Bir fincan mutluluk
Herkese merhabalar, yeni bir yayına daha hoşgeldiniz. Genellikle çoğu insanın kendine gelmek ve güne başlamak için tercih ettiği ve Dünyanın en çok tüketilen içeceklerinden biri olan kahvenin hangi koşullarda ne gibi faydaları olduğunu bu yayında konuşacağız. İsterseniz daha fazla beklemeden buyrun hemen konunun detaylarına geçelim.
Bu arada yaptığım yayınları beğeniyor ve yeni yayınları kaçırmak istemiyorsanız dinlediğiniz platformlardan abone olarak tüm yayınlara anında ulaşabilir veya [patreon] üzerinden bana destek olabilirsiniz.
Şu an bir fincan sıcak kahveyi düşünmek dahi beyninizde mutluluk hormonunun salgılanmasını tetikler. Kahvenin aroması, kokusu ve ilk yudumun ağızda bıraktığı o enfes tat ruh halimizin hemen değişmesini sağlar. Kahve içerken sinirle konuşan birini görmek yada kahvesini yudumlarken başka biriyle tartışan bir bireye denk gelmek oldukça zordur.
Tabii, kahve sadece rahatlama anında ve huzur dolu anlarda tüketilen bir içecek değil bir konuya odaklanmanız gerektiğinde, enerjiye ihtiyaç duyduğunuzda hatta bazen üzgün olduğunuzda kahve yardımınıza koşar. Peki bütün bu davranışların kahve ile birleşmiş olması bir tesadüf olabilir mi? Görünen o ki bu iş sadece bir tesadüften ibaret değil.
Bir günde ne kadar kahve tüketmek sağlıklı?
Belirli bir miktarın altında kalınması şartıyla, kahve bizlerin daha mutlu hissetmesini sağlar. Belirli bir miktar, tam olarak ne kadar bir miktar? diye soruyor olabilirsiniz. FDA’in yayınladığı rapora göre yetişkin bir bireyin günde 400 miligramdan fazla kafein tüketmemesi gerektiği belirtiliyor. Bu bir gün içerisinde kullanılan kahvenin içerdiği kafein miktarına bağlı olmak üzere 3 ila 5 bardak arasında ki bir tüketime eş değer.
Ancak bu raporda yine her insanın metabolizmasını kafeini sindirme süresinin farklı olabileceğinden dolayı bu miktarın dahi bazı bireyler için çok fazla olabileceğini vurgululanıyor. Ben şahsen her sabah kahvaltımı yaptıktan sonra bir bardak kahve tüketiyorum. Bazen hava çok soğuk olduğunda öğleden sonralarıda ufak bir bardak çay yada kahveye karşı koyamıyorum.
Podcastinde isminin ortaya çıkmasına sebep olan türk kahvesi benim en sevdiğim kahve türü ve türk kahvesi ortalama 50 ile 65 miligram, bir bardak Espresso ise 64 miligram kafein içeriyor.
Enerji içecekleri tüketenlerinde bu konuda dikkatli olması gerekli çünkü bazı enerji içecekleri çok yüksek miktarda kafein ve şeker içeriyorlar. 2022 senesinde belki duyanlar olmuştur, Amerikada yer alan Panera Bread adındaki bir işletmede 21 yaşındaki genç bir kız çok fazla Charged Lemonate adı verilen yüksek kafein ve şeker içeren enerji içeceğini çok fazla tüketmesi üzerine kalp krizi geçirip hayatını kaybetmişti. 21 yaşında ki bu genç kız LQTS adı verilen bir kalp rahatsızlığına sahipmiş ve yüksek kafeinde bu rahatsızlığını tetiklemiş.
Kahve içmek için en güzel zaman
Birde herkesin kahveyi tüketme zamanı ile alakalı bir teorisi var; kimi insan için uyanır uyanmaz, kimisi için kahvaltıdan sonra kimisi içinde günün herhangi bir saati kahve tüketmek oldukça ideal gözüküyor. Peki bu konuda kim gerçekten haklı? Teorileri bir kenara bırakırsak, yapılan araştırmalara göre kafein tüketildikten 6 saat sonra dahi kanda yüzde elli oranında kalmayı başarıyor. Kafeinin vücuttan atılma süresi ortalama bir birey için 10 saati buluyor. O yüzden uykuya dalmadan önceki 6 saat boyunca kafein tüketmek uyku kaliteniz ve genel olarak sağlığınız için yararlı olmayacaktır.
Kahvenin bize faydası var mı?
Kahve içmek sadece psikolojik olarak bizlerin daha mutlu bir faza geçmesini sağlamıyor aynı zamanda da kahvenin içerisinde yer alan kimyasalların kanımıza karışması ilede bazı fiziksel faydalar görmeyede başlıyoruz.
2-Ethylphenol: Bizi aktif ve uyanık tutan bir kimyasal.
3,5-Di-caffeoylquinic acid: Bizi nöron hasarından korumaktan sorumlu bir bileşen.
Trigonelline: Ağzımızda çürüğe neden olan bakterilerle savaşan bir B3 vitamini formu.
Niasin: Hücre yenileyici ve unutkanlığı önleyen B3 vitaminini içerir.
Kahve içtiğimiz zaman, kahve Adenosine adı verilen bir nörokimyasal maddenin etkilerini taklit eder. Bu madde bizim uykumuzun gelmesini sağlayan, yorgunluk hissettiğimizde genellikle beliren bir maddedir. Genellikle akşam saatleri uyku dalmadan önce vücudumuzda yüksek miktarda bulunur. Sabah uyandığımızda ise hala bu maddeden bir miktar kanımızda kalır ve kahve tükettiğimizde, kahve adenosine’ni bloklar. Uyku haline sebep olan bu kimyasal, kahve ile bir savaşa girer ve kahve çoğunlukla bu savaşı kazanır.
Adenozin resesptörleri bloke edildiğinde, vücudumuzdaki dopamin miktarı artmaya başlar. Bu horman bizlerin kendimizi iyi hissettiğimiz zamanlarda fazla miktarda salgıladığımız bir hormondur. Kahveden bir yudum aldığımızda beynimizdeki nörotransmitler uyarılır ve dopamin etkisini hissetmeye başlarız.
Dopamin bağımlılık yapan bir hormondur. Alkol, sigara, uyuşturucu, çikolata ve diğer haz duygusu yaratan içecek ve yiyecekler bizlerin dopamin salgılamasını sağlar. Bu duyguyu tekrar ve tekrar yaşamak isteriz, ancak bu maddeleri belirli bir miktarın üstünde tükettiğimizde aynı miktarda dopamin salgılanmaz. Çünkü vücudumuz bu maddelerin fazla miktarda tüketilmesi sonucunda bunlara karşı bir direnç geliştirir. Ve aynı miktarda dopamin salgılamaz bu seferde çoğu insan bu maddelerin miktarını arttırma yolunu seçer.
O yüzden kahvede de belirli miktarın üstünde kahve tüketmeye başlarsanız, vücudunuz kafeine karşı direnç gösterecek ve aynı mutluluk hissini ve haz duygusunu yaşamanızı engelleyecektir.
Kahve tüketiminin Faydaları
Kahve, sizi mutlu etmenin yanı sıra, içerdiği kimyasallar ve bileşenler sayesinde çok çeşitli faydalarıda bizlere sunuyor.
Antioksidan Hazinesi
Kahve, kanser ve kalp hastalıkları gibi sağlık risklerini önleyebilecek kadar zengin antioksidan kaynaklarından bir tanesidir. Tabi antioksidan seviyesi kafein içeriğine göre değişiklik gösterebilir. Birde kahve deyince aslında sadece şekersiz ve kremasız kahveden bahsediyoruz, eğer kahvenizi çok fazla şeker, krema veya farklı tatlandırıcılar ile almayı tercih ediyorsanız bu, sağlınız açısından yarar değil zarar sağlayabilir.
Nöronları ve Sinir Sistemini Korur
Kafein ayrıca Alzheimer ve Parkinson hastalığı gibi hastalıklarla mücadele etmede oldukça etkilidir. Kafeinini beyni koruduğu, strese, yaşlanmaya ve nörolojik hastalıklara karşı bizleri daha güçlü hale getirdiği kanıtlanmış.
Kahve tüketimi hakkında ipuçları
Buraya kadar kahvenin ne gibi faydaları olduğunu ve ne zaman, ne kadar tüketilmesi gerektiğini inceledik. Peki kahveden en fazla oranda fayda sağlamak için başka neler yapılabilir? Gelin birde buna göz atalım.
Hafif kavrulmuş çekirdekler, koyu kavrulmuş çekirdeklere göre daha yüksek kafein içeriğine sahiptir. Bu yüzden bir dahaki sefere kahve çekirdeği alacak olursanız, hafif kavrulmuş mu yoksa koyu kavrulmuş mu olduğuna dikkat edin. Bu tabiki damak zevkinizede bağlı bir seçim olacaktır.
Kahve içmek için en uygun zaman, sabah 6’da uyandığınızı varsayarsak, sabah 9.30 ile 11.30 arasıdır. Diğer saatlerde kahve içmek, özellikle akşam saatlerinde kafein tüketmek, uyku düzeninizi bozacaktır.
Eğer düzenli olarak spor yapıyorsanız, spora başlamadan bir saat önce bir fincan kahve içerseniz, kafein kuvvet antrenmanı sonuçlarınızı artıracaktır.
Piyasadaki tüm kahve çeşitleri arasında, kafeinden maksimum fayda elde etmek için şeker, tatlandırıcı, şurup, krema veya süt gibi katkı maddeleri içermeyen sıcak, sade kahve en fazla yararı sağlayacaktır.
Decaf olarak satılan kahvelerde bilindiğinin aksine kafein içerirler. Yine kahve çekirdeğine ve hazırlanışına bağlı olarak ortama decaf kahveler 2 miligram kafein içerir. Orta boy normal bir kahvenin 65miligram kafein içerdiği düşünülünce bu aslında oldukça düşük bir rakam. Eğer öğleden sonraları canınız kahve içmek isterse decaf kahveler daha yararlı olacaktır.
Son Söz
Konuyu toparlayacak olursak, bugün bir fincan sıcak kahvenin bizlere ne gibi faydalar sağlayabileceğini konuştuk. Umarım sizlere faydalı bilgiler sunabilmişimdir. En kısa sürede yeni yayınlarda görüşmek üzere, kendinize çok iyi bakın hoşçakalın.
Araştırma ve Yazılı Metin: Mónika Karapınar
Referanslar
ATEN, J. (n.d.). 3 scientific reasons coffee makes you happier and more productive. https://www.inc.com/jason-aten/3-scientific-reasons-coffee-makes-you-happier-more-productive.html
9 reasons why (the right amount of) coffee is good for you. Johns Hopkins Medicine. (2023, November 6). https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/9-reasons-why-the-right-amount-of-coffee-is-good-for-you
Jong, N. (2017, September 12). 10 healthy reasons to drink coffee. One Medical. https://bit.ly/3Rpn770
Ajmera, R. (2023, February 23). 9 health benefits of coffee, based on science. Healthline. https://www.healthline.com/nutrition/top-evidence-based-health-benefits-of-coffee#7.-Supports-heart-health
LaMotte, S. (2023, July 15). It’s not OK to let kids drink coffee – so why do we do it? CNN. https://bit.ly/3RIvN9R
Turkish Coffee Podcast Youtube Sayfası:
Turkish Coffee Podcast Haftalık Blog Sayfası:
0 notes