir fenomenlerle tutarlı olmalıdır. Bir örnek olarak, Her Şeyin Teorisi, evrenin genişlemesinin hızı ve şekli hakkında tahminler yapar. Bu tahminler daha sonra gözlemlerle karşılaştırılabilir ve teorinin doğruluğu hakkında sonuçlar elde edilebilir. Ayrıca, Her Şeyin Teorisi'nin test edilmesi için, teorinin daha spesifik bir versiyonu olan "kozmolojik sabit olmayan Lambda-CDM modeli" gibi alt teoriler de kullanılabilir. Bu alt teorilerin sonuçları da gözlemlerle karşılaştırılabilir ve Her Şeyin Teorisi'nin doğruluğu hakkında ipuçları verebilir. Sonuç olarak, Her Şeyin Teorisi'nin doğrudan kanıtlanması veya test edilmesi günümüzde mümkün değildir, ancak teorinin sonuçları ve tahminleri gözlemlerle tutarlı olduğu sürece kabul edilebilirliği artar. Kaynak: Her Şeyin Teorisi  Read the full article

#alberteinstein #büyükpatlama #edwardwitten #evren #fizik #genelgörelilikkuramı #herşeyinteorisi #kuantummekaniği

[icimde-yangin-var]

İzafiyet teorisi ile kuantim mekaniği nasıl çelişir Anıl?

Soruyu yanlış sordun izafiyet ile değil Genel Görelilik Kuramı ile çelişir. Dash'in içinden geçmeyelim diye buraya bir spoiler atıyorum.

Einstein’ın Genel Görelilik Kuramı, Evren’deki büyük cisimlerin nasıl davrandığını açıklar. Bu kurama göre, kütleçekim, uzay-zamanın eğriliğiyle ilgili bir şeydir. Uzay-zaman, Evren’deki uzay ve zamanın birleşik bir kavramıdır. Kütleli cisimler, uzay-zamanı bükerek, diğer cisimlerin üzerine çekerler. Örneğin, Dünya, uzay-zamanı eğerek, üzerindeki canlıları ve uydusu Ay’ı kendine bağlar. Bu, kütleçekiminin geometrik bir açıklamasıdır. Kuantum Mekaniği ise, Evren’deki çok küçük parçacıkların nasıl davrandığını açıklar. Bu kurama göre, atom altı parçacıklar, belirsizlik ilkesine göre davranırlar. Bu, parçacıkların konumunu ve hızını aynı anda kesin olarak bilemeyeceğimiz anlamına gelir. Parçacıklar, olasılıklara göre farklı durumlarda bulunabilirler. Bu, kuantum mekaniğinin istatistiksel bir açıklamasıdır. Bu iki kuram, her ne kadar tek tek sağlam olsa da, uzay-zamanın temel doğası konusunda çatışıyor. Kuantum mekaniği, uzay-zamanı sabit bir sahne olarak ele al��rken, genel görelilik, uzay-zamanın, kütlenin varlığına göre değişkenlik gösteren, dinamik bir yapı olduğu konusunda ısrar eder. Bu yüzden, bu iki kuram bir araya gelince, matematiksel tutarsızlıklar ortaya çıkar. Fizikçiler, bu sorunu çözmek için, kütleçekimi ve kuantum mekaniği arasında bir uyum sağlayacak bir “her şeyin teorisi” arıyorlar. Bu sorunun nedeni, kuantum mekaniğinin kütleçekimi kuvvetini açıklayamamasıdır. Kuantum mekaniği, elektromanyetik, güçlü ve zayıf kuvvetleri, kuantum alan kuramı adı verilen bir çerçevede açıklar. Bu kurama göre, her kuvvet, temel parçacıklar arasında değiş tokuş edilen kuvvet taşıyıcıları ile aktarılır. Örneğin, elektromanyetik kuvvet, foton adı verilen kuvvet taşıyıcıları ile iletir. Ancak, kütleçekimi kuvveti için böyle bir kuvvet taşıyıcısı bulunamamıştır. Bazı fizikçiler, kütleçekimi kuvvetinin, graviton adı verilen varsayımsal bir parçacık ile aktarıldığını öne sürerler. Ancak, gravitonun varlığı henüz deneysel olarak kanıtlanamamıştır. Bazı fizikçiler, kütleçekimi ve kuantum mekaniği arasındaki uyumsuzluğu çözmek için farklı yaklaşımlar geliştirmişlerdir. Bunlardan biri, süpersicim kuramıdır. Bu kuram, temel parçacıkları noktasal olarak değil, bir boyutlu sicimler olarak modeller. Bu sicimler, farklı titreşim modlarına sahiptir ve bunlar, farklı parçacıklara karşılık gelir. Süpersicim kuramı, kütleçekimi kuvvetini de kuantum alan kuramı ile uyumlu bir şekilde açıklar. Ancak, bu kuramın da bazı sorunları vardır. Örneğin, bu kuram, Evren’in 10 veya 11 boyutlu olduğunu varsayar. Bu ekstra boyutlar, neden gözlemlenemedikleri sorusunu gündeme getirir. Başka bir yaklaşım ise, kuantum çekim kuramıdır. Bu kuram, uzay-zamanın atomik ölçekte nasıl davrandığını açıklamaya çalışır. Bu kurama göre, uzay-zaman, Planck uzunluğu adı verilen çok küçük bir ölçekte, kuantum köpüğü olarak adlandırılan bir yapıya sahiptir. Bu yapı, sürekli olarak oluşup yok olan kara deliklerden ve solucan deliklerinden oluşur. Bu kuram, kütleçekimi kuvvetini, uzay-zamanın kuantum dalgalanmaları olarak yorumlar. Ancak, bu kuramın da henüz deneysel bir kanıtı yoktur. Bu iki yaklaşımın yanı sıra, daha birçok farklı teori ve model önerilmiştir. Ancak, hiçbiri henüz genel kabul görmemiştir. Kütleçekimi ve kuantum mekaniği arasındaki uyumsuzluğu çözecek bir “her şeyin teorisi” bulmak, fizikçilerin en büyük hedeflerinden biridir. Bu teori, Evren’in nasıl işlediğini anlamamızı sağlayacak ve yeni keşiflere yol açacaktır. Daha ayrıntılı dinlemek istersen iletini bekliyorum.